Wersja z 01:08, 19 lis 2019 edytuj 37.47.237.122 (dyskusja) wikizacja ← poprzednia edycja		Wersja z 17:22, 23 gru 2019 edytuj anuluj edycję Donatus Polonorum (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 1941 edycji źródła/przypisy, uściślenie nieencyklopedycznych sformułowań. następna edycja →
Linia 1: '''Imiesłów''' – (participium) nieosobowa forma [[czasownik]]a mająca cechy [[składnia\|składniowe]] i [[fleksja\|fleksyjne]] [[przymiotnik]]a. W języku polskim istnieją również imiesłowy o funkcji zbliżonej ~~bądź~~do [[przysłówek\|przysłówka]]. (imiesłowy przysłówkowe)<ref name="Laskowski"> {{Cytuj książkę \| nazwisko = Grzegorczykowa\| imię = Renata\|nazwisko2 = Laskowski\| imię2 = Roman\| nazwisko3 = Wróbel\| imię3 = Henryk\| tytuł = Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia\| url = \| inni = \| wydanie = 2 \| wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN\| miejsce = Warszawa\| \| rok = 1998\| strony = 81-82\| adres rozdziału = Zagadnienia ogólne morfologii\| nazwisko r = Laskowski \| imię r = Roman \| tom = I \| isbn = 83-01-12829-1\| odn = TAK}} [[Kategoria:Imiesłów\| ]]</ref>. Imiesłów jest przykładem kategorii gramatycznej, która znajduje się na granicy fleksji i [[Derywacja (językoznawstwo)\|derywacji]]<ref name="Laskowski"/>. == Imiesłów w języku polskim == ▼ Imiesłów w języku polskim zakłada tożsamość [[agens]]a imiesłowu i orzeczenia (stąd zdanie ''Usiadłszy na ławeczce lunął deszcz'' jest bezsensowne). Dzieli on znaczenie leksykalne z czasownikiem, od którego jest utworzony. Dziedziczy po nim również [[walencja (językoznawstwo)\|ramę walencyją]]<ref>W wypadku imiesłowów biernych jest to regularnie przekształcona rama walencyjna, por. ''Jan karmi psa - pies karmiony przez Janka.''</ref>, por. ''Janek dał Basi pierścionek - (Janek) dający Basi pierścionek'', a także zachowuje [[aspekt (językoznawstwo\|aspekt]]. Ma on natomiast dystrybucję taką przymiotniki: ''migocąca lampa - wyłączona lampa - jasna lampa'', stanowiąc [[przydawka\|przydawkę]], oraz podobnie jak przymiotniki, odmienia się przez [[przypadek (gramatyka)\|przypadek]], [[Rodzaj gramatyczny\|rodzaj]] i [[Liczba (językoznawstwo)\|liczbę]]<ref name="Laskowski"/>. Nie przysługuje mu natomiast kategoria [[Gradacja (językoznawstwo)\|stopnia]]. ▲== Imiesłów w języku polskim == === Przymiotnikowy === {{Osobny artykuł\|Imiesłów przymiotnikowy\|Imiesłów przymiotnikowy czynny\|Imiesłów przymiotnikowy bierny}}Imiesłów przymiotnikowy to połączenie czasownika z przymiotnikiem. Odmienia się on jak przymiotnik i odpowiada na jego pytania (''jaki? jaka? jakie?''), ale powstał na bazie czasownika. Wyróżnia się wśród nich: * Imiesłów przymiotnikowy czynny – ~~odnosi~~wyraża ~~się~~czynność dorównoczesną z ~~wykonawcy~~czynnością ~~czynności~~wyrażaną wprzez ~~teraźniejszości~~orzeczenie; tworzy się go tylko od czasowników '''niedokonanych''', zadodając ~~pomocą~~końcówki ~~końcówek~~fleksyjne ~~''-ący'',~~przymiotnika do [[Temat wyrazu\|tematu]] na -~~''ąca'',~~ąc ~~''-ące'',~~<ref name = "Laskowski"/> np. ''robi<u>ący</u>''. '''Końcówki imiesłowów przymiotnikowych czynnych''' {\| class="wikitable" Linia 165 ⟶ 174: == Przypisy == {{Przypisy}} <ref name="Laskowski"> {{Cytuj książkę \| nazwisko = Grzegorczykowa\| imię = Renata\|nazwisko2 = Laskowski\| imię2 = Roman\| nazwisko3 = Wróbel\| imię3 = Henryk\| tytuł = Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia\| url = \| inni = \| wydanie = 2 \| wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN\| miejsce = Warszawa\| \| rok = 1998\| strony = 81-82\| adres rozdziału = Zagadnienia ogólne morfologii\| nazwisko r = Laskowski \| imię r = Roman \| tom = I \| isbn = 83-01-12829-1\| odn = TAK}} [[Kategoria:Imiesłów\| ]]</ref>

Imiesłów: Różnice pomiędzy wersjami