Kwant: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m WP:SK, drobne techniczne
Linia 7:
Słowo ''kwant'' pochodzi z łaciny. ''Quantum'' jest rodzaju nijakiego, a oznacza ''jak dużo''. Forma w liczbie mnogiej to ''quanta''. Na przełomie XIX i XX wieku słowo ''quantum'' było używane w języku niemieckim w fizyce dla określenia elektronu. [[Max Planck]] używał słowa ''quanta'' w znaczeniu ''kwantów materii i elektryczności'', ''gazu'' i ''ciepła'' (artykuły z lat 1883 i 1901).
 
Używał ich również w roku 1902 [[Philipp Lenard]] (''negative Elektrizitätsquanten''), który w swoim wykładzie [[nagroda Nobla|noblowskim]] w roku 1906 pierwszeństwo użycia słowa przypisał [[Hermann von Helmholtz|Helmholtzowi]] (cytowane w wykładzie prace z lat 1881 i 1892). [[Hermann von Helmholtz|Helmholtz]] używał w latach 1881–1883 słowa ''quantum'', pisząc o cieple jako o ''niezniszczalnym quantum pewnej substancji'' i ''quantum ożywczej (żywej) siły (energii)'', natomiast ''quanta'' w roku 1892 odnosiły się do ładunków elektrycznych. [[Hermann von Helmholtz|Helmholtz]] był fizykiem i lekarzem, a więc słowo ''quantum'' znał jako termin medyczny. Jednak używając go w swoich artykułach nie twierdził, że użycie ''quantum'' w fizyce jest jego własnym pomysłem. Wystąpienia [[Hermann von Helmholtz|Helmholtza]] w latach osiemdziesiątych XIX w. dotyczyły ustalenia pierwszeństwa do odkryć, dokonanych przez lekarza i podróżnika [[Julius_Robert_von_MayerJulius Robert von Mayer|Roberta J. Mayera]]. W liście z 24.7.1841 Mayer pisał o ''quantum siły ruchu'' (obecnie powiedzielibyśmy ''energii kinetycznej''), które to ''quantum'' miało odpowiadać ''quantum energii cieplnej''. Wcześniej słowo ''quantum'' było używane przez [[Lekarz|lekarzylekarz]]y i [[Aptekarz|aptekarzyaptekarz]]y w zwrocie ''quantum sufficit'' (dosł. "tyle, ile wystarcza"), w skrócie ''q.s.'' lub [[Brachygrafia|''Q.S'']]. Litery ''q.s.'' na receptach oznaczały, że składnika należało dodać tylko tyle, ile trzeba do zrobienia pigułki i osiągnięcia pożądanego skutku medycznego. Podobne znaczenie ma ''quantum satis'' (dosł. "tyle, ile jest dość"), również skracane do [[Brachygrafia|''Q.S.'']]<ref>{{Cytuj |tytuł = quantum satis – Słownik języka polskiego PWN |data dostępu = 2020-06-17 |opublikowany = sjp.pwn.pl |url = https://sjp.pwn.pl/sjp/quantum-satis;2573162.html |język = pl}}</ref>
 
Obecnie nie wiadomo, czy ''quantum'' lub skrót ''q.s.'' pojawiały się wcześniej nie tylko na receptach, ale również w pracach naukowych z dziedziny medycyny lub analityki chemicznej. Słowo ''quantum'' w znaczeniu zbliżonym do obecnego określenia pojęcia fizycznego ''kwantu'' trafiło do wielu języków dzięki pracy [[Albert Einstein|Einsteina]] z roku [[1905]] na temat [[Zjawisko fotoelektryczne|zjawiska fotoelektrycznego]]. W artykule tym, nawiązując do prac [[Max Planck|Maxa Plancka]] i [[Philipp Lenard|Philippa Lenarda]], [[Albert Einstein]] wprowadził pojęcie [[Foton|''kwantów światła'']] (po niemiecku w liczbie mnogiej ''Lichtquanten'').
{{wikisłownik|kwant}}
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* J. Mehra and H. Rechenberg, ''The Historical Development of Quantum Theory'', Vol.1, Part 1, Springer-Verlag New York Inc., New York 1982.