Ebrahim Soltan: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
Nous (dyskusja | edycje)
m poprawa linków
Linia 4:
Był drugim synem [[Szahruch]]a (1405 – 1447). Jego matką była Tuti Chatun, mająca należeć do [[Mongołowie|mongolskiego]] klanu Naryn. Urodził się podczas kampanii [[Timur Chromy|Timura]] (1370 – 1405) w [[Gruzja|Gruzji]], nieopodal miasta Kars. Wczesne lata spędził na dworze dziadka, wraz z jego żonami i młodszymi dziećmi oraz żonami i dziećmi jego potomstwa. Latem 1404 roku był jednym z siedmiu wnuków Timura, których w [[Samarkanda|Samarkandzie]] z wielką pompą ożeniono z ich żeńskimi krewnymi i oczekiwano że weźmie udział w planowanej przez jego dziadka wyprawie na [[Chiny]]<ref name=Soucek>{{cytuj stronę| url = http://www.iranicaonline.org/articles/ebrahim-soltan | tytuł = EBRĀHĪM SOLṬĀN | data dostępu = 16 kwietnia 2017 | autor = Priscilla P. Soucek | opublikowany = [[Encyclopaedia Iranica]] | język = en}}</ref>.
 
Był nominalnym zastępcą (''na'eb'') Szahrucha w [[Herat (miasto)|Heracie]] w roku 1407/1408 i 1409 jednak pierwszym samodzielnie piastowanym przez niego stanowiskiem było namiestnictwo [[Balch (miasto)|Balchu]]. Po tym jak w roku 1414 Szahruch pokonał [[Eskandar Soltan|Eskandara Soltana]] (1405 – 1415) Ebrahim Soltan został namiestnikiem Farsu. Na tym stanowisku w następnym roku musiał zmierzyć się z rebelią swojego rządzącego w [[Hamadan]]ie kuzyna [[Bajkara|Bajkary]], który pokonał syna Szahrucha w bitwie nieopodal Szirazu i zdobył miasto. Ebrahim Soltan uciekł do [[Abarkuh]]u, zaś jego ojciec odbił Sziraz w grudniu 1415 roku i stłumił rebelię Bajkary, przywracając rządy swojego syna w regionie. Pozostały okres rządów Ebrahima Soltana w Szirazie był raczej spokojny. Będąc namiestnikiem Farsu Ebrahim Soltan brał także udział w kampaniach swojego ojca i odegrał znaczącą rolę w pokonaniu [[Iskandar Ibn Kara Jusuf|Iskandara]] (1421 – 1438) [[Kara Kojunlu]] w bitwie pod Salmas 17 września 1429 roku<ref name=Soucek/><ref>{{cytuj stronę| url = http://www.iranicairanicaonline.comorg/articles/bayqara-b | tytuł = BĀYQARĀ | data dostępu = 16 kwietnia 2017 | autor = E. Glassen | opublikowany = Encyclopaedia Iranica | język = en}}</ref>{{odn|Manz|2007|s=31 – 32}}.
 
Ebrahim Soltan został zapamiętany przede wszystkim jako kaligraf i mecenas kultury. Miał on studiować kaligrafię pod kierunkiem niejakiego Mira (lub Pira) Mohammada Sziraziego, ale najwidoczniej zmierzał do kontynuowania tradycji wielkiego XIII-wiecznego [[Irak|irackiego]] kaligrafa [[Jakut al-Mustasimi|Jakuta al-Mustasimiego]]. Podobno kaligrafie Ebrahima miały być nawet sprzedawane na bazarze Szirazu jako dzieła Jakuta. Ebrahim kopiował ''[[Koran]]'' oraz przygotowywał monumentalne inskrypcje następnie wykuwane w kamieniu lub przyjmujące formę mozaiki. Jego inskrypcje można było znaleźć na różnych budynkach Szirazu, które kazał zbudować lub odnowić, takich jak [[Meczet Atigh]], [[Brama Koranu]], grób [[Sadi z Szirazu|Sadiego]], [[medresa]] Dar as-Safa oraz szkoła dla osieroconych chłopców. Ebrahim Soltan kontynuował także tradycję zapoczątkowaną przez poprzednich władców Szirazu pozostawiając po sobie ślad w ruinach [[Persepolis]] w postaci inskrypcji sporządzonych w jego imieniu na ruinach pałacu [[Dariusz I Wielki|Dariusza]] (521 – 485 p.n.e.) upamiętniających jego wizytę w roku 1422. Najdłuższa inskrypcja, sporządzona w piśmie ''naschi'', zawiera wyjątek z ''Ogrodu Różanego'' Sadiego przywołujący ulotną chwałę dawnych władców [[Iran]]u. W roku 1431/1432 Ebrahim Soltan zaprojektował także inskrypcję [[gazel]]u Sadiego na temat równości wielkich i małych wobec śmierci, która została wykonana w formie mozaiki na grobie poety<ref name=Soucek/>.
Linia 18:
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj stronę| url = http://www.iranicairanicaonline.comorg/articles/bayqara-b | tytuł = BĀYQARĀ | data dostępu = 16 kwietnia 2017 | autor = E. Glassen | opublikowany = [[Encyclopaedia Iranica]] | język = en}}
* {{Cytuj książkę | odn=tak | nazwisko= Manz | imię=Beatrice Forbes | tytuł= Power, Politics and Religion in Timurid Iran | data=2007 | wydawca=Cambridge University Press | miejsce=Cambridge | isbn=0-521-86547-6}}
* {{cytuj stronę| url = http://www.iranicaonline.org/articles/ebrahim-soltan | tytuł = EBRĀHĪM SOLṬĀN | data dostępu = 16 kwietnia 2017 | autor = Priscilla P. Soucek | opublikowany = [[Encyclopaedia Iranica]] | język = en}}