Cyberiada: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Siedem wypraw Trurla i Klapaucjusza: informacja o zatrzymaniu przez cenzurę pierwszej edycji "Edukacji Cyfrania", ze źródłem. |
drobne redakcyjne |
||
Linia 43:
== Trurl i Klapaucjusz ==
Trurl i Klapaucjusz to genialni inżynierowie (są oni [[robot]]ami, podobnie jak większość innych mieszkańców znanych im światów), zwani ''konstruktorami'' (ponieważ są w stanie skonstruować wszystko czego zapragną), o niemal boskich zdolnościach -
Trurl i Klapaucjusz stanowią parę najlepszych przyjaciół, a jednocześnie rywali. Ich spory o miano najlepszego konstruktora przybierają czasem dość brutalne formy (opowiadanie ''Wielkie lanie''). Kiedy nie są zajęci budową nowych mechanizmów, podróżują po [[Wszechświat|Wszechświecie]], pomagając potrzebującym i obalając tyranów - są opisywani jako dobrzy i praworządni. Za swe usługi nie odmawiają hojnych nagród, a oszukani w tej materii bez wahania sami karzą niesolidnego klienta.
Linia 49:
Jednym z przykładów może być ''Wyprawa druga...'', podczas której konstruktorzy przybywają na [[planeta|planetę]] [[król]]a, który kocha [[polowanie|polowania]]. Król miał okazję polować na najgroźniejsze bestie i zwierzęta, a obecnie wynajmuje różnych konstruktorów, by ci sprawiali mu nowe bestie-roboty, z którymi mógłby walczyć. Ponieważ wymyślone przez nich bestie nie zadowalały go, wszyscy tacy konstruktorzy zostali pozbawieni życia. Podobny los spotykał także oszustów. Kiedy Trurl i Klapaucjusz przybywają na planetę, są aresztowani i mają dwanaście dni na skonstruowanie odpowiedniej bestii dla króla. Stają przed dylematem: jeśli zrobią coś, co król pokona, zostaną przez niego pozbawieni życia, jak całe rzesze konstruktorów przed nimi. Z kolei jeśli zrobią bestię, która zabije króla, niechybnie jego następca uczyni to także z nimi, by okazać szacunek poprzednikowi. Rozwiązują problem konstruując zwierzę, które przeżywa polowanie (z udziałem cyber-[[Ogar polski|ogarów]], [[broń jądrowa|pocisków nuklearnych]], [[laser]]ów i cyber-[[armata|armat]], co jest charakterystyczne dla całej ''Cyberiady'') i bierze króla w niewolę, przemieniając się w kilku funkcjonariuszy [[policja|policji]] z nakazem aresztowania. Mimo gruntowanego przeszukania planety, dwór króla nie odnajduje (głównie dlatego, że poszukując fałszywych policjantów, połowa policji aresztuje drugą). Król zostaje uwolniony dopiero po spełnieniu wszystkich (głównie pieniężnych) żądań bohaterów.
Innym razem, podczas ''Wyprawy szóstej...'', Trurl i Klapaucjusz zostają pojmani przez międzygwiezdnego zbója Gębona. Celem wykupienia Trurl proponuje skonstruowanie maszyny zamieniającej [[wodór]] w [[złoto]] (co prezentuje „ręcznie”, mieszając [[proton]]y i okraszając je [[elektron]]ami). Gębon okazuje się być zbójem dyplomowanym, z doktoratem i patentami, który nie dba o bogactwo (także dlatego, że wykonane w taki sposób złoto stałoby się pospolite, więc bezwartościowe), ale za to żądny jest wiedzy. Konstruktorzy zatem sporządzają ''Demona Drugiego Rodzaju''<ref group=uwaga>''Demonem Pierwszego Rodzaju'' jest [[demon Maxwella]], zdaniem konstruktorów całkowicie nieciekawy.</ref>, który odsiewa informacje z [[ruchy Browna|przypadkowego ruchu]] [[cząsteczka|cząsteczek]] [[gaz]]u i drukuje je na wstędze papieru. Zanim zbójca uświadamia sobie, że informacje te, choć jak najprawdziwsze, są całkowicie bezużyteczne, jest już omotany [[kilometr]]ami [[papier]]owej wstęgi, a konstruktorzy uciekają, zostawiając go bezsilnego.
== Opowieści o poszukiwaniu szczęścia i społeczności idealnej ==
Linia 61:
* Teksty z ''Cyberiady'' (''Wyprawa pierwsza A, czyli Elektrybałt Trurla'') są wykorzystane w kompozycji [[Esa-Pekka Salonen|Esa-Pekki Salonena]] ''Floof''<ref>[http://www.chesternovello.com/default.aspx?TabId=2432&State_3041=2&workId_3041=7865 Esa-Pekka Salonen: ''Floof (Songs of a Homeostatic Homer)''] {{lang|en}}</ref>.
* ''Wyprawa siódma...'' została zaadaptowana jako element scenariusza do filmu ''[[Victim of the Brain]]''.
* Do libretta na podstawie ''Cyberiady'' [[Krzysztof Meyer]] skomponował operę pod tym samym tytułem. W 1971 roku I akt opery zrealizowała Telewizja Polska, jednak aluzje polityczne libretta dostrzeżone przez cenzurę czasów wczesnego Gierka spowodowały zawieszenie dalszej produkcji<ref>P. Toboła, [http://wyborcza.pl/1,113768,17245166,Z_Lemem_do_Opery_Narodowej.html Z Lemem do Opery Narodowej], „Gazeta Wyborcza” 13 stycznia 2015</ref>. W 1986 całość wystawiła opera w Wuppertalu<ref>{{Cytuj książkę | autor=Jabłoński Maciej (red.)| imię= | inni= | tytuł= Krzysztof Meyer : do i od kompozytora | data=1994 | wydawca=Ars Nova | miejsce=Poznań | isbn=83-85409-36-X | strony=124, 126, 170}}</ref>.
* 23 listopada 2011, z okazji 60 rocznicy wydania ''[[Astronauci (powieść)|Astronautów]]'', pierwszej powieści Lema, [[wyszukiwarka Google]] przygotowała specjalnego doodle (czyli logo Google) z animacją i mini-grą opartą na motywach z wydań ''Cyberiady'' ilustrowanych przez Daniela Mroza<ref>{{cytuj stronę|url=http://googlepolska.blogspot.com/2011/11/zagraj-w-cyberiade-doodle-dla-stanisawa.html|tytuł=Zagraj w Cyberiadę, doodle dla Stanisława Lema|nazwisko=Zalewski|imię=Piotr|data=2011-11-23|opublikowany=Blog Google Polska|data dostępu=2011-11-23}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.telegraph.co.uk/technology/google/google-doodle/8908900/Stanislaw-LEM-60th-anniversary-of-first-book-celebrated-with-giant-robot-Google-Doodle.html|tytuł=Stanislaw LEM: 60th anniversary of first book celebrated with giant robot Google Doodle|data=2011-11-23|opublikowany=The Telegraph|język=en|data dostępu=2011-11-23}}</ref>.▼
== Uwagi ==
{{Uwagi}}
▲* 23 listopada 2011, z okazji 60 rocznicy wydania ''[[Astronauci (powieść)|Astronautów]]'', pierwszej powieści Lema, [[wyszukiwarka Google]] przygotowała specjalnego doodle (czyli logo Google) z animacją i mini-grą opartą na motywach z wydań ''Cyberiady'' ilustrowanych przez Daniela Mroza<ref>{{cytuj stronę|url=http://googlepolska.blogspot.com/2011/11/zagraj-w-cyberiade-doodle-dla-stanisawa.html|tytuł=Zagraj w Cyberiadę, doodle dla Stanisława Lema|nazwisko=Zalewski|imię=Piotr|data=2011-11-23|opublikowany=Blog Google Polska|data dostępu=2011-11-23}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.telegraph.co.uk/technology/google/google-doodle/8908900/Stanislaw-LEM-60th-anniversary-of-first-book-celebrated-with-giant-robot-Google-Doodle.html|tytuł=Stanislaw LEM: 60th anniversary of first book celebrated with giant robot Google Doodle|data=2011-11-23|opublikowany=The Telegraph|język=en|data dostępu=2011-11-23}}</ref>.
== Przypisy ==
| |||