Henryk Kuna: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: przerabiam link na wywołanie szablonu {{Cmentarze Warszawa}} |
m drobne merytoryczne, infobox, kat. |
||
Linia 6:
|opis grafiki = Henryk Kuna obok swojej rzeźby ''Jutrzenka''
|pełne imię i nazwisko =
|data urodzenia =
|miejsce urodzenia = [[Warszawa]]
|data śmierci =
|miejsce śmierci = [[Toruń]]
|narodowość =
Linia 19:
|faksymile =
|opis faksymile =
|odznaczenia = {{order|OOP|KO}} {{Order|WA|Z}} {{order|LH}}
|nagrody =
|commons = Category:Henryk Kuna
Linia 29:
== Życiorys ==
[[Plik:Roman Kramsztyk - Portret rzeźbiarza Henryka Kuny.jpg|thumb
[[Plik:Rytm-Park Skaryszewski.jpg|thumb|upright=1.1|''Rytm'', 1925; park Skaryszewski w Warszawie]]
[[Plik:Polish pavilion in Paris 1925.jpg|thumb|upright=1.1|Polski pawilon na Wystawie Światowej w Paryżu w 1925 gdzie po raz pierwszy zaprezentowano rzeźbę ''Rytm'' Henryka Kuny]]
[[Plik:Kuna-Mickiewicz.JPG|thumb|upright=1.1|Fragment niezrealizowanego pomnika Mickiewicza, park pałacowy w Radziejowicach]]
Syn Adama i Leonii z Bywalskich. Początkowo kształcił się na [[rabin]]a w [[Grójec|Grójcu]] i [[Ciechanów|Ciechanowie]]. Około 1900 rozpoczął naukę rzeźby w [[Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie|Akademii Sztuk Pięknych]] w Warszawie w pracowni [[Pius Weloński|Piusa Welońskiego]], a następnie w [[Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie|Akademii Sztuk Pięknych]] w [[Kraków|Krakowie]] pod kierunkiem [[Konstanty Laszczka|Konstantego Laszczki]].
W 1912 ożenił się z aktorką [[Ewa Kunina|Stefanią Ewą Krauze]] (
Był jednym z założycieli i członków nieformalnego [[Stowarzyszenie Artystów Polskich „Rytm”|Stowarzyszenia Artystów Polskich ''Rytm'']], które istniało w latach 1922–1932.
Linia 41:
Jedna z jego rzeźb – [[Rytm (rzeźba)|''Rytm'']], z cyklu powstającego na przestrzeni kilku lat, datowana na 1925, a odsłonięta w 1929, znajduje się w [[Park Skaryszewski im. Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie|parku Skaryszewskim]] w Warszawie. W 1938 w [[Park Praski im. Żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego w Warszawie|parku Praskim]] odsłonięto [[Pomnik Elizy Orzeszkowej w Warszawie (park Praski)|pomnik Elizy Orzeszkowej]] jego autorstwa<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Głębocki | imię = Wiesław | tytuł = Warszawskie pomniki | wydawca = Wydawnictwo PTTK „Kraj” | miejsce = Warszawa | strony = 73 | isbn = 83-7005-211-8}}</ref>.
W 1931 wygrał kolejny (piąty już od 1925) konkurs na [[pomnik Adama Mickiewicza w Wilnie]]. Według koncepcji Kuny, pomnik poety w szacie pielgrzyma, stał na cokole nawiązującym do figury Światowida, którego ściany zdobić miały płaskorzeźby ze scenami z ''[[Dziady (dramat)|Dziadów]]''. Podobnie jak poprzednie koncepcje, projekt Kuny wzbudził kontrowersje (krytykował go m.in. [[Konstanty Ildefons Gałczyński]]), jednak był on realizowany. Prace przerwał wybuch [[II wojna światowa|II wojny światowej]], którą przetrwało tylko 7 płaskorzeźb. W 1996 sześć z nich umieszczono obok pomnika Mickiewicza autorstwa [[Gediminas Jokubonis|Gediminasa Jokubonisa]] z 1984. Siódma płyta znalazła się początkowo w [[Muzeum Narodowe w Warszawie|Muzeum Narodowym w Warszawie]], a od 1995 jest ustawiona w [[Zespół pałacowo-parkowy w Radziejowicach|parku w Radziejowicach]]<ref name="Krzywicki">{{Cytuj książkę | nazwisko = Krzywicki | imię = Tomasz | tytuł = Szlakiem Adama Mickiewicza po Nowogródczyźnie, Wilnie i Kownie. Przewodnik | url = {{Google Books|3Eedyf3LEE4C|Szlakiem Adama Mickiewicza po Nowogródczyźnie, Wilnie i Kownie. Przewodnik |strony=248 |link=tak}}| wydawca = Oficyna Wydawnicza „Rewasz” | data = 2006 | strony = 248–250 | isbn = 9788389188519}}</ref>.
W [[Rzym]]ie przy Viale Maresciallo Pilsudski odsłonięto 19 grudnia 1937 popiersie marszałka Piłsudskiego autorstwa Henryka Kuny<ref>''Spotkania z zabytkami'' nr 10/1982, s. 47, wyd. Ośrodek Dokumentacji Zabytków.</ref>.
Od 1936 profesor rzeźby na [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytecie Stefana Batorego]] w Wilnie. Przeżył [[II wojna światowa|II wojnę światową]] ukrywając się po aryjskiej stronie i w 1945 został mianowany profesorem rzeźby na [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu]], ale zmarł przed objęciem stanowiska. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Św. Jerzego w
Jest jednym z bohaterów powieści [[Jan Parandowski|Jana Parandowskiego]] ''Księżyc nad Świdrem''.
Linia 53:
Na początku swojej drogi twórczej Kuna nawiązywał do sztuki [[Auguste Rodin|Auguste’a Rodina]], podobnie jak jego nauczyciel Konstanty Laszczka. Z tego okresu pochodzi rzeźba ''Irydion'' (1906) cechująca się szkicowością i bogatą fakturą. W latach 20. zrezygnował z impresjonistycznej stylistyki i pod wpływem [[Aristide Maillol]]a i podobnych artystów zbliżył się do nurtu nowego klasycyzmu. Zaczął czerpać ze sztuki dawnej operując dużymi gładkimi powierzchniami i dbając o klarowność kompozycji. W tym czasie zaangażował się w działalność stowarzyszenia „Rytm”. W latach 30. zajmował się głównie rzeźbą portretową i monumentalną (pomnik Adama Mickiewicza). W czasie wojny tworzył akwarele, często o tematyce martyrologicznej.
== Odznaczenia ==
* Krzyż Oficerski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (8 listopada 1930)<ref>{{Monitor Polski|1930|260|352}} „za zasługi na polu sztuki”.</ref>,
* Złoty [[Wawrzyn Akademicki]] (5 listopada 1935)<ref>[http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP19352570305 M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305] „za wybitne zasługi dla polskiej sztuki wogóle”.</ref>,
* Krzyż Kawalerski Orderu [[Legia Honorowa|Legii Honorowej]] (Francja, 1925).
== Przypisy ==
Linia 66 ⟶ 70:
[[Kategoria:Absolwenci Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie]]
[[Kategoria:Absolwenci Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Warszawie]]▼
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Wawrzynem Akademickim]]
[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie]]
[[Kategoria:Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej]]
[[Kategoria:Polscy Żydzi]]
[[Kategoria:Rzeźbiarze związani z Warszawą]]
Linia 75 ⟶ 81:
[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie]]
[[Kategoria:Zmarli w 1945]]
▲[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Warszawie]]
|