Ernst Zörner: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
W tekście info o dystr. lub. Anulowanie wersji 59933749 autorstwa Deusdedit Rex (dyskusja) Znacznik: Anulowanie edycji |
uzupełnienie biografii i zdjęcia |
||
Linia 1:
[[Plik:Ernst Zoerner.jpg|mały|Ernst Zörner ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego]]
'''Ernst Emil Zörner''' (ur. [[27 czerwca]] [[1895]] w [[Nordhausen]], zm. [[21 grudnia]] [[1945]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Biografie von Ernst Zörner (1895-1945) |data dostępu = 2019-10-25 |opublikowany = saebi.isgv.de |url = http://saebi.isgv.de/biografie/Ernst_Z%C3%B6rner_(1895-1945) |język = de}}</ref>) – członek [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] i niemiecki funkcjonariusz państwowy. Starosta miejski Krakowa i gubernator dystryktu Lublin w [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnym Gubernatorstwie]].
== Życiorys ==
=== Okres przed wybuchem II wojny światowej ===
Studiował w Wyższej Szkole Handlowej w Hanowerze. Po wybuchu I wojny światowej zgłosił się na ochotnika na front, gdzie dosłużył się stopnia porucznika w latach 1914-1918. Po wojnie przez rok służył w Grenzschutz Ost w Gdańsku. Potem prowadził własną palarnię kawy i sklep kolonialny. Od 1922 był współtwórcą NSDAP w Brunszwiku. W 1930 roku został posłem na Landtag [[Brunszwik|Brunszwiku]], a potem jego prezydentem. W 1932 został posłem do [[Reichstag|Reichstagu]], a po przejęciu władzy przez Hitlera, jego wiceprezydentem. W 1932 dzięki fikcyjnemu zameldowaniu Hitlera u siebie w Brunszwiku umożliwił mu otrzymanie obywatelstwa niemieckiego. Po kłótni z szefem rządu Brunszwiku - Dietrichem Klagge i sprawie przed sądem partyjnym uniemożliwiono jego ponowny wybór na prezydenta Landtagu. Za pośrednictwem Hitlera został nadburmistrzem Drezna w latach 1933-39. W tym okresie pojawia się polski wątek. 19 stycznia 1935 przybył z wizytą do Krakowa, gdzie przyjął go prezydent miasta dr. Kaplicki. Złożył wieniec na grobie marszałka Piłsudskiego na Wawelu. <ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = „Ilustrowany Dziennik Śląski” z Katowic |data = 20 stycznia 1935}}</ref>Na wskutek zarzutów finansowych oraz konfliktu z gauleiterem Saksonii - [[Martin Mutschmann|Martinem Mutschmann]] utracił praktycznie stanowisko nadburmistrza Drezna – w 1937 r. został urlopowany. Znów z pomocą Hitlera powołano go na zastępcę Alberta Speera, który zajmował się projektowaniem stolicy Rzeszy „Germania”. <ref name=":1">{{Cytuj |autor = Bogdan Musial |tytuł = Deutsche Zivilverwaltung und Judenverfolgung im Generalgouvernement. Wiesbaden |data = 1999}}</ref><ref name=":0" />
=== Starosta Miejski Miasta Krakowa ===
We wrześniu 1939 [[Hans Frank]] sprowadził go do zarządzania w Krakowie. Od 27.09.1939 najpierw był komisarzem miasta, a potem wraz z utworzeniem administracji Generalnego Gubernatorstwa został starostą miejskim Krakowa. Według ówczesnych przepisów powinien mianować polskiego burmistrza, ale nie znalazł odpowiedniego kandydata. Powołał jednak polską Radę Przyboczną (Beirat) jako organ doradczy ludności miejscowej. W ciągu 5 miesięcy jego urzędowania i z jego inicjatywy:
* Prowadzono szeroką rekwizycję mieszkań dla Niemców, którą organizował Urząd Kwaterunkowy starosty. Osobiście zajmował na swe potrzeby luksusowe lokale.
* Wprowadzono lokalny system kartek na żywność oraz otwarto specjalne sklepy spożywcze dla Niemców
* Zmieniono nazwy głównych ulic na niemieckie, oraz wyremontowano nawierzchnię [[Rynek Główny w Krakowie|Rynku Głównego]] – w przyszłości Adolf-Hitler-Platz
* Otwarto [[Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie|Teatr Miejski (J.Słowackiego]]) również z polskimi przedstawieniami, jednak wkrótce na wskutek konfliktu z gubernatorem [[Otto Wächter|Otto von Wächter'em]] został przejęty przez samego generalnego gubernatora Hansa Franka jako wyłącznie niemiecki Teatr Państwowy.<ref>{{Cytuj |tytuł = Niemiecki Kraków 1939-1945 |data dostępu = 2020-06-05 |opublikowany = Niemiecki Kraków 1939-1945 |url = https://niemieckikrakowblog.wordpress.com/ |język = pl-PL}}</ref>
=== Ostatni okres życia ===
Od 21 lutego 1940 Hans Frank awansował go na gubernatora dystryktu Lublin. Wszedł tam w konflikt kompetencyjny z miejscowym dowódcą SS i policji [[Odilo Globocnik|Odilo Globocnik'iem]] również z powodu „Akcji Zamość“. Na polecenie [[Heinrich Himmler|Heinricha Himmlera]] 10 kwietniu 1943 roku został usunięty ze stanowiska i odwołany do Rzeszy. Tam pracował dla organizacji Todt, zajmującej się budownictwem dla wojska. Pod koniec wojny jako porucznik Wehrmachtu stacjonował niedaleko Pragi, gdzie ślad po nim zaginął. Niewykluczone, że ukrywał się pod zmienionym nazwiskiem. W 1960 roku na wniosek jego córki uznano go za zmarłego w z dniem 21.12.1945.<ref name=":1" /><ref>''Okupacja i ruch oporu w Dzienniku Hansa Franka 1943-1945'', Tom II, KIW, Warszawa 1972.</ref>
<br />
== Przypisy ==
| |||