Kryza (ubiór): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 37.47.236.165) i przywrócono wersję 51084568 autorstwa CzeskiTomasz |
rozbudowa |
||
Linia 1:
[[Image:Bernhard Klefeker-2.jpg|thumb|150px|Portret pastora z [[Hamburg|Hamburga]] [[Bernhard Klefeker|Bernharda Klefekera]] w stroju z kryzą, [[Friedrich Carl Gröger]]]]
'''Kryza''' – [[okrąg|okrągły]], fałdowany [[kołnierz]], noszony w Europie Zachodniej, Środkowej i Północnej od XVI wieku do połowy XVII wieku. Wykonywana z cienkiej [[tkanina|tkaniny]], zazwyczaj obszytej [[Koronka (sztuka)|koronką]]. Pod koniec wieku XVI na popularności zyskiwały kryzy uszyte wyłącznie z koronki. <ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = The Fashion Historian: Ruffs |data dostępu = 2020-05-26 |opublikowany = The Fashion Historian |url = http://www.thefashionhistorian.com/2011/11/ruffs.html}}</ref> Do usztywnienia używano [[Krochmal|krochmalu]].
Mogły przyjmować duże rozmiary, o średnicy zbliżonej do średnicy damskiej sukni. Niekiedy były również upinane do góry, za uszami, tworząc kształt ściętego stożka. <ref>{{Cytuj |autor = Hab'k O.Westman |tytuł = Transactions of the Society of Literary & Scientific Chiffoniers; being essays on primitive arts in domestic life. The Spoon, with upwards of one hundred illustrations, etc |data = 1844}}</ref>
Kryza była symbolem statusu i bogactwa. Osoba ją nosząca wysyłała jasny sygnał, że nie musi wykonywać żadnej pracy fizycznej, co świadczyło o jej przynależności do wyższych warstw społecznych. Wpływ na postrzeganie tego elementu ubioru miał również fakt, że wymusza on wyprostowaną, postawę z wysoko podniesionym podbródkiem, co kojarzyło się z dumą i elegancją. Również wysoka cena koronek czyniła ten typ kołnierza produktem luksusowym<ref name=":0" />.
== Historia ==
Moda na kryzy pojawiła się na początku XVI wieku w Hiszpanii, skąd przeszła do większości krajów Europy Zachodniej, Środkowej i Północnej. Najdłużej utrzymała się w Holandii, gdzie była noszona do połowy XVII wieku. <ref name=":1">{{Cytuj |autor = Urszula Kołaczkowska |tytuł = 500 zagadek z historii sztuki |data = 1969 |s = s. 158}}</ref> W Polsce moda na krezy nie przyjęła się, nosili je jedynie cudzoziemscy królowie i królowe. <ref name=":1" />
[[Kategoria:Ubrania]]
| |||