Polityka językowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Polityka językowa w Polsce: datowanie książki Czesaka
wikizacja, drobne redakcyjne
Linia 9:
Zwyczajowo, pisząc o polityce językowej w Rzeczypospolitej Polskiej, uwzględnia się wyłącznie politykę odnoszącą się do języka większości obywateli RP, czyli [[język standardowy|dialektu standardowego]], zwanego tradycyjnie językiem literackim lub [[język ogólnopolski|ogólnym]]. Zdaniem językoznawcy [[Walery Pisarek|Walerego Pisarka]] tak rozumiana polityka językowa w Polsce polega przede wszystkim na czuwaniu nad rozwojem języka, wydawaniu ustaw językowych, [[Język standardowy|standaryzowaniu]] i [[kodyfikacja (językoznawstwo)|kodyfikowaniu]] języka. Nadto jej istotą jest rozbudzenie [[świadomość językowa|świadomości językowej]] Polaków i promocja języka polskiego za granicą<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=384:nastpstwa-czonkostwa-ue-dla-maego-jzyka-wystpienie-honorowego&catid=50&Itemid=50 |tytuł = Następstwa członkostwa UE dla małego języka |autor = Walery Pisarek |opublikowany = |data = 2001 |język = |data dostępu = 2019-12-12}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url = http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=780:pierwszy-rozbior-polszczyzny&catid=46&Itemid=53 |tytuł = Pierwszy rozbiór polszczyzny |autor = Walery Pisarek |opublikowany = |data = |język = |data dostępu = 2011-11-14}}</ref><ref name="Bień2003">{{Cytuj pismo |nazwisko = Bień |imię = Janusz S.|autor link=Janusz Stanisław Bień |tytuł = O „pierwszym rozbiorze polszczyzny”, Radzie Języka Polskiego i normalizacji |url = https://www.researchgate.net/publication/40006327 |czasopismo = [[Prace Filologiczne]] |wolumin = XLVIII |strony = 33–62 |rok = 2003 |issn = 0138-0567 |data dostępu = 2016-11-26}}</ref>.
 
Jednak na terytorium RP występuje wiele grup społecznych, które prowadzą własną politykę językową. Można do nich zaliczyć [[Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce|mniejszości narodowe]] władające odrębnymi językami – białoruską, czeską, litewską, niemiecką, ormiańską, rosyjską, słowacką, ukraińską i żydowską (posługującą się jidysz i hebrajskim), a także mniejszości etniczne – karaimską, łemkowską, romską i tatarską. Odrębnie traktowani są Kaszubi, władający językiem regionalnym [[język kaszubski|kaszubskim]]. Prawa członków tych grup są chronione przez prawo Unii Europejskiej oraz Polski. Swoją politykę prowadzą także obywatele polscy, poczuwający się do przynależności do wyrazistych grup językowo-regionalnych, jak Ślązacy czy górale podhalańscy. Im nie przyznaje się statusu mniejszości, ani nie zalicza ich języków do kategorii języków regionalnych, chociaż [[Etnolekt śląski|Ślązacy]] od dawna ubiegają się o przyznanie takiego statusu<ref>{{Cytuj książkę |autor link=Artur Czesak |nazwisko = Czesak |imię = Artur |tytuł = Współczesne teksty śląskie na tle procesów językotwórczych i standaryzacyjnych współczesnej Słowiańszczyzny |wydawca = Księgarnia Akademicka |miejsce = Kraków |rok = [2015] |isbn = 9788376387031}}</ref>. W ich wypadku polityka językowa odnosząca się do dialektu standardowego prowadzi do odbierania prawa do samostanowienia językowego. W znakomitej większości polityka językowa wspomnianych grup nastawiona jest na zachowanie danego języka, a także na zaznaczenie odrębności terytorium RP, na którym żyją jego użytkownicy poprzez używanie podwójnych nazw własnych.
 
W [[Polska|Polsce]] [[język polski]] jest określony jako urzędowy przez [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|konstytucję]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm |tytuł = Konstytucja Rzeczypospolitej polskiej, art 27 |autor =|opublikowany = |data = |język = |data dostępu = 2011-11-14}}</ref>, przy zastrzeżeniu, iż zapis ten nie narusza praw mniejszości narodowych wynikających z zawartych i ratyfikowanych umów. Szczegółowe przepisy w tym względzie zawiera [[ustawa o języku polskim]] oraz ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.mswia.gov.pl/portal/pl/1782958Ustawa_o_mniejszosciach_narodowych_i_etnicznych_oraz_o_jezyku_regionalnym.html |tytuł = Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym |autor =|opublikowany = |data = |język = |data dostępu = 2011-11-14}}</ref>.