Rzęska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: {{ka}} jest redirectem {{Kontrola autorytatywna}}
drobne redakcyjne, WP:SK+ToS+Bn+mSI
Linia 1:
{{dopracować|źródła=2007-11}}
[[Plik:Eukaryotic cilium diagram pl.svg|250px|thumb|right|250px|Budowa rzęski]]
[[Plik:Bronchiolar epithelium 3 - SEM.jpg|thumb|250px|right|250px|Obraz uzyskany w [[Elektronowy mikroskop skaningowy|elektronowym mikroskopie skaningowym]] przedstawiający rzęski nabłonka oddechowego.]]
'''Rzęski''' ([[łacina|łac.]] ''cilia'') – cienkie wypustki [[cytoplazma]]tyczne, osadzone na [[ciałko podstawowe|ciałkach podstawowych]] i pełniące w zasadzie jedną zasadniczą funkcję: [[ruch zwierząt|ruchową]]. Występują w niektórych [[komórka eukariotyczna|komórkach eukariotycznych]]. Pod względem budowy niewiele różnią się od [[wić|wici]], są jednak od nich proporcjonalnie krótsze i inny jest mechanizm ich ruchu. Jednakże w przeciwieństwie do wici [[prokarioty|organizmów prokariotycznych]], które są wytworem cytoplazmy, ale powstają na powierzchni komórki, rzęski są '''wypustkami''' cytoplazmy. Wewnątrz wypustek znajdują się [[mikrotubula|mikrotubule]] o wzorze 9*2+2, to znaczy, że dwie mikrotubule znajdują się w centrum rzęski a 9 dwójek w części peryferycznej. Mikrotubule połączone są między sobą białkiem neksyną lub nektyną. Dyneina pełni funkcje motorowe.
 
Rzęski występują zazwyczaj w dużej liczbie: na wolnej powierzchni komórki [[Tkanka nabłonkowa|nabłonka tchawicy]] może być ich nawet 250, komórka [[orzęski|orzęska]] może mieć ich nawet kilkanaście tysięcy. Długość rzęski jest też bardzo różna i może wynosić od 5 do kilkunastu [[mikrometr|μm]] (u [[pantofelek|pantofelka]] może ok. 10 μm). Grubość dochodzi do 0,25 μm.