Żuk gnojowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Linia 1:
'''Żuk gnojowy''' (''Geotrupes (Geotrupes) stercorarius'') – [[Chrząszcze|chrząszcz]] z rodziny [[gnojarzowate|gnojarzowatych]] i podrodziny [[Geotrupinae]].▼
== Opis ==▼
Ciało owalne, sklepione, długości 16 do 25 mm, z wierzchu [[Kolor|czarne]] lub [[Kolor|czarnozielone]], pod spodem [[Kolor|niebieskofioletowe]], niebieskie bądź niebieskoczarne. Głowa z guzkiem w części środkowej. [[Przedplecze]] z dużymi punktami po bokach. [[Pokrywy (entomologia)|Pokrywy]] o międzyrzędach słabo wypukłych i delikatnie poprzecznie pomarszczonych, a rzędach głęboko punktowanych. Samiec posiada na spodniej listwie przednich goleni 1 do 3 zębów lub guzków, a na tylnych udach dwa zęby. Samica w tych miejscach nie posiada ząbków. Od innych polskich przedstawicieli rodzaju ''[[Geotrupes]]'' odróżnia go na pokrywach 7 punktowanych rzędów, [[sternum|sternity]] odwłoka na całej powierzchni są owłosione i punktowane.{{r|Stebnicka}}.▼
== Zachowanie ==▼
Gatunek ten wykazuje dużą troskę o potomstwo. Obie płcie przygotowują gniazdo, kopiąc najpierw pionowy korytarz długości około 50 cm, a następnie boczne odgałęzienia długości około 20 cm, zakończone komorami gniazdowymi. Całość zostaje następnie zapełniona [[kał koński|końskimi odchodami]], po czym złożone zostają do niej jaja. Od złożenia jaj do [[Przepoczwarczenie|przepoczwarczenia]] się chrząszczy mijają blisko dwa sezony. [[Owad dorosły|Owady dorosłe]] wylęgające się w lipcu pozostają pod ziemią do wiosny następnego roku{{r|Zahradnik}}.▼
== Występowanie ==▼
Zamieszkuje całą [[Europa|Europę]], [[Syberia|Syberię]] oraz [[Japonia|Japonię]]{{r|Zahradnik}}. W [[Polska|Polsce]] często spotykany na polanach i pastwiskach{{r|Stebnicka}}.▼
== Przypisy ==▼
{{Przypisy|<ref name=Zahradnik>{{Cytuj książkę |autor= Jiří Zahradník |autor link = Jiří Zahradník |tytuł=Przewodnik: Owady |rok=2000 |miejsce=Warszawa |wydawca=Multico |strony=184}}</ref>▼
<ref name=Stebnicka>{{cytuj książkę |autor=Zdzisława Stebnicka |tytuł=Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28a Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae laparosticti|rok= 1976 |wydawca=Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne |miejsce= Warszawa |strony=49–50}}</ref>▼
}}▼
== Linki zewnętrzne ==▼
*
{{Zwierzę infobox
|nazwa zwyczajowa = Żuk gnojowy
Linia 30 ⟶ 49:
|commons = Geotrupes stercorarius
}}
▲'''Żuk gnojowy''' (''Geotrupes (Geotrupes) stercorarius'') – [[Chrząszcze|chrząszcz]] z rodziny [[gnojarzowate|gnojarzowatych]] i podrodziny [[Geotrupinae]].
▲== Opis ==
▲Ciało owalne, sklepione, długości 16 do 25 mm, z wierzchu [[Kolor|czarne]] lub [[Kolor|czarnozielone]], pod spodem [[Kolor|niebieskofioletowe]], niebieskie bądź niebieskoczarne. Głowa z guzkiem w części środkowej. [[Przedplecze]] z dużymi punktami po bokach. [[Pokrywy (entomologia)|Pokrywy]] o międzyrzędach słabo wypukłych i delikatnie poprzecznie pomarszczonych, a rzędach głęboko punktowanych. Samiec posiada na spodniej listwie przednich goleni 1 do 3 zębów lub guzków, a na tylnych udach dwa zęby. Samica w tych miejscach nie posiada ząbków. Od innych polskich przedstawicieli rodzaju ''[[Geotrupes]]'' odróżnia go na pokrywach 7 punktowanych rzędów, [[sternum|sternity]] odwłoka na całej powierzchni są owłosione i punktowane.{{r|Stebnicka}}.
▲== Zachowanie ==
▲Gatunek ten wykazuje dużą troskę o potomstwo. Obie płcie przygotowują gniazdo, kopiąc najpierw pionowy korytarz długości około 50 cm, a następnie boczne odgałęzienia długości około 20 cm, zakończone komorami gniazdowymi. Całość zostaje następnie zapełniona [[kał koński|końskimi odchodami]], po czym złożone zostają do niej jaja. Od złożenia jaj do [[Przepoczwarczenie|przepoczwarczenia]] się chrząszczy mijają blisko dwa sezony. [[Owad dorosły|Owady dorosłe]] wylęgające się w lipcu pozostają pod ziemią do wiosny następnego roku{{r|Zahradnik}}.
▲== Występowanie ==
▲Zamieszkuje całą [[Europa|Europę]], [[Syberia|Syberię]] oraz [[Japonia|Japonię]]{{r|Zahradnik}}. W [[Polska|Polsce]] często spotykany na polanach i pastwiskach{{r|Stebnicka}}.
▲== Przypisy ==
▲<ref name=Zahradnik>{{Cytuj książkę |autor= Jiří Zahradník |autor link = Jiří Zahradník |tytuł=Przewodnik: Owady |rok=2000 |miejsce=Warszawa |wydawca=Multico |strony=184}}</ref>
▲<ref name=Stebnicka>{{cytuj książkę |autor=Zdzisława Stebnicka |tytuł=Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28a Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae laparosticti|rok= 1976 |wydawca=Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne |miejsce= Warszawa |strony=49–50}}</ref>
▲}}
▲== Linki zewnętrzne ==
▲* [http://download.entomo.pl/pracepdf/tutoriale/Geotrupidae%20Polski%20-%20PJaloszynski.pdf Paweł Jałoszyński. ''Obrazkowy klucz do oznaczania polskich gatunków Geotrupinae''. Na stronie: entomo.pl]
[[Kategoria:Gnojarzowate]]
[[Kategoria:Chrząszcze Europy]]
| |||