Dieta zgodna z grupą krwi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m WP:SK, drobne techniczne
uzupełnienie i poprawki merytoryczne
Linia 1:
{{Nmed}}
'''Dieta zgodna z grupą krwi''' jest to dieta wykluczająca, której przypisuje się właściwości odchudzająca popularyzowana przez osoby medialne<ref>{{Cytuj |autor = Eleanor J Baldwin |tytuł = Fad diets in diabetes |czasopismo = The British Journal of Diabetes & Vascular Disease |data = 2004-09 |data dostępu = 2020-05-03 |issn = 1474-6514 |wolumin = 4 |numer = 5 |s = 333–337 |doi = 10.1177/14746514040040050901 |url = http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/14746514040040050901 |język = en}}</ref>. Założeniem diety jest takie, że czynnikiem decydującym o tym jakie produkty podlegają wykluczeniu, jako szkodliwe dla danej osoby, jest [[Grupy krwi|grupa krwi]] w układzie [[Układ grupowy AB0|AB0]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Leila Cusack, Emmy De Buck, Veerle Compernolle, Philippe Vandekerckhove |tytuł = Blood type diets lack supporting evidence: a systematic review |czasopismo = The American Journal of Clinical Nutrition |data = 2013-07-01 |data dostępu = 2020-05-03 |issn = 0002-9165 |wolumin = 98 |numer = 1 |s = 99–104 |doi = 10.3945/ajcn.113.058693 |url = https://academic.oup.com/ajcn/article/98/1/99/4578345 |język = en}}</ref>. Teoria o decydującym wpływie grupy krwi na to jakie produkty są zdrowe dla człowieka została opracowana na początku lat 90, jednak popularność zyskała dopiero po 1996 roku i wydaniu przez Petera d'Amato, określającego się jako naturopata, książki ''Eat Right 4 Your Type''<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Kelsey Miller |tytuł = The Craziest Diet Fad We're Still Doing |data dostępu = 2020-05-03 |opublikowany = www.refinery29.com |url = https://www.refinery29.com/en-us/2016/07/116159/blood-type-diet-myths |język = en}}</ref><ref name="ReferenceA">D'Adamo, Peter J. (1997-01-06). Eat Right 4 Your Type. Putnam Adult. {{ISBN|978-0399142550}}</ref>. Istnieje kilka wersji tej diety, wykluczających różne produkty z czego najbardziej znana jest wersja autorstwa Petera D'Adamo (potocznie nazywanej '''dietą d'Adamo''')<ref name=":1" />. Mimo braku podstaw lub dowodów oraz istnienie dowodów zaprzeczającychwskazujący tejna tezieszkodliwość dietawariantów jestdiety równieżwykluczających produkty roślinne<ref name=":5">{{Cytuj |autor = Doris S. M. Chan, Rosa Lau, Dagfinn Aune, Rui Vieira, Darren C. Greenwood |tytuł = Red and processed meat and colorectal cancer incidence: meta-analysis of prospective studies |czasopismo = PloS One |data = 2011 |data dostępu = 2020-05-13 |issn = 1932-6203 |wolumin = 6 |numer = 6 |s = e20456 |doi = 10.1371/journal.pone.0020456 |pmid = 21674008 |pmc = 3108955 |url = https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21674008}}</ref> (dla grupy 0) jest uznawana przez autorów takich jak d'Adamo za dietę prozdrowotną a nawet uznają oni dopasowanie diety do grupy krwi jako najważniejszy faktor decydujący o zdrowiu, samopoczuciu i utrzymaniu niskiej wagi<ref name=":0" /><ref name=":2">{{Cytuj |autor = David C K Roberts |tytuł = Quick weight loss: sorting fad from fact |czasopismo = Medical Journal of Australia |data = 2001-12 |data dostępu = 2020-05-03 |issn = 0025-729X |wolumin = 175 |numer = 11-12 |s = 637–640 |doi = 10.5694/j.1326-5377.2001.tb143759.x |url = https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.5694/j.1326-5377.2001.tb143759.x |język = en}}</ref>.
 
Książka ''Eat Right 4 Your Type'' w wersji z 1996 zawierała liczne błędy i została zastąpiona wersją z 1997 roku a następnie wersją z 1998. Błędy głównie polegały na nadinterpretacji badań naukowych lub pomijaniu istotnej części dowodów (cherry picking) na co zwracali uwagę autorzy tychże badań<ref name=":1" /><ref>{{Cytuj |autor = Steve Henry, Bo Samuelsson |tytuł = ABO POLYMORPHISMS AND THEIR PUTATIVE BIOLOGICAL RELATIONSHIPS WITH DISEASE |data = 2000-07 |data dostępu = 2020-05-03 |isbn = 978-1-86094-196-2 |wydawca = PUBLISHED BY IMPERIAL COLLEGE PRESS AND DISTRIBUTED BY WORLD SCIENTIFIC PUBLISHING CO. |s = 15–103 |doi = 10.1142/9781848160309_0002 |url = http://www.worldscientific.com/doi/abs/10.1142/9781848160309_0002 |język = en}}</ref><ref name=":2" />. Pierwotna wersja nie była wydana w Polsce. Polskie wydanie ''Jedz zgodnie ze swoja grupa krwi''<ref name=":4">{{Cytuj |autor = Catherine Whitney (Catherine A.) |tytuł = Jedz zgodnie ze swoją grupą krwi : cztery grupy krwi, cztery diety |data = 1998 |data dostępu = 2020-05-03 |isbn = 83-86170-34-4 |miejsce = Warszawa |wydawca = MADA |oclc = 40949173}}</ref> autorstwa Petera d'Amato i Catherine Whitney pochodzi z 1998 roku i jest tłumaczeniem wersji poprawionej. W 1999 została wydana w Polsce książka ''Jedz zgodnie z grupą krwi'' autorstwa Joerga Zittlau<ref name=":3">{{Cytuj |autor = Dariusz Łyżnik |tytuł = Jedz zgodnie z grupą krwi : nowa formuła zdrowia |data = [ca 2002] |data dostępu = 2020-05-03 |isbn = 83-87777-69-2 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo Interspar |oclc = 751331163}}</ref>.
 
== Opis ==
Linia 13:
D'Adamo i inni autorzy na podstawie stereotypowego sposobu odżywiana w obrębie każdej z 13 ras, poprzez generalizację wyróżniają 4 lub rzadziej 8 (uwzględnienie czynnika Rh) preferowane rodzaje diety wykluczającej dla ludzi z daną grupą krwi:
 
* Posiadacze grupy krwi 0 klasyfikowani są przez D'Adamo jako ''łowcy'' lub ''pierwotni'' co autor tłumaczy hipotezą uznającą tę grupę za najstarszą<ref name=":4" /> (hipoteza ta była uznana w czasie gdy wydana została pierwsza wersja książki D'Adamo) i charakterystyczną dla rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej i dla Eskimosów. Obecnie obowiązujące są hipotezy odmienne ponieważ wiadomo, że grupa krwi A jest starsza od grupy 0<ref name=":6">{{Cytuj |autor = Dariush D FARHUD, Marjan ZARIF YEGANEH |tytuł = A Brief History of Human Blood Groups |czasopismo = Iranian Journal of Public Health |data = 2013-01-01 |data dostępu = 2020-05-11 |issn = 2251-6085 |wolumin = 42 |numer = 1 |s = 1–6 |pmid = 23514954 |pmc = 3595629}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Which human blood group evolved first? |data dostępu = 2020-05-11 |opublikowany = BBC Science Focus Magazine |url = https://www.sciencefocus.com/the-human-body/which-human-blood-group-evolved-first/ |język = en}}</ref>. Dla osób z tą grupa krwi D'Adamo zaleca spożywanie mięsa, w przewadze mięsa czerwonego oraz wykluczenie większości warzyw oraz zbóż. Dieta tego rodzaju jest w rzeczywistością dietą szkodliwą dla ludzi, bez względu na grupę krwi, ponieważ powoduje niedobór niektórych mikroskładników jak [[Biotyna|witamina B7]], której niedobór jest typowy dla diet niezbilansowanych<ref name=":1" /><ref name=":7">{{Cytuj |autor = Jayson B Calton |tytuł = Prevalence of micronutrient deficiency in popular diet plans |czasopismo = Journal of the International Society of Sports Nutrition |data = 2010-06-10 |data dostępu = 2020-05-13 |issn = 1550-2783 |wolumin = 7 |s = 24 |doi = 10.1186/1550-2783-7-24 |pmid = 20537171 |pmc = 2905334 |url = https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2905334/}}</ref>. Ten rodzaj diety powoduje znaczy wzrost ryzyka zachorowania na nowotwory jelita grubego<ref name=":5" />.
* Grupa krwi A jest określana jako grupa społeczności ''rolniczych'' lub ''agrarnych''. D'Adamo błędnie uznał, że pojawiła się ona wraz z początkami rolnictwa czyli około 20000 lat temu<ref name=":4" />. Obecnie wiadomo, że grupa ta jest znacznie starsza oraz że jej pojawienie się nie ma związku z rozwojem rolnictwa, na podstawie tego, że grupa również u pozostałych człekokształtnych<ref name=":6" /><ref>{{Cytuj |autor = W. W. Socha |tytuł = Blood groups of apes and monkeys: current status and practical applications |czasopismo = Laboratory Animal Science |data = 1980-08 |data dostępu = 2020-05-13 |issn = 0023-6764 |wolumin = 30 |numer = 4 Pt 1 |s = 698–702 |pmid = 6775134 |url = https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6775134}}</ref>. Jej posiadaczom D'Adamo rekomenduje dietę pozbawioną mięsa i części innych produktów zwierzęcych co stanowi rodzaj diety zbliżonej do wegetariańskiej. Dieta ta uznawana jest za najzdrowszą z pośród proponowanych przez D'Adamo i powoduje szybka utratę wagi jednak również w tej diecie występują niedobory niektórych mikroskładników typowych dla diet wykluczających<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":7" />.
* Grupa krwi A nazwana jest rolniczą lub agrarną. D'Adamo uważa że powstała około 20 000 lat temu, razem z początkami rolnictwa. Jej posiadaczom rekomenduje dietę bogatą w warzywa, praktycznie pozbawioną czerwonego mięsa i zbliżoną do wegetariańskiej.
* Grupa krwi B nazwana jest ''nomadyczną''. Autor twierdzi, że jej początek nastąpił około 10 000 lat temu, a także że ten typ posiada silniejszy system immunologiczny i wszechstronniejszy system trawienny. Uważa, że ludzie z grupą krwi B są jedynymi przedstawicielami gatunku ludzkiego zdolnymi do żywienia się produktami mlecznymi. Przeczą temu wyniki badań mówiące, że pomimo najwyższego procentu posiadaczy grupy B w Azji, właśnie ten kontynent charakteryzuje najczęstsza nietolerancja laktozy.
* Grupa krwi AB została opisana jako ''enigma''. D'Adamo wierzy, że jest to twór bardzo współczesny, bo powstały około 1000 lat temu. Jeśli chodzi o dietę, to tej grupie zaleca zbalansowanie dozwolonych produktów między grupami A i B.