Nukleotydy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 94.254.224.60 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Wostr.
Znacznik: Wycofanie zmian
m drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
Linia 1:
'''Nukleotydy''' – [[Związki organiczne|organiczne]] [[Związek chemiczny|związki chemiczne]] z grupy [[Estry fosforanowe|estrów fosforanowych]]; są estrami [[nukleozydy|nukleozydów]] i [[kwas fosforowy|kwasu fosforowego]] (5'-[[fosforany]] nukleozydów).
 
Nukleotydy stanowią podstawowe składniki [[kwasy nukleinowe|kwasów nukleinowych]] ([[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]] i [[Kwasy rybonukleinowe|RNA]]) oraz innych polinukletydów, odgrywają też znaczącą rolę w [[metabolizm]]ie i [[Szlak sygnałowy|przekazywaniu sygnałów]] w komórce:
* [[Adenozyno-5′-trifosforan|ATPAdenozynotrójfosforan]] (adenozynotrójfosforan) i [[guanozyno-5′-trifosforan|GTPguanozynotrójfosforan]] (guanozynotrójfosforan) stanowią główne źródło energii niezbędnej w wielu reakcjach chemicznych zachodzących w komórkach,.
* [[Cykliczny adenozyno-3′,5′-monofosforan|cyklicznyCykliczny adenozynomonofosforan]] i [[cykliczny guanozyno-3′,5′-monofosforan|cykliczny guanozynomonofosforan]] uczestniczą w [[szlak sygnałowy|szlakach sygnałowych]] i stanowią [[kofaktory]] enzymów (np. [[dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy|NAD]]<sup>+</sup>, [[mononukleotyd flawinowy|FMN]], [[dinukleotyd flawinoadeninowy|FAD]] oraz [[koenzym A]]<ref name="Alberts">{{Cytuj książkę | autor = Alberts B, Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K, Wlater P | tytuł = Molecular Biology of the Cell | wydawca = Garland Science | data = 2002 | strony = 120–121 | isbn = 0-8153-3218-1|wydanie=4}}</ref>).
__notoc__
== Struktura ==
Nukleotydy zbudowane są z reszty cukrowej – [[pentozy]] (w DNA jest to [[deoksyryboza]], zaś w RNA [[ryboza]]), co najmniej jednej [[fosforany|reszty fosforanowej]] i [[zasady azotowe]]j: [[puryna|purynowej]], [[pirymidyna|pirymidynowej]] lub [[witamina B2|flawinowej]] (niewystępującej w kwasach nukleinowych).
 
Grupa fosforanowa formuje [[wiązanie chemiczne|wiązanie]] z 2, 3 lub 5 węglem w pierścieniu pentozowym. Najbardziej rozpowszechnione jest wiązanie pomiędzymiędzy fosforanem a węglem 5. Nukleotydy cykliczne formują się, gdy dochodzi do połączenia grupy fosforanowej z dwiema [[grupa hydroksylowa|grupami hydroksylowymi]] reszty cukrowej.
Kwasy nukleinowe to [[biopolimery]] zbudowane z nukleotydów połączonych wiązaniami diestrowymi 3'-5'. W naturze występują dwa typy kwasów nukleinowych – DNA i&nbsp;RNA – jednak obecnie istnieje także kilka syntetycznych analogów kwasów nukleinowych.
Linia 39:
!Zasada <br /> azotowa
!Skrót
!Para z...
!Nukleozyd
!Trójfosforan<br /> (Nukleotydnukleotyd)
!Wzór strukturalny zasady
|-
Linia 88:
 
== Zobacz też ==
{{Commons|Nucleotides}}
* [[kodon]]
* [[Telomer (genetyka)|telomer]]
Linia 99 ⟶ 98:
 
== Linki zewnętrzne ==
{{Commons|Nucleotides}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.chemorganiczna.com/teksty/teksty-o-chemii/23-nukleotydy.html/ | tytuł = "Nukleotydy i kwasy nukleinowe" w serwisie www.chemorganiczna.com | autor = Łukasz Urbaniak | archiwum = https://web.archive.org/web/20140121032406/http://www.chemorganiczna.com/teksty/teksty-o-chemii/23-nukleotydy.html/}}