Komitet Narodowy Polski (1917–1919): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy |
Uźródławiam. |
||
Linia 4:
'''Komitet Narodowy Polski w Paryżu''' (KNP) – założona 15 sierpnia 1917 w [[Lozanna|Lozannie]] przez [[Roman Dmowski|Romana Dmowskiego]] polska organizacja polityczna działająca w latach 1917–1919. Jako siedzibę obrała [[Paryż]]. Celem Komitetu była odbudowa państwa polskiego przy pomocy państw [[Ententa|Ententy]]. KNP był uznany przez rządy Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch za namiastkę rządu polskiego na emigracji i przedstawicielstwo interesów Polski<ref>Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918–1919. przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I Wrocław 2010, s. 16.</ref>.
== Charakterystyka ==
Jego przywódcami byli [[Roman Dmowski]], [[Ignacy Jan Paderewski]], [[Erazm Piltz]], [[Stanisław Kozicki (polityk)|Stanisław Kozicki]], [[Marian Seyda]], [[Władysław Sobański]], [[Maurycy Zamoyski]] oraz [[Jan Emanuel Rozwadowski]] – sekretarz KNP. Było to porozumienie między politykami [[Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne|Narodowej Demokracji (ND)]] a [[Stronnictwo Polityki Realnej (1905–1923)|Stronnictwem Polityki Realnej (SPR)]]<ref>M. Ryba, ''Komitet Narodowy Polski'', [w:] „Encyklopedia Białych Plam“, t. 9, Radom 2002, s. 251.</ref>.
Bezpośrednią przyczyną jego powołania było zwycięstwo [[rewolucja lutowa 1917|rewolucji lutowej]] w [[Rosja|Rosji]], która wcześniej sprzeciwiała się tworzeniu jakichkolwiek polskich formacji zbrojnych u boku państw Ententy<ref>''Do roku 1917, pomimo wysiłków polskich środowisk niepodległościowych inicjatywa utworzenia Armii Polskiej na Zachodzie napotykała jednak trudności. We Francji liczono się z negatywnym stanowiskiem Rosji. Sytuacja zmieniła się wiosną 1917 r. po rewolucji lutowej w Rosji państwa Ententy uzyskały wolną rękę.'' ([https://dzieje.pl/aktualnosci/dekret-o-utworzeniu-armii-polskiej-we-francji ''Dekret o utworzeniu Armii Polskiej we Francji''])</ref>.
KNP prowadził politykę zagraniczną odradzającego się państwa polskiego i organizował [[Armia Polska we Francji|Armię Polską we Francji]]. Był [[uznanie międzynarodowe|uznany]] przez rządy [[Francja|Francji]] (20 września), [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] (15 października), [[Włochy|Włoch]] (30 października), [[Stany Zjednoczone|USA]] (10 listopada 1917) za oficjalnego reprezentanta odradzającej się państwowo [[Polska|Polski]]<ref>W. Roszkowski, ''Najnowsza historia Polski 1914-1939'', Warszawa 2011, s. 35.</ref><ref>M. Ryba, ''Komitet Narodowy Polski'', [w:] „Encyklopedia Białych Plam“, t. 9, Radom 2002, s. 251.</ref><ref>J. Pajewski, ''Historia powszechna 1871-1918'', wyd. 8, Warszawa 1999, s. 433.</ref>. KNP posiadał swoje przedstawicielstwa w Belgii, Italii, Szwecji, Brazylii, Wlk. Brytanii, USA. KNP uznał powstały 16 stycznia 1919 [[rząd Ignacego Jana Paderewskiego]] i rozwiązał się.
W styczniu 1919 w oparciu o porozumienie polityczne [[Naczelnik Państwa|Naczelnika Państwa]] [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] z [[Roman Dmowski|Romanem Dmowskim]] do Komitetu zostali [[kooptacja|dokooptowani]] przedstawiciele Naczelnika Państwa ([[Kazimierz Dłuski]], [[Leon Wasilewski]], [[Michał Sokolnicki (dyplomata)|Michał Sokolnicki]], [[Stanisław Patek]], [[Antoni Sujkowski]], [[Stanisław August Thugutt|Stanisław Thugutt]], [[Medard Downarowicz]], [[Herman Lieberman]], [[Władysław Baranowski (dyplomata)|Władysław Baranowski]], [[Stanisław Hempel (dyplomata)|Stanisław Hempel]]), zaś Komitet stał się oficjalnym reprezentantem rządu [[II Rzeczpospolita|RP]] na [[Konferencja pokojowa w Paryżu (1919–1920)|paryską konferencję pokojową]]<ref>M. Ryba, ''Komitet Narodowy Polski'', [w:] „Encyklopedia Białych Plam“, t. 9, Radom 2002, s. 251.</ref>. Misja Komitetu wygasła po podpisaniu i ratyfikacji [[Traktat wersalski|traktatu wersalskiego]] i traktatów pochodnych.
Zadaniami KNP były:
| |||