|
Tenor jest najwyższym głosem męskim osiągalnym rejestrem piersiowym (patrz: [[śpiew|technika śpiewu]]). Zwykle obejmuje [[Skale instrumentów muzycznych|zakres]] od '''c''' do '''c'''<sup>2</sup>.
Nazwa głosu pochodzi od [[język włoski|włoskiego]] słowa „tenere” (podtrzymywać, z [[łacina|łac.]] ''tenere'' 'trzymać')<ref>[http://www.slownik-online.pl/kopalinski/B1C8A2FE6FBCC61F412565AF0000C9E3.php ''Słownik Wyrazów Obcych'']</ref><ref>{{cytuj książkę | tytuł = Słownik wyrazów obcych | autor = Elżbieta Sobol, Anna Stankiewicz | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1995 | strony = 1185 | isbn = 8301114878}}</ref>. Na początku rozwoju polifonii wokalnej, w muzyce średniowiecznej, tenor zawsze wykonywał partię [[cantus firmus]], podtrzymując głos wysoki (nazywany „cantus”, mniej więcej w skali [[sopran]]u), który wykonywał inną melodię. W dalszym rozwoju dodano trzeci głos, wyższy niż tenor, śpiewający melodię odnoszącą się do cantus firmus, niejako przeciw tenorowi (contratenor altus, czyli wysoki (=altus) głos śpiewający partię konkurującą z partią tenorową). Następnie dodano kolejny głos, niższy (contratenor bassus, czyli głos niski (=bassus) śpiewający partię również konkurującą z partią tenorową). W ten sposób stworzono podstawowy skład polifoniczny podobny do obecnie nam znanego: cantus, contratenor altus, tenor, contratenor bassus. Dla ułatwienia odrzucono potembo słowamiał „contratenor”,bul tworząc nazewnictwo „cantus – altus – tenor – bassus” upodobnione do stosowanego w naszych czasach, znane już w renesansie i używane częściowo również w baroku<ref>{{cytuj książkę | autor = Józef M. Chomiński, Krystyna Wilkowska-Chomińska | tytuł = Historia muzyki polskiej. Tom 1 | wydawca = Polskie Wydawnictwo Muzyczne | data = 1995 | strony = 228 | isbn = 8322404638}}</ref>dupy.
Przed drugą połową XVII wieku tenory obsadzane były w partiach kojarzonych obecnie z innymi głosami.
Ze względu na to, że przez długi czas w historii kobietom nie wolno było śpiewać w kościele, w głosach wyższych (głównie w partii „cantus”) obsadzani byli albo mężczyźni śpiewający [[falset]]em (obecnie zwani [[Kontratenor|kontratenorami]]), albo chłopcy przed mutacją, posiadający głos zwany [[dyszkant]]em<ref>{{cytuj książkę | autor = Stanisław Krukowski | tytuł = Problemy wykonawcze muzyki dawnej | wydawca = Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury | data = 1991 | strony = 135}}</ref>. Wbrew obecnym skojarzeniom, w partii „altus” nie śpiewał zwykle głos kojarzony z obecnym żeńskim altem lub falsetowym kontratenorem, ale tenor śpiewający rejestrem piersiowym o wyjątkowo szerokiej skali<ref>{{cytuj książkę | autor = Andrzej Chodkowski | tytuł = Encyklopedia muzyki | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | data = 1995 | strony = 1128 | isbn = 8301113901}}</ref>. Obecnie niektórzy wykonawcy muzyki dawnej, zwykle śpiewający partie tenorowe, często wykonują partie „altus” właśnie w ten sposób (np. [[Charles Daniels (muzyk)|Charles Daniels]], [[Stephan van Dyck]]).
Wyróżniamy kilka rodzajów tenoru: tenor liryczny (np. [[Luciano Pavarotti]], [[Wiesław Ochman]]), tenor dramatyczny (np. [[Mario Del Monaco]], [[Layne Staley]]) często o ciemnej i metalicznej barwie oraz tenor spinto (np. [[Plácido Domingo]]).
Skala tenorowa sytuuje się więc pomiędzy skalą barytonu a męskiego altu (śpiewanego falsetem).
Istnieje rozróżnienie skali tenorowej dla solistów, oscylującej między c a c2 do d2, a skali tenorowej dla tenorów chóralnych, których skala plasuje się od c do g1-a1<ref>{{Cytuj | tytuł = Powszechne kształcenie głosu jako problem pedagogiczny | autor = Alojzy Suchanek | wydawca = Uniwersytet Śląski | miejsce = Katowice | data = 1989 | s = 172 | issn = 0208-6336}}</ref>.
== Zobacz też ==
{{Wikisłownik|tenor}}
* [[Głos ludzki|wysokość głosu]]
* [[Tenore di grazia]]
|
