[[Image:Bernhard Klefeker-2.jpg|thumb|150px|Portret pastora z [[Hamburg|Hamburga]] [[Bernhard Klefeker|Bernharda Klefekera]] w stroju z kryzą, [[Friedrich Carl Gröger]]]]
'''Kryza''' – [[okrąg|okrągły]], fałdowanymarszczony lub plisowany [[kołnierz]], noszony w Europie Zachodniej, Środkowej i Północnej od połowy XVI wieku do połowy XVII wieku. Wykonywana z cienkiej [[tkanina|tkaniny]], zazwyczaj obszytej [[Koronka (sztuka)|koronką]]. Pod koniec wieku XVI na popularności zyskiwały kryzy uszyte wyłącznie z koronki. <ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = The Fashion Historian: Ruffs |data dostępu = 2020-05-26 |opublikowany = The Fashion Historian |url = http://www.thefashionhistorian.com/2011/11/ruffs.html}}</ref> Do usztywnienia używano [[Krochmal|krochmalu]] lub drucianego stelaża.<ref>{{Cytuj |autor = Wydawnictwo Naukowe PWN (Warszawa) |tytuł = Encyklopedia PWN |data dostępu = 2020-05-26 |wydawca = Wydawn. Naukowe PWN |oclc = 644242944 |url = http://worldcat.org/oclc/644242944}}</ref>
Mogły przyjmować duże rozmiary, o średnicy zbliżonej do średnicy damskiej sukni. Niekiedy były również upinane do góry, za uszami, tworząc kształt ściętego stożka. <ref>{{Cytuj |autor = Hab'k O.Westman |tytuł = Transactions of the Society of Literary & Scientific Chiffoniers; being essays on primitive arts in domestic life. The Spoon, with upwards of one hundred illustrations, etc |data = 1844}}</ref>
Linia 7:
== Historia ==
Moda na kryzy pojawiła się na początkuw XVI wieku w Hiszpanii, skąda w drugiej połowie XVI wieku przeszła do większości krajów Europy Zachodniej, Środkowej i Północnej. Najdłużej utrzymała się w Holandii, gdzie była noszona do połowy XVII wieku<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Urszula Kołaczkowska |tytuł = 500 zagadek z historii sztuki |data = 1969 |s = s. 158}}</ref>. W Polsce moda na kryzy nie przyjęła się, nosili je jedynie cudzoziemscy królowie i królowe<ref name=":1" />.
