Papuasi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Linki zewnętrzne: link nie jest aktywny
drobne redakcyjne, wikizacja
Linia 3:
[[Plik:Mt Hagen Cultural Show PNG 2008.jpg|mały|250px|Tradycyjne tańce papuaskie]]
 
'''Papuasi''' ([[język indonezyjski|indonez.]]/{{w języku|ms|papuwa}} „kędzierzawy”<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Bartłomiej Kaczorowski |tytuł = Nowa encyklopedia powszechna PWN: nim-Pri |data = 2004 |isbn = 9788301141851 |wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN |s = 317 |url = https://books.google.com/books?id=5lQOAQAAMAAJ&}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Václav Hubinger, František Honzák, Jiří Polišenský |tytuł = Národy celého světa |data = 1985 |wydawca = Mladá fronta |s = 238 |url = https://books.google.com/books?id=zJBxAAAAMAAJ |język = cs}}</ref>{{Refn|grupa = uwaga|nazwa = nota1|Określenie „Papua” może również pochodzić z [[język ternate|języka ternate]]-[[język tidore|tidore]], gdzie wyrażenie ''papo ua'' oznacza „niepołączony” (tj. oddalony geograficznie od [[Sułtanat Tidore|Sułtanatu Tidore]])<ref name=geop>{{cytuj |autor=Bilveer Singh|tytuł=Papua: geopolitics and the quest for nationhood |wydawca=Transaction Publishers |data=2008 |s=26 |url= https://books.google.com/books?id=pwbO-uRZQx0C |isbn=978-1-4128-1206-1 |język=en}}</ref><ref>{{cytuj |autor=Tarmidzy Thamrin |tytuł=Boven Digoel: lambang perlawanan terhadap kolonialisme |wydawca= Ciscom-Cottage |data=2001 |s=424 |url= https://books.google.com/books?id=uEl0AAAAMAAJ |język=id}}</ref>.}}) – [[autochton]]iczna ludność [[Nowa Gwinea|Nowej Gwinei]]<ref name=:2>{{Cytuj |autor = Bronwen Douglas, Chris Ballard |tytuł = Foreign Bodies: Oceania and the Science of Race 1750–1940 |data = 2008 |isbn = 978-1-921536-00-7 |wydawca = ANU E Press |s = 161 |url = https://books.google.com/books?id=NYs0l0duR-oC |język = en}}</ref>, pierwotna kultura materialna (przed kontaktem z [[Europejczycy|Europejczykami]] nie znali [[pismo|pisma]], posługiwali się kamiennymi [[narzędzie|narzędziami]]). Zasiedlili Nową Gwineę i północno-zachodnią [[Melanezja|Melanezję]] ok. 20–25 tys. lat temu{{r|etnolog}}. Ludność czarnoskóra australoidalna<ref>{{Cytuj |url=http://s1.zetaboards.com/anthroscape/topic/5331473/1/ |tytuł=Global Admixture Analysis at K=6<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |opublikowany=s1.zetaboards.com |język=en |data dostępu=2017-11-25}}</ref><ref>{{Cytuj pismo |nazwisko = Roberts-Thomson |imię = J.M. |nazwisko2 = Martinson |imię2 = J.J. |nazwisko3 = Norwich |imię3 = J.T. |nazwisko4 = Harding |imię4 = R.M. |nazwisko5 = Clegg |imię5 = J.B. |tytuł = An ancient common origin of aboriginal Australians and New Guinea highlanders is supported by alpha-globin haplotype analysis |czasopismo = Am J Hum Genet |wolumin = 58 |numer = 5 |strony = 1017–1024 |miesiąc = May |rok = 1996 |pmid = 8651262 |pmc=1914625| język = en |data dostępu=2017-11-25}}</ref>. Charakteryzują się wełniastymi włosami, czarnymi lub rudymi, oraz sklepionym nosem. Posługują się [[języki papuaskie|językami papuaskimi]] oraz [[języki kreolskie|językami kreolskimi]], m.in. [[tok pisin]] ([[Papua-Nowa Gwinea]]) i [[język malajski papuaski|malajskim papuaskim]] ([[Papua Zachodnia]]).
 
Papuasi należą do [[Melanezyjczycy|ludności melanezyjskiej]]. Melanezyjczycy oprócz Nowej Gwinei zamieszkują także inne regiony [[Oceania|Oceanii]] ([[Nauru]], [[Wyspy Salomona]], [[Vanuatu]], [[Fidżi]]), wschodnią Indonezję oraz [[Timor Wschodni]]<ref name=":1">{{Cytuj |autor = |tytuł = Stosunki międzynarodowe |data = 2002 |wolumin = 25 (1)–26 (4) |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego |s = 202 |url = https://books.google.com/books?id=TgciAQAAIAAJ}}</ref>. Część badaczy oddziela Papuasów z Nowej Gwinei od wyspiarskich Melanezyjczyków, przede wszystkim ze względu na różnice językowe<ref name=":1" />.