Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
dod. info o działalności, kolekcji i członkostwie
Linia 1:
[[Plik:Zachęta - budynek z profilu HDR.jpg|thumb|Gmach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych]]
'''Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych''' (TZSP) – organizacja skupiająca artystów i miłośników sztuki, założona w [[Warszawa|Warszawie]] w 1860 przez [[Aleksander Lesser|Aleksandra Lessera]], [[Wojciech Gerson|Wojciecha Gersona]], [[Alfred Schouppé|Alfreda Schouppe]], [[Marcin Olszyński|Marcina Olszyńskiego]]. Głównym celem jej działalności byłabyło wspieranie i popularyzacja sztuki polskiej, co realizowano poprzez tworzenie kolekcji sztuki narodowej, niesienie pomocy młodym artystom (stypendia), działalność wydawnicza oraz organizowanie [[Wystawiennictwo|wystaw]] i konkursów, a także nagradzanie publiczności reprodukcjami<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych |data dostępu = 2020-01-12 |opublikowany = tzsp.art.pl |url = http://tzsp.art.pl/}}</ref>.
 
== OpisHistoria ==
Pierwsza siedziba Towarzystwa mieściła się w [[Hotel Europejski w Warszawie|Hotelu Europejskim]] przy [[Ulica Krakowskie Przedmieście w Warszawie|ul. Krakowskie Przedmieście]] 13<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Szenic | imię = Stanisław | tytuł = Najstarszy szlak Warszawy| wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | data = 1955 | strony = 210 | isbn =}}</ref>. W 1900 TZSP przeniosło się do własnego gmachu, zbudowanego według projektu [[Stefan Szyller (architekt)|Stefana Szyllera]] (obecnie gmachu [[Zachęta Narodowa Galeria Sztuki|Galerii Zachęta]]).
 
W 1900 TZSP przeniosło się do własnego gmachu, zbudowanego u zbiegu ulic Mazowieckiej i Królewskiej według projektu [[Stefan Szyller (architekt)|Stefana Szyllera]] (obecnie gmachu [[Zachęta Narodowa Galeria Sztuki|Galerii Zachęta]]), którego budowa była finansowana społecznie. Poza salami wystawowymi mieściła się tam również biblioteka. Budynek był nie tylko areną promocji sztuki, ale też sceną dla "zasadniczego aktu narodowego dramatu, jakim było zabójstwo 16 grudnia 1922 roku pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej", [[Gabriel Narutowicz|Gabriela Narutowicza]]<ref name=":0" />.
W 1939 w związku z wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] działalność towarzystwa została zawieszona.
 
W 1939 w związku z wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] działalność towarzystwaTowarzystwa została zawieszona, w 1949 r. w jego siedzibie powołano [[Centralne Biuro Wystaw Artystycznych]].
Do tradycji TZSP nawiązuje utworzone w 1990 ''Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych przy Galerii Zachęta''.
 
{{Kategoria główna|Członkowie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych}}
W 1989 r. Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych reaktywowano przy [[Państwowa Galeria Sztuki Zachęta|Państwowej Galerii Sztuki Zachęta]], powstałej w tym samym roku w wyniku przekształcenia [[Centralne Biuro Wystaw Artystycznych|CBWA]]. Od 2013 roku Towarzystwo ma status [[Organizacja pożytku publicznego|organizacji pożytku publicznego]]<ref name=":0" />.
 
== Działalność ==
Dawne Towarzystwo prowadziło dwutorową działalność: promocyjną (wystawiennictwo) oraz muzealną, poprzez gromadzenie i zabezpieczanie najwybitniejszej polskiej sztuki w formie kolekcji.
 
Aktualnie Towarzystwo współpracuje z [[Zachęta Narodowa Galeria Sztuki|Zachętą]] w zakresie działań edukacyjnych, wydawniczych i organizacyjnych, m.in.:
 
* współorganizacja cyklu wykładów w ramach wystawy ''Płeć? Sprawdzam! Kobiecość i męskość w sztuce Europy Wschodniej'' (2010),
* program edukacyjny do wystawy ''Otwierając drzwi? Sztuka białoruska dzisiaj'' (2011),
* współpraca wydawnicza przy poświęconej historii [[Galeria Kordegarda|galerii Kordegarda]] książce ''Miejsce Kordegarda,''
* współpraca przy wystawie w Pawilonie Polskim na [[Biennale w Wenecji|54. Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Wenecji]],
* konkurs ''Spojrzenia 2011. Nagroda Fundacji Deutsche Bank,''
* cykl szkoleń dla nauczycieli ''Alfabet sztuki, czyli jak czytać sztukę współczesną''<ref name=":0" />''.''
 
== Kolekcja ==
Pierwszym nabytkiem w 1861 r. był obraz [[Józef Simmler|Józefa Simmlera]] ''Śmierć Barbary Radziwiłłówny''. W największej sali będącego siedzibą gmachu prezentowano dzieła [[Jan Matejko|Jana Matejki]], m.in. ''Bitwę pod Grunwaldem'', i do dziś nazywana jest "salą Matejkowską". Do zbiorów Towarzystwa należały min. ''Kuropatwy'' [[Józef Chełmoński|Józefa Chełmońskiego]] czy ''Altana'' [[Aleksander Gierymski|Aleksandra Gierymskiego]].
 
Po wojnie zbiory Towarzystwa zostały zdeponowane w [[Muzeum Narodowe w Warszawie|Muzeum Narodowym w Warszawie]] i stanowią one obecnie korpus Galerii Sztuki Polskiej<ref name=":0" />.
 
== Członkostwo ==
Osoby stowarzyszone przy galerii Zachęta charakteryzuje aktywne zainteresowanie sztuką współczesną. Członkinie i członkowie Towarzystwa mogą bezpłatnie zwiedzać wystawy w [[Zachęta Narodowa Galeria Sztuki|Zachęcie]], mają pierwszeństwo udziału w organizowanych tam wydarzeniach specjalnych oraz możliwość uczestniczenia w wydarzeniach zamkniętych<ref name=":0" />.{{Kategoria główna|Członkowie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych}}
 
== Przypisy ==
Linia 14 ⟶ 35:
 
== Linki zewnętrzne ==
*[http://tzsp.art.pl Strona główna Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych]
*[http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/collectiondescription?dirids=232 Kolekcja publikacji Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (sprawozdania roczne, katalogi wystaw, inwentarz biblioteki itp.)]
 
[[Kategoria:Kultura i rozrywka w Warszawie]]