Komes: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
m poprawa przek., WP:SK minus zbędne |
||
Linia 5:
W Polsce nazwa ''komes'' w dokumentach pojawia się w XII wieku wskutek przejmowania zachodnich zwyczajów i tytulatury. Kontakt z Zachodem dotyczył przede wszystkim rodziny książęcej i najbliższych jej współpracowników. Pierwotnie komesami nazywano panów lennych (możnowładców), w okresie [[Feudalizm|feudalnym]] zarządców okręgów grodowych. Jako urzędnicy królewscy zarządzali grodem, pilnowali poboru podatków, na swoim terenie sprawowali władzę sądowniczą i dowodzili wojskiem. Z racji położenia okręgu komesi nie byli równi sobie – komesi stolicy i obszarów bardziej strategicznych zazwyczaj byli wybierani spośród bardziej zaufanych ludzi i mieli częstszy kontakt z władcą. Częściej też ruszali na wojnę, a z różnych przyczyn nie idąc sami musieli wyznaczać zastępcę do spraw wojennych. Z nich można wywodzić funkcję [[Wojewoda (Polska średniowieczna)|wojewody]].
Funkcja komesa często była dziedziczona, a po jej zakończeniu (np. nie było potomka męskiego) tytuł pozostawał i stawał się dziedziczny – w efekcie czego pojawili się komesi tytularni. Przedniejsi z [[
Zarządcy zamków książęcych lub królewskich w szczególnie ważnych miastach, często używali tytułu komesa nadwornego. Pełnili te same funkcje co inni na mniejszym obszarze i pod okiem księcia więc przede wszystkim musieli dbać o bezpieczeństwo i wygodę panującego. W tłumaczeniach łacińskie słowa ''comes palatinus'' zazwyczaj zastępowane są zwrotami: komes wrocławski, komes krakowski, itp. Z czasem, w miarę rozwoju hierarchii dworskiej, funkcja uległa przekształceniu, na Zachodzie w sędziego pełnomocnika władcy (zobacz: [[Palatyn (tytuł)|palatyn]]) w Polsce w [[Podkomorzy nadworny koronny|podkomorzego]].
Linia 24:
W [[Niemcy|Niemczech]] [[Palatyn (tytuł)|palatyn]] (''Pfalzgraf'') z [[Cesarz|cesarskiego]] urzędnika stał się stopniowo panem feudalnym o randze księcia, natomiast nadawany przez [[Stolica Apostolska|Stolicę Apostolską]] tytuł ''Comes Palatinus Lateraneum'' – jest powszechnie tłumaczony jako tytuł hrabiowski.
== Przypisy ==
|