[[Plik:Common clownfish curves dnsmpl.jpg|thumb|[[Amfiprion plamisty|Amfiprionokoniowyżyje w ciele drugiego ([[gospodarz (biologia)|gospodarza]]). (''Amphiprion ocellarisEktosymbiont''), wczyli symbioziesymbiont zzewnętrzny, [[Ukwiały|ukwiałem]]]]to symbiont związany
'''Symbioza''' ([[łac.]] z [[gr.]] ''sym-'' 'współ-' i gr. ''bíos'' 'życie')<ref>[http://www.slownik-online.pl/kopalinski/898211C151FFCE3C4125659A007AEF01.php ''Słownik Wyrazów Obcych'']</ref> – zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch [[gatunek (biologia)|gatunków]] organizmów, które przynosi korzyść każdej ze stron ([[mutualizm]]) lub jednej, a drugiej nie szkodzi ([[komensalizm]]). Jednak często trudno ustalić dokładny bilans strat i zysków współżyjących organizmów. W klasycznej teorii symbiozy, zaproponowanej przez twórcę tego terminu [[Anton de Bary|Antona de Bary'ego]], zawiera się także [[pasożytnictwo]]. Jest to uzasadnione m.in. dlatego, że w niektórych układach charakter współżycia może zmieniać się w czasie i jeden z [[symbiont]]ów (organizmów żyjących ze sobą w symbiozie) może w pewnych okresach czerpać więcej korzyści, stając się [[Pasożytnictwo|pasożytem]] i doprowadzając do upośled się również często protokooperację i wtedy wyróżnia się:
* [[mutualizm]] – symbioza obligatoryjna, związek ścisły i konieczny
* [[protokooperacja]] – symbioza fakultatywna, związek luźniejszy i niekonieczny, może być okresowy.
Powszechnie spotykanym rodzajem symbiozy jest [[mikoryza]] – współżycie [[korzeń|korzeni]] [[rośliny|roślin]] i [[grzyby|grzybów]], gdzie grzyb wspomaga pobieranie wody i soli mineralnych stanowiąc „przedłużenie” systemu korzeniowego rośliny, a sam pobiera substancje odżywcze z korzenia powstające w drodze [[fotosynteza|fotosyntezy]]. Innym przykładem jest symbioza bakterii jelitowych i ich [[gospodarz (biologia)|gospodarzy]], bakterii wiążących [[azot]] atmosferyczny i niektórych roślin ([[bobowate]], [[azolla]]).
Szczególnym przykładem symbiozy jest [[Teoria endosymbiozy|endosymbioza]], tj. stan, w którym jeden z [[symbiont]]ów żyje w ciele drugiego ([[gospodarz (biologia)|gospodarza]]). ''Ektosymbiont'', czyli symbiont zewnętrzny, to symbiont związany
