Aspekt (językoznawstwo): Różnice pomiędzy wersjami

W [[język angielski|języku angielskim]] mówi się nawet o kategoriach ASPEKT1 i ASPEKT2. Pierwszy rodzaj aspektu przybiera wartości "zwykły"„zwykły” (nienacechowany) – ciągły (Continuous), drugi rodzaj aspektu wartości "zwykły"”zwykły” – perfektywny (trudno tłumaczyć go jako "dokonany"„dokonany”, skoro z dokonanym aspektem słowiańskim ma on niewiele wspólnego). W sumie istnieją więc 4 formy aspektowe, np.

W wielu innych wypadkach istnieje kategoria przypominająca aspekt, ale podrzędna względem kategorii czasu. Na ogół przy tym ów "aspekt"„aspekt” jest dobrze rozwinięty w czasie przeszłym. Klasycznymi przykładami języków z tego rodzaju aspektem są [[łacina]] i [[język grecki klasyczny|greka]]. Warto zauważyć, że tzw. aspekt dokonany nie odpowiada w tych językach słowiańskiemu, co jest szczególnie widoczne w przypadku łaciny w odniesieniu do czasownika ''esse'' (być). Polskiemu ''był'' odpowiadają 2 formy łacińskie: ''erat'' i ''fuit'', różniące się właśnie aspektem. To samo zjawisko istnieje w językach wywodzących się z łaciny. Np. w [[język hiszpański|hiszpańskim]] polskiemu ''był'' odpowiada cały szereg form, z których 4 są proste: ''era, fue, estaba, estuvo'' (choć przynależą one do dwóch [[leksem]]ów, to jednak różnica znaczeniowa między tymi leksemami zbliża się do różnicy między różnymi aspektami<ref>Formy ''era'' i ''fue'' są formami czasownika ''ser'', a formy ''estaba'' i ''estuvo'' są formami czasownika ''estar''. W najogólniejszym ujęciu czasownik ''ser'' używany jest na oznaczenie cechy stałej, a czasownik ''estar'' cechy chwilowej (przejściowej) [[podmiot (językoznawstwo)|podmiotu]].</ref>).

Istnieją także języki, które nie znają kategorii czasu, znają za to kategorię aspektu (na ogół wyrażaną środkami gramatycznymi). Klasycznym przykładem jest tu biblijny [[język hebrajski]], w którym występują aspekt dokonany i niedokonany. W dzisiejszym hebrajskim wygląda to zupełnie inaczej, aspekt właściwie zanikł i "przeobraził„przeobraził się"się” w czas, tj. dawna forma niedokonana oznacza czas przyszły, dawna forma dokonana – czas przeszły, a czas teraźniejszy jest nową konstrukcją, wyrażaną przez dawny imiesłów czynny.