Nozologiczne klasyfikacje diagnostyczne, które porządkują obserwowalne symptomy w taksonomie, są (np. według Cierpiałkowskiej, czy zespołów Becka i Caligor,) czasem arbitralnym, ale praktycznym narzędziem dla systemów opieki zdrowotnej. Standardowe ramy pojęciowe ułatwiają komunikację w pracy klinicznej i badaniach empirycznych. Zaburzenia osobowości uwzględniono w systemach diagnostycznych od wydania DSM-III w 1980{{Odn|Cierpiałkowska|2008|loc=Lidia Cierpiałkowska. ''Zaburzenia osobowości w modelach medycznych i psychologicznych''}}<ref name=":4">{{Cytuj |autor = William O'Donohue, Katherine Fowler, Scott Lilienfeld |tytuł = Personality Disorders: Toward the DSM-V |data = 2007 |data dostępu = 2019-07-14 |isbn = 9781412904223 |miejsce = Thousand Oaks, CA |wydawca = SAGE Publications, Inc. |doi = 10.4135/9781483328980}}</ref>; NPD wydzielono jako odrębną etykietę od DSM-IV w 1990. W ICD-10 było włączone do zbiorczej kategorii „inne określone zaburzenia osobowości”{{Odn|Cierpiałkowska|2008|loc=Alicja Smelkowska-Zdziabek, ''Narcystyczne zaburzenia osobowości''}}<ref name=":3" />{{Odn|Cierpiałkowska|2008|loc=Lidia Cierpiałkowska. ''Zaburzenia osobowości w modelach medycznych i psychologicznych''}}{{Odn|Beck|Freeman|Davis|2005|s=|loc=Rozdział 3. ''Teoria zaburzeń osobowości''}}.
Trudności w ustaleniu jednoznacznego, empirycznego opisu kryteriów diagnostycznych w takich przypadkach jak NPD prowadziły do napięć między podejściem nozologicznym, a bardziej intuicyjną tradycją kliniczną. Zwolennicy pierwszego powoływali się na naukową obiektywność, a drugiego na złożoność opisywanych konstruktów i potrzebę zindywidualizowanego podejścia do terapii i pacjentów. Zdaniem Cierpiałkowskiej,czyoraz zespołu Becka, podejście nozologiczne (in. medyczne) nie stoi w pełnej sprzeczności z podejściem klinicznym (psychologicznym) – w niektórych kontekstach powinny się uzupełniać. DSM jest ponadto wprawdzie przykładem ujęcia taksonomicznego, lecz w kolejnych wydaniach eksponuje coraz bardziej wartość elastycznego podejścia wymiarowego<ref name=":3" />{{Odn|Cierpiałkowska|2008|loc=Lidia Cierpiałkowska. ''Zaburzenia osobowości w modelach medycznych i psychologicznych''}}{{Odn|Beck|Freeman|Davis|2005|s=|loc=Rozdział 3. ''Teoria zaburzeń osobowości''}}.
