Herman Heijermans: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
+twórczość po polsku, infobox
Linia 1:
{{Artysta infobox
|imię i nazwisko = Herman Heijermans
|pseudonim = ''Ivan Jelakovitsch'', ''Samuel Falkland'', ''Koos Habbema''
|grafika = Herman Heijermans Anefo.jpg
|opis grafiki =
|pełne imię i nazwisko =
|pełne imię i nazwisko org = {{k||}}
|data urodzenia = [[3 grudnia]] [[1864]]
|miejsce urodzenia = [[Rotterdam]]
|data śmierci = [[22 listopada]] [[1924]]
|miejsce śmierci = [[Zandvoort]]
|narodowość = holenderska
|język = flamandzki
|Alma Mater =
|dziedzina sztuki = [[literatura piękna]], [[publicystyka]]
|epoka =
|muzeum artysty =
|ważne dzieła =
|faksymile =
|opis faksymile =
|odznaczenia =
|nagrody =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|www =
}}
'''Herman Heijermans''' pseud. ''Ivan Jelakovitsch'', ''Samuel Falkland'', ''Koos Habbema'' (ur. [[3 grudnia]] [[1864]] w [[Rotterdam]]ie, zm. [[22 listopada]] [[1924]] w [[Zandvoort]]) – [[Holandia|holenderski]] pisarz i publicysta.
 
== Życiorys ==
Po poniesieniu porażki w biznesie został dziennikarzem w [[Amsterdam]]ie. Z przekonania był [[socjalizm|socjalistą]]. W swoich utworach analizował problemy społeczne i etyczne, zakłamaną moralność, fanatyzm religijny i uprzedzenia narodowościowe, zwłaszcza wobec [[Żydzi|Żydów]]. W 1894 napisał dramat ''Ahasverus'', w 1898 (pod pseudonimem) powieść ''Kamertjeszonde'' (''Drobny grzech''), w której ostro skrytykował dominujące postawy seksualne, a w 1905 sztukę ''Allerzielen'' (''Wszystkie dusze'') poruszającą temat odrzucenia "kobiety upadłej". Gdy pracował w [[Berlin]]ie, po raz pierwszy zdał sobie sprawę z potencjalnej wartości teatru, i po powrocie do Holandii założył własne przedsiębiorstwo teatralne. W 1900 napisał naturalistyczną sztukę ''Nadzieja'' (wyst. pol. 1902), a w 1917 sztukę ''De wijze kater'' (''Mądry kocur''). Poza tym pisał powieści - m.in. ''Miasto diamentów'' (1904, wyd. pol. 1908), satyryczne skecze i artykuły (wyd. pt. ''Schetsen...'' (''Szkice'') t. 1–19 1896-1915), w których realistycznie przedstawiał życie amsterdamskich rębaczy diamentów i domagał się poprawy warunków życia i pracy robotników.
 
== Twórczość dostępna w języku polskim ==
 
* {{Cytuj książkę | tytuł = Nadzieja. Dramat rybacki w 4 obrazach | wydawca = Księgarnia H. Altenberg | inni = [[Jan Kasprowicz]] (tłum.) | miejsce = Lwów | rok = 1902 | url = https://polona.pl/item/nadzieja-dramat-rybacki-w-4-obrazach-op-hope-van-zegen,ODk3NzY5NjI/8/#info:metadata | strony = 167 }}
* {{Cytuj książkę | tytuł = Wnętrza (Służąca — Małżeństwo). Nowele | wydawca = Wydawnictwo M. Arcta | inni = [[Adolf Strzelecki]] (tłum.) | miejsce = Warszawa | rok = 1905 | url = https://polona.pl/item/wnetrza-sluzaca-malzenstwo-nowele,ODI3NjM0NjA/6/#info:metadata | strony = 103 }}
* {{Cytuj książkę | tytuł = Ogniwa. Pogodne sceny z życia rodzinnego w czterech aktach | wydawca = Księgarnia Wilhelma Zukernadla | inni = [[Władysław Prokesch]] (tłum.) | miejsce = Lwów — Złoczów | rok = [1906] | url = https://polona.pl/item/ogniwa-pogodne-sceny-z-zycia-rodzinnego-w-czterech-aktach,ODI3NjM3NTY/4/#info:metadata | strony = 128 }}
* {{Cytuj książkę | tytuł = Podpalacz. Dramat w 1 akcie | wydawca = "Wiek Nowy" | inni = [[Juliusz Tenner]] (tłum.) | miejsce = Lwów | rok = 1908 | url = https://polona.pl/item/podpalacz-dramat-w-1-akcie,ODI3NjQyMDU/4/#info:metadata | strony = 59 }} ([https://polona.pl/item/podpalacz-dramat-w-1-akcie,ODI3NjQ1MTY/6/#info:metadata wyd. 2], 1910, s. 80)
* {{Cytuj książkę | tytuł = Miasto dyamentów. Powieść | wydawca = E. Nicz i S-ka | inni = [[Bronisława Neufeld]]ówna (tłum.) | miejsce = Warszawa | rok = 1908 | url = https://polona.pl/item/miasto-dyamentow-powiesc-cz-1,ODI3NjQ3NTA/6/#info:metadata | strony = 143 }} ([https://polona.pl/item/miasto-dyamentow-powiesc-cz-2,ODI3NjQ3NDk/6/#info:metadata cz. II], 1908, s. 131)
* {{Cytuj książkę | tytuł = Ghetto. Dramat w 3 aktach | wydawca = Księgarnia Wilhelma Zukernadla | inni = [[Andrzej Marek (artysta)|Andrzej Marek]] (tłum.) | miejsce = Lwów — Złoczów | rok = [1910] | url = https://polona.pl/item/ghetto-dramat-w-3-aktach,ODI3NjQ2NzE/6/#info:metadata | strony = 94 }} ([https://polona.pl/item/ghetto-dramat-w-3-aktach,ODI3NjQ2NzA/0/#info:metadata wyd. 2], po 1923, s. 94)
* {{Cytuj książkę | tytuł = Oczy. Powieść | wydawca = Bibljoteka Dzieł Wyborowych, "Praca" | inni = [[Stefania Jerwiczowa]] (tłum.) | miejsce = Warszawa | rok = 1927 | url = https://polona.pl/item/oczy-powiesc,ODk3Nzg5NDk/6/#info:metadata | strony = 187 }}
* {{Cytuj książkę | tytuł = Ahaswer. Jeden akt | wydawca = Maniszewski i Kędzierski | inni = [[Czesław Kędzierski]] (tłum.) | miejsce = Lwów | rok = 1905 | strony = 24 }}
* {{Cytuj książkę | tytuł = W przestrzeni. Humoreska z niedalekiej przyszłości | wydawca = Bibljoteka Dzieł Wyborowych | inni = [[Zofia Wojnarowska]] (tłum.) | miejsce = Warszawa | rok = 1908 | strony = 142 }} (wyd. 2, 1909, s. 160)
* {{Cytuj książkę | tytuł = Amnestya. Epilog dramatyczny w jednym akcie | wydawca = Gebethner i Wolff, G. Gebethner | inni = [[Andrzej Marek (artysta)|Andrzej Marek]] (tłum.) | miejsce = Warszawa – Kraków | rok = 1911 | strony = 17 }}
* {{Cytuj książkę | tytuł = Tajemnica wozu sypialnego | wydawca = "Rój" | inni = [[Olga Ziemilska]] (tłum.) | miejsce = Warszawa | rok = 1938 | strony = 209 }}
 
== Bibliografia ==