Tyran: Różnice pomiędzy wersjami

 

Termin ma pochodzenie [[Azja Mniejsza|małoazjatyckie]] i został zapożyczony przez Greków z [[język luwijski|luwijskiego]] ''tarwana'' „sędzia” lub [[język ugarycki|ugaryckiego]] ''zuranu'' „książę”<ref>{{Cytuj książkę| autor = Ilya Yakubovich| tytuł = Sociolinguistics of the Luvian Language| język = en| wydawca = Brill| miejsce = Leiden| rok = 2010| isbn = 978-90-04-17791-8| strony = 184}}</ref><ref>[[Benedetto Bravo]], [[Ewa Wipszycka]] ''Historia starożytnych Greków'' t. 1, s. 197n. Słowo to nie było tytułem, w przeciwieństwie np. do „króla” (gr. βασιλεύς). Jeszcze w sztukach [[Ajschylos]]a i [[Sofokles]]a ''tyrannos'' jest używany zamiennie z ''basileus''.</ref>. Pierwotne znaczenie słowa nie nosiło obecnego znaczenia i oznaczało jednostkę, która dokonywała przewrotu w [[miasto-państwo|mieście-państwie]] i obejmowała pełnię władzy. Pierwsze znane użycie pojawia się w VII wieku p.n.e. w wierszach poety [[Archiloch]]a z [[Paros]] a dotyczyło [[Gyges]]a<ref>Aleksander Krawczuk (red.): ''Wielka historia świata. Świat okresu cywilizacji klasycznych'', tom 3, 2005, s. 55, Oficyna Wydawnicza Fogra, {{ISBN|83-85719-84-9}}</ref><ref>[http://www.archiloch.com/index.htm Portal dotyczący Archilocha]</ref>. Tyran był zazwyczaj przywódcą ludu w walce z [[oligarchia|oligarchami]] i cieszył się jego poparciem. Wielu tyranów było prawodawcami lub kodyfikatorami istniejących praw, a państwa greckie przeżywały pod ich rządami rozkwit gospodarczy i kulturalny.

''sam nieodpowiedzialny, panuje nad wszystkimi, równymi jak i lepszymi od siebie, ku swej jedynie korzyści, a nie ku pożytkowi podwładnych. Toteż nie ma oparcia w ich zgodzie, bo żaden wolny człowiek nie znosi dobrowolnie takiej władzy.'' <ref>''Polityka'' 4,8,3 (tłum. [[Ludwik Piotrowicz]])</ref>

 

 

== Zobacz też ==