Regionalizm (językoznawstwo): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
drobne redakcyjne
Linia 2:
'''Regionalizm''' (dawniej: ''[[prowincjonalizm (językoznawstwo)|prowincjonalizm]]'') – [[jednostki językowe|element językowy]], cecha językowa (cecha [[wymowa|wymowy]], [[wyraz]], [[forma językowa|forma wyrazowa]], [[konstrukcja (językoznawstwo)|konstrukcja]]) właściwa dla mowy mieszkańców pewnego [[region (geografia)|regionu]], wykraczająca poza ogólnonarodową [[język literacki|odmianę literacką]] danego [[język (mowa)|języka]]{{r|:0|:1}}.
 
Regionalizmy są zwykle dobrze osadzone w tradycji regionu, używane od wielu dziesiątków lat i spotykają się z aprobatą środowisk [[preskryptywizm (językoznawstwo)|normatywistycznych]]{{r|:4}}. Niektóre regionalizmy przenikają z czasem do [[język ogólny|mowy ogólnonarodowej]]{{r|:10}}. Zachowanie regionalizmów uchodzi za świadectwo bogactwa języka, sprzyjające jego różnorodności, oraza także odzwierciedlenie historii i kultury danego regionu{{r|:8}}.
 
== Konwencje terminologiczne ==
W polskiej tradycji normatywistycznej czyni się zasadnicze rozróżnienie między cechami [[gwara|gwarowymi]] ([[dialektyzm]]ami) a regionalizmami, czyli wariantami lokalnymi nieuznawanymi za odejście od kanonu [[język ogólnopolski|języka standardowego]]{{r|Robert Allen Rothstein2008-s54}}. Termin „regionalizm” rezerwuje się dla specyficznych środków mowyjęzykowych używanych przez ogół ludzi (w tym ludzi wykształconych{{r|:3}}) z danego [[region (geografia)|regionu]]. ElementyOdrębności te uznawane są zwykle za mieszczącerozpatruje się w obrębieramach [[norma językowa|normy użytkowej]] polszczyzny standardowejogólnej, choć nie są w powszechnym obiegu na całym obszarze funkcjonowania języka{{odn|Markowski|2010}}{{r|:2}}. Tak wąsko rozumiane regionalizmy odróżnia się od [[dialektyzm]]ów, któretj. cech cechami charakterystycznymiwłaściwych dla [[gwara|gwar]] ludowych (nieakceptowanyminieakceptowanych przez wzorce języka literackiego{{odn|Polański|1999|s=120}}{{r|:4}}). Odróżnia się je również od tzw. [[Błąd językowy|błędów językowych]] (w rozumieniu [[preskryptywizm (językoznawstwo)|preskryptywizmu]]), czyli wszelkich pozanormatywnych [[jednostki językowe|elementów językowych]] występującychspotykanych w [[dialektobiegowej niestandardowy|obiegowych]] formach polszczyznypolszczyźnie, nienoszących znamion form lokalnych{{r|:6}}.
 
W szerszym ujęciu mianem regionalizmów określa się wszelkie właściwości językowe o ograniczonym zasięgu terytorialnym, w tym te pozbawione sankcji normatywnej{{odn|Markowski|2010}}. Niektórzy autorzy do regionalizmów zaliczają także dialektyzmy{{r|:1}}.