Języki mieszane: Różnice pomiędzy wersjami
trochę pisaniny |
(Brak różnic)
|
Wersja z 18:04, 3 cze 2020
Języki mieszane, także: języki hybrydowe[1] – języki kształtujące się w sytuacji kontaktu językowego, łączące elementy dwóch lub kilku języków. Ich status lingwistyczny z perspektywy historyczno-porównawczej nie został dobrze ustalony na gruncie nauki[1].
Na płaszczyźnie strukturalnej i słownikowej języki mieszane dają się sprowadzić do języków źródłowych (przeważnie dwóch), czym odróżniają się od innych typów języków kontaktowych: pidżynowych i kreolskich[2]. U genezy języków pidżynowych i kreolskich najczęściej stoi szereg różnych języków, a ich struktura gramatyczna ma niejasne podłoże, przy czym korzenie słownictwa są łatwe do ustalenia[2][3]. Formy te różnią się także pod względem okoliczności powstawania oraz sposobu funkcjonowania w przestrzeni społecznej[2][4]. Języki mieszane nie powstają bowiem z potrzeby komunikacji między różnymi grupami ludności, lecz kształtują się w grupach dzielących wspólne środki komunikacji[2][4]. Służą wyrażaniu nowej tożsamości społecznej[2] lub podtrzymywaniu tożsamości etnicznej w nowym środowisku językowym[4]. Języki kreolskie funkcjonują jako prymarne języki etniczne, natomiast język mieszany zwykle współistnieje z pokrewnymi mu językami źródłowymi i nie musi być dla danej społeczności mową macierzystą[2].
W innym ujęciu języki pidżynowe i kreolskie rozpatruje się jako typy języków mieszanych[1][5][6].
Pewien stopień wymieszania wykazują wszystkie języki świata, czego świadectwem jest występowanie zapożyczeń słownikowych. Rozróżnienie między językami mieszanymi a językami podlegającymi zjawiskom socjolingwistycznym (kontakt językowy, code switching, zapożyczanie) nie zostało dobrze wypracowane na gruncie lingwistyki[7][8]. Niektórzy językoznawcy wskazują jednak na istnienie zjawiska mieszania (hybrydyzacji) języków, a języki mieszane postrzegają jako odrębną warstwę języków, wymykającą się tradycyjnym teoriom lingwistycznym[1][9].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratysława: Obzor, 1993, s. 181, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
- ↑ a b c d e f Viveka Velupillai , Pidgins, Creoles and Mixed Languages: An Introduction, John Benjamins Publishing Company, 2015, s. 70, ISBN 978-90-272-6884-6 (ang.).
- ↑ Peter Bakke , A Language of Our Own: The Genesis of Michif, the Mixed Cree-French Language of the Canadian Metis: The Genesis of Michif, the Mixed Cree-French Language of the Canadian Metis, Oxford University Press, USA, 1997, s. 195, ISBN 978-0-19-802575-7 (ang.).
- ↑ a b c Jan Pokorný , Lingvistická antropologie: jazyk, mysl a kultura, Grada Publishing a.s., 2010, s. 149, ISBN 978-80-247-2843-8 (cz.).
- ↑ Barbara Hlibowicka-Węglarz , O „cudownych formacjach”, czyli rzecz o językach kreolskich, „LingVaria”, 13 (25), 2018, s. 21–36, DOI: 10.12797/lv.13.2017.25.02, ISSN 2392-1226 .
- ↑ Jiří Černý, Malé dějiny lingvistiky, Portál, 2005, s. 209, ISBN 978-80-7178-908-6 (cz.).
- ↑ Jacques Arends , Pieter Muysken , Norval Smith , Pidgins and Creoles: An introduction, John Benjamins Publishing, 1994, ISBN 978-90-272-9950-5 (ang.).
- ↑ Yaron Matras , Mixed languages: a functional–communicative approach, „Bilingualism: Language and Cognition”, 3 (2), 2000, s. 79–99, DOI: 10.1017/S1366728900000213 (ang.).
- ↑ Jozef Genzor, Jazyky sveta: história a súčasnosť, wyd. 1, Bratysława 2015, s. 497, ISBN 978-80-8145-114-0, OCLC 950004358 (słow.).