Waypoint: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
SQ5IRZ (dyskusja | edycje)
m lit.
m WP:SK+ToS+Bn+mSI, drobne techniczne
Linia 2:
 
== Koncepcja ==
Waypoint jest zestawem [[układ współrzędnych|współrzędnych]] identyfikujących miejsce w przestrzeni. Współrzędne miejsc zlokalizowanych na [[powierzchnia|powierzchni]] [[Ziemia|Ziemi]] zwykle są [[wymiar (matematyka)|dwuwymiarowe]] i składają się z [[szerokość geograficzna|szerokości geograficznej]] i [[długość geograficzna|długości geograficznej]] . Miejsca w przestrzeni leżące poza powierzchnią Ziemi, w szczególności pod ziemią, w [[Powietrze atmosferyczne|powietrzu]] lub w [[przestrzeń kosmiczna|przestrzeni kosmicznej]] opisywane są w trzech lub czterech wymiarach. Na przykład, do celów nawigacji powietrznej szerokość i długość geograficzna uzupełniana jest o [[wysokość bezwzględna|wysokość nad poziomem morza]], a w przypadku waypointów położonych w przestrzeni pozaziemskiej oprócz trzech wymiarów: szerokości, długości i wysokości, stosuje się dodatkowo [[czas]].
 
Pojęcie „waypoint” rozpowszechnione zostało w ostatnich latach wśród osób nie związanych zawodowo z nawigacją, dzięki rozwojowi systemów pozycjonowania takich jak [[Global Positioning System|GPS]] oraz innych systemów [[radionawigacja|nawigacji radiowej]]. Waypoint stanowi jednakże naturalne rozwinięcie pojęcia punktu orientacyjnego, towarzyszącego ludzkości od najdawniejszych czasów. [[Tradycja|Tradycyjnie]], punkty orientacyjne związane były z charakterystycznymi miejscami otaczającego nas świata takimi jak [[formacja (geologia)|formacje]] skalne, [[źródło|źródła]], [[oaza|oazoazy]]y, [[góra|góry]], [[budynek|budynki]], [[Droga (transport)|szlaki drogowe, wodne i kolejowe]], linie elektryczne. Obecnie [[przedmiot|obiekty]] te nadal pełnią funkcję punktów orientacyjnych, jednak coraz częściej ich rola zastępowana jest w nawigacji przez sztuczne obiekty przeznaczone wyłącznie do tego celu, jak boje radiolokacyjne lub [[sztuczny satelita|sztuczne satelity]]. W [[sport|sporcie]], a w szczególności w [[bieg na orientację|biegach i jeździe rowerowej na orientację]] rolę waypointów pełnią specjalnie przygotowane punkty kontrolne.
 
Współcześnie waypoint staje się pojęciem coraz bardziej [[abstrakcja|abstrakcyjnym]], a jego związki z fizycznymi obiektami w przestrzeni są coraz mniej oczywiste. Waypointy wykorzystywane są m.in. do tworzenia niewidzialnych ścieżek powietrznych na potrzeby awiacji, które składają się z serii współrzędnych w przestrzeni, niemających żadnego związku z obiektami naziemnymi. Opisane w ten sposób trasy służą kontroli ruchu powietrznego, zwłaszcza na obszarach o dużym zagęszczeniu lotów.
Linia 13:
W nawigacji GPS istnieje pojęcie trasy, która zwykle definiowana jest jako seria dwóch lub więcej waypointów. W celu przebycia tak zdefiniowanej trasy użytkownik GPS podąża do najbliższego waypointa, potem do kolejnego, i tak dalej, aż do momentu osiągnięcia celu.
 
Wiele odbiorników GPS, zarówno o przeznaczeniu wojskowym, jak i cywilnym, posiada wbudowane bazy danych [[kartografia|kartograficznych]] nazywanych mapami bazowymi. Pozwalają one użytkownikowi na lokalizację dowolnego miejsca na tak udostępnionej mapie i oznaczenia go jako waypointa. Niektóre z odbiorników GPS przeznaczonych na potrzeby nawigacji drogowej posiadają funkcję kalkulacji trasy pomiędzy dwoma waypointami na podstawie mapy bazowej według zadanych kryteriów jak np. najkrótszej odległości, najszybszego przejazdu itp. W trakcie poruszania się po wyznaczonej trasie system bada na bieżąco aktualne położenie odbiornika GPS, co pozwala na przekazywanie dodatkowych informacji użytkownikowi oraz dokonywanie automatycznej modyfikacji wyznaczonej uprzednio trasy.
 
Większość odbiorników GPS pozwala na przypisanie nazwy oraz [[ikona (informatyka)|symbolu graficznego]] do każdego oznaczonego waypointa, w celu ułatwienia jego identyfikacji na mapie. Wbudowane w odbiornik GPS znaki obejmują standardowe symbole wykorzystywane do oznaczania obiektów zarówno wodnych ([[boja|boje]], [[kotwica|kotwice]]), jak i lądowych ([[kościół (budynek)|kościoły]], [[park]]i, [[tunel (budownictwo)|tunele]], [[stacja benzynowa|stacje benzynowe]], [[centrum handlowe|centra handlowe]] i in.)
 
== Waypointy w sporcie i rekreacji ==
Pomimo, że pojęcie waypointów spopularyzowane zostało w wyniku rozwoju systemów GPS i jest z nimi bezpośrednio związane, znajduje zastosowanie w sporcie i [[rekreacja|rekreacji]]. W oparciu o koncepcję waypointów organizowane są m.in. zawody w [[bieg na orientację|sportowej nawigacji satelitarnej, radioorientacji sportowej]] oraz [[foxoring]]u.
 
Waypointy wykorzystywane są również w [[gra terenowa|grach terenowych]] o charakterze sportowo-rekreacyjnym jak np. [[geocaching]], którego [[Polska|polską]] odmianą jest działające od 2007 roku Waypointgame. Uczestnik tego rodzaju gier ma za zadanie odwiedzać punkty orientacyjne, na podstawie udostępnianych publicznie współrzędnych geograficznych (waypointów).
Linia 26:
* [[geotagging]]
* [[Global Positioning System]]
* [[GPX]]
* [[Point of interest]]