Isisfordia: Różnice pomiędzy wersjami

|nazwa zwyczajowałacińska = ''Isisfordia''

|zoolog = Salisbury ''et al.'', 2006

* ''I. duncani'' <small>Salisbury ''et al.'', 2006 ([[gatunek typowy|typowy]])</small>

'''''Isisfordia''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] niewielkiego [[krokodylomorfy|krokodylomorfa]] z grupy [[Neosuchia]] żyjącego na przełomie [[kreda wczesna|wczesnej]] i [[kreda późna|późnej kredy]] na obecnych terenach [[Australia|Australii]]. Został opisany w 2006 roku przez Stevena Salisbury'ego i współpracowników w [[holotyp|oparciu]] o niemal kompletny szkielet pozaczaszkowy (QM F36211). Oprócz holotypu odnaleziono również czaszkę, żuchwę i niekompletny szkielet. [[Skamieniałości]] pochodzą z osadów formacji Winton w środkowo-zachodnim [[Queensland]]zie, datowanych na [[alb (geologia)|alb]] lub [[cenoman]], około 95–98 mln lat. W porównaniu do współczesnych [[krokodyle|krokodyli]] ''Isisfordia'' osiągała niewielkie rozmiary – holotyp, będący prawdopodobnie dorosłym osobnikiem, mierzył około 1,1&nbsp;m długości. Rostrum było długie, szerokie i spłaszczone grzbietowo-brzusznie, czym przypominało występujące u krokodylomorfów z rodzaju ''[[Stomatosuchus]]''. U holotypu zachowało się dziewięć [[kręg]]ów szyjnych, piętnaście grzbietowych, dwa krzyżowe i co najmniej dwadzieścia osiem ogonowych. Wszystkie z wyjątkiem krzyżowych są lekko przodowklęsłe. Skóra i [[łuska (zoologia)|łuski]] są podobne do występujących u pozostałych przedstawicieli Eusuchia nienależących do [[Gavialoidea]]. Tarcza karkowa była oddzielona od grzbietowej i składała się z co najmniej czterech par nachodzących na siebie [[osteodermy|osteoderm]]. JednąZa jedną z najistotniejszych cech isisfordii jestuważano otwór [[nozdrza tylne|nozdrzy tylnych]] całkowicie otoczony [[kość skrzydłowa|kośćmi skrzydłowymi]], długo uznawany za cechę diagnostyczną kladu [[Eusuchia]]{{r|rspb06}}, jednak późniejsze analizy wykazały, że przednie krawędzie nozdrzy tylnych były tworzone przez kości podniebienne, a nie skrzydłowe{{r|TP2015}}.

Według analizy przeprowadzonej przez Salisbury'ego i współpracowników (2006) ''Isisfordia'' jest [[grupa siostrzana|taksonem siostrzanym]] do [[klad]]u obejmującego ''[[Hylaeochampsa]]'' i krokodyle{{r|rspb06}}, z kolei w analizie przeprowadzonej przez Pola i in. (2009) zajmowała dwie różne pozycje – kiedy uwzględniano rodzaj ''[[Susisuchus]]'', na kladogramie ''Isisfordia'' znajdowała się w pozycji siostrzanej do rodzajów ''[[Shamosuchus]]'' i ''[[Rugosuchus]]'', natomiast kiedy ''Susisuchus'' nie był uwzględniany – połowa najbardziej [[parsymonia|parsymonicznych]] drzew wskazywała, że ''Isisfordia'' jest taksonem siostrzanym do kladu obejmującego ''Hylaeochampsa'' i krokodyle, podczas gdy druga połowa preferowała identyczną topologię jak wówczas, gdy uwzględniono ''Susisuchus''{{r|PTN09}}. Według definicji Eusuchia przedstawionej przez [[Christopher Brochu|Christophera Brochu]] w 1999 roku ''Isisfordia'' nie należy do tej grupy, jednak Salisbury i współautorzy stwierdzili, że cechy kluczowe dla Eusuchia pojawiły się wcześniej niż ''Hylaeochampsa'', już u isisfordii, w związku z czym może być ona uznana za najbardziej [[klad bazalny|bazalnego]] przedstawiciela tego kladu{{r|rspb06}}. W 2008 roku Martin i [[Michael J. Benton|Benton]] przedstawili taką definicję filogenetyczną Eusuchia, zgodnie z którą ''Isisfordia'' należy do tej grupy ''ex definitione''{{r|JEMMJB}}. Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Turnera i Pritcharda (2015) wskazuje na bliskie pokrewieństwo z ''Susisuchus'', jednak klad obejmujący te dwa taksony nie jest siostrzany do Eusuchia, lecz zajmuje bardziej bazalną pozycję wewnątrz Neosuchia{{r|TP2015}}.

Nazwa [[gatunek typowy|gatunku typowego]], ''Isisfordia duncani'', pochodzi od nazwy hrabstwa [[Isisford]]u, na terenie którego odnaleziono jego skamieniałości, oraz nazwiska Iana Duncana, który odkrył holotyp{{r|rspb06}}. W 2019 roku opisano drugi gatunek należący do tego rodzaju – ''I. molnari'' z [[cenoman|cenomańskich]] osadów formacji Griman Creek w [[Nowa Południowa Walia|Nowej Południowej Walii]]{{r|molnari}}. Do rodzaju ''Isisfordia'' przypisano także gatunek ''I.&nbsp;selaslophensis'' (opisany początkowo jako ''Crocodylus (Bottosaurus) selaslophensis''), pochodzący z tej samej formacji, co ''I. molnari''. Niewykluczone, że te dwa taksony są [[synonim (taksonomia)|synonimami]], jednak brak porównywalnego materiału utrudnia weryfikację tej hipotezy{{r|Hart2020}}.

<ref name=PTN09>{{Cytuj pismo |autor=Diego Pol, Alan H. Turner, Mark A. Norell |tytuł=Morphology of the Late Cretaceous crocodylomorph </em>''Shamosuchus djadochtaensis'' and a discussion of neosuchian phylogeny as related to the origin of Eusuchia |czasopismo=Bulletin of the American Museum of Natural History |wolumin=324 |strony=1–103 |rok=2009 |url=http://hdl.handle.net/2246/5977 |doi=10.1206/0003-0090-324.1.1 |język=en}}</ref>