Sakrament święceń: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Diakonat: Kościoły starokatolickie
redakcyjne + przypisy
Linia 4:
[[Plik:Priestly ordination.jpg|thumb|250px|Diakon przyjmujący święcenia prezbiteratu z rąk biskupa]]
 
W teologii rzymskokatolickiej sakrament święceń posiada trzy stopnie: [[diakon]]at, [[prezbiter]]at oraz [[Biskup|episkopat]].
 
Sakramentu święceń (każdego stopnia) może udzielić tylko biskup. [[Katechizm Kościoła Katolickiego]] ściśle określa wynikające z przyjęcia święceń skutki: ''Kto został wyświęcony w sposób ważny, może oczywiście ze słusznych powodów zostać zwolniony z obowiązków i funkcji związanych ze święceniami, nie może jednak stać się człowiekiem świeckim w ścisłym sensie, ponieważ charakter wyciśnięty przez święcenia jest nieusuwalny. Powołanie i posłanie otrzymane w dniu święceń naznaczyły go na zawsze'' (por. KKK, 1583).
Linia 10:
Katolicy uznają ważność święceń Kościołów, które zachowały [[sukcesja apostolska|sukcesję apostolską]] biskupów: prawosławnych, części starokatolickich oraz chrześcijan wschodnich (przedchalcedońskich). Święcenia anglikańskie uważa się za nieważne, z powodu defektu formuły sakramentalnej<ref>Bulla [[Apostolicae Curae]] papieża Leona XIII.</ref>.
 
W ciąguokresie wiekówśredniowiecza wykształciła się w Kościele praktyka nazywania [[Posługa|posług]] ([[ostiariuszOstiariusz|ostiariatu]], [[lektorLektor (posługa kościelna)|lektoratu]], [[egzorcystaEgzorcysta|egzorcystatu]]tu, [[akolitaAkolita|akolitatu]]tu i [[subdiakonSubdiakon|subdiakonatu]]atu) ''święceniami niższymi''. ZCo czasemwięcej, subdiakonatna zostałprzełomie zaliczonyXII i XIII wieku prawnicy-kanoniści zaczęli zaliczać subdiakonat do ''święceń wyższych''<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Piotr Hemperek |tytuł = Reforma święceń niższych i subdiakonatu |czasopismo = Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny |data = |data dostępu = 17 kwietnia 2020 |issn = |wydanie = |numer = 16/3-4 |s = 209-228 |url = http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Prawo_Kanoniczne_kwartalnik_prawno_historyczny/Prawo_Kanoniczne_kwartalnik_prawno_historyczny-r1973-t16-n3_4/Prawo_Kanoniczne_kwartalnik_prawno_historyczny-r1973-t16-n3_4-s209-228/Prawo_Kanoniczne_kwartalnik_prawno_historyczny-r1973-t16-n3_4-s209-228.pdf}}</ref>, a Niektórzyniektórzy teologowie średniowieczni (w tym m.in. [[TomaszŚwięty z AkwinuBonawentura|św.Bonawentura]], [[Albert Wielki]], [[Robert Bellarmin]], częściowo także [[Tomasz z Akwinu]]) prowadzili rozważania nad sakramentalną naturą posług<ref name=":0" /><ref>[[Tomasz z Akwinu|Św. Tomasz z Akwinu]], ''[[Summa theologiae|Suma teologiczna]]'', Traktat „Kapłaństwo”, Supl. 34-40. </ref>). proponowaliZ uznanieczasem posługpoglądy zate część sakramentu święceń. W 1972 rokuzanikły, papież [[Paweł VI]] zlikwidowałzalecił ostiariat,odstąpienie egzorcystatod iużywania subdiakonat, zadania tego ostatniego powierzając akolicie, aterminu ''święcenia niższe nakazał nazywać posługami co miało bardziej odpowiadać prawdzie i współczesnej umysłowości<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/motu/ministeria_quaedam_15081972.html List motu proprio ''Ministeria Quedam'' papieża Pawła VI], Wprowadzenie; Tamże, pkt II.</ref>'', a współczesny [[Katechizm Kościoła Katolickiego]] w punkcie 1672 wprost uznaje posługi za [[sakramentalia]].
 
=== Diakonat ===
{{Osobny artykuł|Diakon}}{{Zobacz też|Diakonat stały w Polsce||bez kropki=}}
Diakonat jest pierwszym stopniem sakramentu święceń. W obrzędzie święceń biskup nakłada na diakona ręce ''nie dla kapłaństwa, lecz dla posługi''<ref>Sobór Watykański II, Lumen Gentium, 29; Constitutiones Ecclesiae Aegyptiacae, III, 2: wyd. Funk, Didascalia, II, s. 103; Statua Ecclesiae, Antique 37-41: Mansi 3, 954.</ref>. Diakoni, ''wsparci łaską sakramentalną, mają za zadanie służyć Kościołowi'' ''w posłudze liturgii, słowa i miłości''<ref>Sobór Watykański II, Lumen Gentium, 29.</ref>. Diakon asystuje kapłanowi w czasie celebracji. Może udzielać uroczystego [[chrzest|chrztu]], [[Sakrament małżeństwa|błogosławić małżeństwa]], prowadzić [[pogrzeb]]y i głosić kazania. Jest zwyczajnym szafarzem komunii świętej.
 
Linia 43:
 
== Kościół prawosławny ==
Pojmowanie kapłaństwa jest praktycznie identyczne z katolickim, przy czym obowiązki duchownych poszczególnych stopni nieznacznie się różnią, a także praktykuje się udzielanie święceń niższych ([[Posługa|chirotesji]]) – [[Lektor (posługa kościelna)|lektora]]-kantora]] i [[subdiakon]]a. Święcenia wyższe nazywane są [[Chirotonia|chirotonią]].
 
Diakon nie może samodzielnie sprawować ceremonii liturgicznych, jego zadaniem jest asystować kapłanowi. Prezbiter może udzielać wszystkich sakramentów z wyjątkiem święceń, które są zastrzeżone biskupowi.
Linia 50:
 
== Kościoły starokatolickie ==
[[Starokatolicyzm|Starokatolicy]] sakrament święceń pojmują podobnie jak katolicy, jednak duchowni nie są zobowiązani do przestrzegania celibatu. Obecnie w kościołach starokatolickich trwa dyskusja nad ordynacją kobiet, która jest powodem zrywania kontaktów i współpracy między poszczególnymi wspólnotami (''patrz: [[Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich]]''). Diakon czy Sługa w Polskokatolickich Kościołach z tradycji jest szafarzem sakramentu namaszczania chorych.
 
W [[Kościół Katolicki Mariawitów w RP|Kościele Katolickim Mariawitów (w Polsce)]] praktykowane jest również [[kapłaństwo ludowe]].
Linia 63:
 
Duchowni protestanccy ([[pastor]]zy) są uznawani przede wszystkim za [[kaznodzieja|kaznodziejów]] i duszpasterzy. Tradycyjnie udzielają oni chrztu i Wieczerzy Pańskiej, choć nie jest to ich wyłączny przywilej. W protestantyzmie nie stosuje się święceń kapłańskich. Pastorzy są ordynowani poprzez [[nakładanie rąk|wkładanie rąk]]. Duchowni, w zależności od tradycji, określani są jako księża, pastorzy, starsi, prezbiterzy etc.
 
== Zobacz też ==
* [[Posługa]]
 
== Przypisy ==