Most na Drinie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Duże rozbudowanie treści artykułu. Podział na sekcje. Poprawa błędów. Dodanie linków wewnętrznych., wikizacja
Linia 21:
|wikicytaty =
}}
'''Most na Drinie''' ([[Język serbski|serb.]] ''Na Drini ćuprija'') – [[powieść]] [[Jugosławia|jugosłowiańskiego]] [[pisarz]]a [[Ivo Andrić|Ivo AndriciaAndrića]], opublikowana w [[1945]] roku.
 
== Treść ==
Powieść rozgrywa się w bośniackim [[Wiszegrad (miasto)|Wiszegradzie]]. Jej akcja zaczyna się w połowie [[XVI wiek]]u, wraz ze zbudowaniem przez Turków [[Most Mehmeda Paszy Sokolovicia|tytułowego mostu]] (''ćuprija'' oznacza ''most'' w miejscowym dialekcie) w roku [[1571]]. W następnych wiekach wokół budowli będzie się obracać życie miasta, a jego mieszkańców nie ominą dziejowe burze oraz lokalne konflikty (często o podłożu religijnym). Pod koniec [[XIX wiek]]u Bośnia przejdzie pod opiekę [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]], a na początku następnego stulecia stanie się ich częścią. Jednak wówczas do głosu dojdą zwolennicy przyłączenia [[Bośnia (region)|Bośni]] do [[Serbia|Serbii]]. Tytułowa budowla jest nie tylko cudem ówczesnej architektury, ale również symbolem tego co niezmienne i trwałe w zawierusze dziejów, symbolicznym mostem łączącym Bośnię z Serbią, Zachód z Orientem.
Powieść rozgrywa się w [[Bośnia i Hercegowina|bośniackim]] [[Wiszegrad (miasto)|Wiszegradzie]]. Jej akcja rozpoczyna się pod panowaniem Tureckim w połowie [[XVI wiek]]u, wraz ze wzniesieniem przez [[Sokollu Mehmed Pasza|Mehmeda Paszę Sokolovića]] [[Most Mehmeda Paszy Sokolovicia|tytułowego mostu]] w roku [[1571]]. W pierwszych latach przyszła miejscowość jest małą handlową osadą w wielkim [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskim]], jednak po ukończeniu budowy mostu, zyskuje na znaczeniu, jako trasa łącząca wschód z zachodem. Most szybko stał się nie tylko budowlą scalającą dwa brzegi, ale również spokojnym miejscem spotkań mieszkańców napawających się pięknym widokiem zielonkawej [[Drina|Driny]] oraz miejscem najważniejszych lokalnychwydarzeń. Przez kolejne wieki autor opisuje troski, problemy, zwyczaje i codzienne życie ludzi różnych wyznań i różnych narodowości (Turkowie/Bośniacy - [[islam]], Serbowie - [[prawosławie]], Żydi - [[judaizm]]) w miejscowości, gdzie czas zdaje się płynąć wolniej. Mimo różnic religijnych mieszkańcy miasta potrafili żyć ze sobą w zgodzie. Wykształcając silną społeczność, wspólnie przeciwstawiali się cyklicznej powodzi, która stała się symbolem lokalnej jedności.
 
Pod koniec [[XIX wiek]]u do Bośnii wkraczają [[Austro-Węgry]], które wprowadzają, niespotykany dotąd porządek i biurokrację, niezrozumiałą dla mieszkańców, którzy choć podejrzliwi, wyczuwają zmianę na lepsze. Bośnia przechodzi spod jednej okupacji do drugiej, jednak autor ukazuje kontrast między brutalną i przerażającą okupacją Turecką, a tolerancyjną i uporządkowaną okupacją Austro-Węgierską. Austriacy budują kolejkę łączącą miejscowość z resztą kraju, co wywiera ogromny wpływ na życie mieszkańców. Miasto zatraca swój wschodni charakter. Z zachodu napływają nowa moda, języki, pracownicy, kultura a także [[Socjalizm|socjalistyczne]] i [[Nacjonalizm|nacjonalistyczne]] idee, które wkrótce zaważą na losach społeczności. Nowa ideologia porywa młodych Serbów, w których wzmagają się dążenia niepodległościowe. W okolicy rozpoczynają się walki, nad miastem słychać strzały, a na jego ulice spadają pociski artyleryjskie.
Andrić powieść pisał w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]], ukazała się po jej zakończeniu. W tym samym roku zostały wydane także dwie inne książki tego autora: ''[[Konsulowie ich cesarskich mości]]'' oraz ''Panna''.
 
Powieść kończy się, kiedy do wyludnionego Wiszegradu wkraczają oddziały Serbskie. Most, ukazany wcześniej nie tylko jako cud ówczesnej architektury, ale również symbol tego co niezmienne i trwałe w zawierusze dziejów, zostaje po raz pierwszy dotkliwie uszkodzony. Ponadczasowy, ponadnarodowościowy łącznik między Bośnią a Serbią, między Zachodem a Orientem, zostaje przerwany. Dwa brzegi [[Drina|Driny]] znów są od siebie oddalone, tak jak oddaliło się od siebie społeczeństwo [[Słowiańscy muzułmanie|muzułmańskie]] i [[Serbowie|serbskie]]. Sytuacja ta utrzymuje się aż po dziś dzień.
 
== Konstrukcja ==
Historia nie ma jednego bohatera. Autor posługuje się bohaterem zbiorowym, którym jest całe społeczeństwo [[Višegrad|Wiszegradu]], przeskakując płynnie z ukazywania losów jednej postaci do drugiej. Każda historia jest w mniejszym lub większym stopniu związana z [[Most Mehmeda Paszy Sokolovicia|tytułowym mostem]]. Również każde dziejowe wydarzenie kończone jest przez Andrića wspomnieniem nieprzemijalnego, wiecznego mostu.
 
== Kontekst powstania ==
Andrić powieść pisał w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]], a ukazała się po jej zakończeniu. W tym samym roku zostały wydane także dwie inne książki tego autora: ''[[Konsulowie ich cesarskich mości]]'' oraz ''Panna''.
 
{{Kontrola autorytatywna}}