Procesy endogeniczne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Cukrzyk (dyskusja | edycje)
m jęz., komentarz
Loess2000 (dyskusja | edycje)
Prostowanie definicji, usunięcie treści nie związanych bezpośrednio z opisywanym terminem. Porządkowanie.
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2012-02|''[[Cicer cum caule]]''}}
'''Procesy endogeniczne (procesy wewnętrzne)''' ([[język grecki|gr.]] ''endon'' - wewnątrz, ''genos'' – pochodzenie) – [[Proces geologiczny|procesy geologiczne]] wywołane energią wnętrza [[Ziemia|Ziemi]]. ToProcesy oneendogeniczne wpływająpowodują naprzemieszczanie rozmieszczeniematerii iw przebieg [[plutonizm]]uskorupie i [[wulkanizm]]u,górnym procesów sejsmicznych, lądotwórczych, górotwórczych ipłaszczu innychZiemi.
 
Wszystkie procesy endogeniczne powodują przemieszczanie materii w skorupie ziemskiej i górnym płaszczu Ziemi.
 
Do procesów endogenicznych zalicza się:
 
* [[trzęsienie ziemi|trzęsienia ziemi]] – to różnego rodzaju pojedyncze wstrząsy lub całe serie drgań skorupy ziemskiej związane z nagłym przemieszczeniem się magmy lub mas skalnych w skorupie ziemskiej. Ze względu na przyczynę wyróżnia się trzęsienia: tektoniczne (90%), wulkaniczne (7%), zapadowe (3%);
Ze względu na przyczynę wyróżnia się trzęsienia:
# tektoniczne (90%)
# wulkaniczne (7%)
# zapadowe (3%).
* [[wulkanizm]] – to ogół zjawisk związanych z wydobywaniem się magmy na powierzchnię Ziemi.
 
* [[wulkanizm]] – to ogół zjawisk związanych z wydobywaniem się magmy na powierzchnię Ziemi. Polega na wylewaniu [[magma|magmy]] na powierzchnię i jej zastyganiu;
Typy wulkanów:
* tarczowe
* szczelinowe
* stożkowe
 
* [[plutonizm]] – zjawiska plutoniczne obejmują krzepnięcie magmy w skorupie ziemskiej oraz przemiany skał z nią związanych (metamorfizm kontaktowy). W wyniku intruzji magmy wewnątrz litosfery tworzą się formy plutoniczne: lakolit, batolit, lopolit, fakolit, żyły pokładowe (sill), dajki;
Podział ze względu na aktywność:
 
* [[metamorfizm]];
* czynne
* drzemiące lub uśpione
* wygasłe
 
* [[ruchy izostatyczne]] – to powolne, długotrwałe, pionowe ruchy skorupy ziemskiej spowodowane brakiem równowagi grawitacyjnej między skorupą ziemską a plastyczną astenosferą.Zachodzą na obszarach gdzie zmienił się pionowy nacisk na powierzchnię litosfery.;
* [[plutonizm]] – zjawiska plutoniczne obejmują krzepnięcie magmy w skorupie ziemskiej oraz przemiany skał z nią związanych (metamorfizm kontaktowy). W wyniku intruzji magmy wewnątrz litosfery tworzą się formy plutoniczne:
* lakolit
* batolit
* lopolit
* fakolit
* żyły pokładowe (sill)
* dajki.
 
* [[metamorfizm]]
 
* [[ruchy izostatyczne]] – to powolne, długotrwałe, pionowe ruchy skorupy ziemskiej spowodowane brakiem równowagi grawitacyjnej między skorupą ziemską a plastyczną astenosferą.Zachodzą na obszarach gdzie zmienił się pionowy nacisk na powierzchnię litosfery.
 
* [[Ruchy lądotwórcze|ruchy epejrogeniczne]], czyli lądotwórcze – to powolne, długotrwałe, pionowe ruchy skorupy ziemskiej spowodowane naciskiem magmy od wewnątrz na litosferę.Zachodzą w starszych częściach litosfery.
 
* [[Orogeneza|ruchy orogeniczne]], czyli (górotwórcze (Klimaszewski, 1981). [[Orogeneza|Ruchy górotwórcze]]odpowiedzialne powodująza powstawanie pasm górskich,. procesemto trwającymprocesy powolne, trwające miliony lat. Powstają na skutek poruszania sięwędrówki [[płyta tektoniczna|płyt tektonicznych]]. Badania wykazują, że skały budujące góry fałdowe powstawały w geosynklinach – wielkich podłużnych obniżeniach wypełnianych materiałem osadowym. Materiał ten składa się z ułożonych na przemian piaskowców, margli i łupków i zwany jest fliszem. Spotykamy go w części zewnętrznej wszystkich gór fałdowych. Płyty litosfery, nachodząc na siebie, zamykają głębokie, wypełnione osadami geosynkliny, co powoduje ich sfałdowanie i wyciskanie do góry zgromadzonego materiału osadowego. Z niego oraz z intruzji magmowych towarzyszących temu procesowi powstają góry fałdowe.;
* [[ruchy diktyogeniczne]];
 
* [[ruchy talasogeniczne]], czyli oceanotwórcze;
 
* [[Orogeneza|ruchy orogeniczne]], czyli górotwórcze (Klimaszewski, 1981). [[Orogeneza|Ruchy górotwórcze]] powodują powstawanie pasm górskich, są procesem trwającym miliony lat. Powstają na skutek poruszania się [[płyta tektoniczna|płyt tektonicznych]]. Badania wykazują, że skały budujące góry fałdowe powstawały w geosynklinach – wielkich podłużnych obniżeniach wypełnianych materiałem osadowym. Materiał ten składa się z ułożonych na przemian piaskowców, margli i łupków i zwany jest fliszem. Spotykamy go w części zewnętrznej wszystkich gór fałdowych. Płyty litosfery, nachodząc na siebie, zamykają głębokie, wypełnione osadami geosynkliny, co powoduje ich sfałdowanie i wyciskanie do góry zgromadzonego materiału osadowego. Z niego oraz z intruzji magmowych towarzyszących temu procesowi powstają góry fałdowe.
 
* [[Wulkanizm]] przebiega szybciej niż większość procesów geologicznych. Są bardzo zróżnicowane – od gwałtownego [[wybuch]]u, do spokojnego wylewu [[lawa|lawy]]. Polega na wylewaniu [[magma|magmy]] na powierzchnię i jej zastyganiu.
 
== Zobacz też ==
Procesy egzogeniczne prowadzą do wyrównania powierzchni Ziemi. Wietrzenie (niszczenie postaci fizycznej lub zmiana układu chemicznego skał) w taki sposób, żeby powstała zwietrzelina następuje na skutek energii słonecznej, powietrza wody i organizmów żywych. Efekty wietrzenia fizycznego: gołoborza i łuszczenie skał. Efekty wietrzenia chemicznego to rozpuszczanie skał i procesy krasowe.
 
* [[Denudacja]]
Denudacja zachodzi na skutek ruchów masowych, takich jak osuwanie obrywanie czy spełzywanie spowodowanych grawitacją. Erozja niszczące działanie wody lodu lub powietrza na podłoże. Powoduje żłobienie i rozcinanie powierzchni skorupy ziemskiej. Cykl geologiczny przebiega od orogenezy do akumulacji.
* [[Erozja]]
* [[Procesy egzogeniczne]]
* [[Wietrzenie]]
 
[[Kategoria:Procesy geologiczne]]