|
[[Plik:Boadicea Haranguing the Britons (called Boudicca, or Boadicea) by John Opie.jpg|thumb|Królowa [[Boudika]] wzywa [[Brytowie|Brytów]] do walki przeciwko Rzymianom]]
'''Powstanie Boudiki''' − antyrzymskie powstanie brytyjskich plemion [[Icenowie|Icenów]] i Trynobantów w latach [[60]]-[[61]]. ▼[[Plik:Boadicea haranguing2.png|thumb|Królowa Boudika z powstańcami]]
[[Plik:Boudica statue, Westminster (8433726848).jpg|thumb|Pomnik Boudiki w [[Londyn]]ie]]
▲'''Powstanie Boudiki''' −– antyrzymskie powstanie brytyjskich plemion [[Icenowie|Icenów]] i [[Trynobanci|Trynobantów ]] w latach [[60]] -–[[61]] naszej ery.
Król Icenów i Trynobantów [[Prasutagus]] w trakcie rzymskiego podboju [[Brytania|Brytanii]] zdecydował się na zawarcie pokoju z najeźdźcą, w wyniku którego mógł rządzić krajem jako wasal [[Cesarstwo Rzymskie|Rzymu]]. W roku [[60]] n.e.naszej ery Prasutagus zmarł, przekazując rządy w królestwie obu córkom oraz rzymskiemu cesarzowi [[Neron]]owi. Miało to zapewnić dotychczasowy spokój w kraju i uchronić królestwo przed kolejnymi atakami Rzymian. Rzymianie nie zamierzali jednak przystawać na oferowane warunki. Królestwo Icenów traktowali jak podbitą [[Prowincje rzymskie|prowincję]] terroryzując jej mieszkańców. Królowa [[Boudika]] została publicznie [[Chłosta|wychłostana]], a jej obie córki na jej oczach [[Zgwałcenie|zgwałcone]] przez Rzymian.
== Wybuch walk ==
W odpowiedzi na falę przemocy królowa zebrała armię Icenów i licznych sąsiednich plemion brytyjskich wygnanych przez legionistów[[legion]]istów rzymskich ze swoich ziem. Pierwszym jej celem okazała się kolonia weteranów [[Camulodunum]] (dzisiejszy [[Colchester]]), gdzie [[Zdobycie Colchester|zniszczyła]] tamtejszą kwaterę główną Rzymian. Po tych wydarzeniach rzymski namiestnik Brytanii [[Swetoniusz Paulinus|Gajusz Swetoniusz Paulinus]], przebywający wówczas w [[Walia|Walii]], gdzie zwalczał [[Druid]]ów otrzymał rozkaz powrotu, nie mógł jednak zapobiec marszowi [[Brytowie|Brytów]] w kierunku [[Londinium]] (dzisiejszy [[Londyn]]). Po ciężkich walkach Boudika [[Boudika]]Zdobycie Londinium|zajęła Londinium]] oraz [[Verulamium]] (Saintdzisiejszy [[St Albans]]), a ofiarą plądrujących wszystko Brytów padło żyjące tam prorzymskie plemię Catavaloni[[Catuvellauni|Katuwelaunów]]. Armia Boudiki liczyła wówczas 200 000 wojownikówtysięcy osób (większość z nich stanowili niewojownicy, kobiety i dzieci) i stanowiła poważne zagrożenie dla rzymskiego panowania w Brytanii. W walkach powstańcy zabili około 70 000 tysięcy wojowników prorzymskich (relacja [[Publiusz Korneliusz Tacyt|Tacyta]]) niszcząc m.in.między innymi cały [[Legio IX Hispana|IX legion]]. Pojmanych legionistów Brytowie wbijali[[Nabicie na pal|nabijali na pal]]. PauliniusowiPaulinusowi nie pozostało nic innego jak doprowadzenie do otwartej bitwy.
== Bitwa na Watling Street ==
{{Osobny artykuł|Bitwa na Watling Street}}
Namiestnik dysponował siłami 10 000tysięcy legionistów pochodzących z XIV I XX legionów oraz oddziałów pomocniczych [[Germanie|Germanów]]. Jako miejsce stoczenia bitwy wybrał równinę poprzecinaną wąskimi parowami, otoczoną lasem z jednej strony. Dzięki temu mógł bez przeszkód obserwować ruchy przeciwnika nie obawiając się zasadzki z jego strony. Legioniści stanęli gęsto uszeregowani, mając po obu skrzydłach oddziały pomocnicze Germanów i [[Jazda rzymska|kawalerię rzymską]]. Brytowie (w sile 80 000 tysięcy wojowników) tymczasem stanęli zupełnie stłoczeni naprzeciwko, nie tworząc jednolitej linii piechoty i kawalerii. Spodziewając się łatwego zwycięstwa zabrali ze sobą kobiety i dzieci, oczekujące w obozie na skraju równiny. Po przemowach wydanych do swoich wojsk przez obie strony (Boudikę i PuliniusaPaulinusa) rozpoczęła się bitwa. Początkowo legioniści nie ruszali się z miejsca wykorzystując jako osłony okoliczne wąwozy. Po wyrzuceniu mrowia włóczni na atakujących Brytów, Rzymianie sformowali klin i uderzyli na przeciwnika. Zaatakowani także ze skrzydeł BrytowowieBrytowie rozpoczęli odwrót, który szybko przerodził się w paniczną ucieczkę. Ścigani przez Rzymian mieli jednak utrudnioną ucieczkę, gdyż wszystkie drogi odwrotu zagrodzone zostały wozami swojego taboru. Ucieczka, której ofiarą padały również kobiety i dzieci w obozach, przerodziła się w rzeź. Rzymianie odnieśli błyskotliwe zwycięstwo. Straty Brytów wyniosły 80 000 tysięcy ludzi, Rzymianie stracili 400 zabitych oraz tyle samo rannych.
Przyczyną porażki CeltówBrytów było zupełny brak dyscypliny podczas walki, a także znakomita taktyka wojenna Rzymian którzy w wyniku zwycięstwa pod [[Watling Street]] odzyskali kontrolę nad całą zbuntowaną prowincją.
== Los Boudiki ==
Na temat dalszych losów Boudiki w różnych źródłach pojawiają się dwie wersje. [[Publiusz Korneliusz Tacyt|Tacyt]] donosi, że królowa popełniła samobójstwo, zażywając truciznę. Według [[Kasjusz Dion|CassiusaKasjusza DioDiona]] władczyni ciężko zachorowała i umarła.
W wyniku zwycięstwa pod Watling Street Rzymianie odzyskali kontrolę nad całą zbuntowaną prowincją.
== Bibliografia ==
* K.Kai Brodersen: ''Das Roemische Brittanien'', Darmstadt 1998.
* K.Karl Christ: ''Geschichte der roemischen Kaiserzeit'', Monachium 1995.
* H.Heinz Bellen: ''Grundzuege der Roemischen Geschichte Bd.2'', Darmstadt 1998.
[[Kategoria:Wojny Rzymian z Brytami]]
[[Kategoria:Powstania w starożytnym Rzymie|Boudika]]
| 