Nawałnik duży: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: poprawa systematyki (ptaki neognatyczne) na zlecenie Pikadora w wywołaniu szablonu {{Zwierzę infobox}}
merytoryczne, split gatunku, źródła/przypisy, link do eBird
Linia 17:
|gatunek = '''nawałnik duży'''
|synonimy =
* ''Oceanodroma leucorhoa'' <small> (Vieillot, 1818)</small>{{r|itis}}
* ''Procellaria leucorhoa'' <small>Vieillot, 1818</small>{{r|ibc}}
|ranga podtaksonu = [[Podgatunek|Podgatunki]]
|podtaksony =
* ''H. l. leucorhous'' <small>(Vieillot, 1818)</small>
* ''H. l. chapmani'' <small>von Berlepsch, 1906</small>
|status IUCN = VU
|IUCN id = 132438298
Linia 25 ⟶ 30:
|commons = Category:Oceanodroma leucorhoa
}}
'''Nawałnik duży'''{{r|ujmk}}, '''nawałnik Leacha''' (''Hydrobates leucorhous'') – gatunek niewielkiego [[ptaki|ptaka]] oceanicznego z rodziny [[nawałniki|nawałników]] (Hydrobatidae), zamieszkujący północny [[Ocean Atlantycki|Atlantyk]] i północny [[Ocean Spokojny|Pacyfik]]. Północne populacje zimą migrują do strefy tropikalnej, na Pacyfiku osiągając [[równik]], a na Atlantyku południową [[Brazylia|Brazylię]] i [[Południowa Afryka|RPA]]{{r|iucn}}. W [[Polska|Polsce]] pojawia się sporadycznie – do 20172018 odnotowano 1821 stwierdzeń na terenie kraju i wód przybrzeżnych (obserwowano łącznie 22 osobniki){{r|kf2017op2019}}.
 
; '''Systematyka''' : Wielu systematyków umieszcza ten gatunek w rodzaju ''Oceanodroma''{{r|ibc|ioc|auk2016}}. [[Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny]] (IOC) wyróżnia dwa [[Podgatunek|podgatunki]] ''H. leucorhous''{{r|ioc}}:
; '''Cechy gatunku''' : Brak [[dymorfizm płciowy|dymorfizmu płciowego]]. Ubarwienie ciemnobrązowe, pokrywy skrzydłowe szare, u nasady ogona sercowata biała plama. Ogon dość głęboko wcięty. Dziób i nogi ciemne.
* ''H. l. leucorhous'' <small>(Vieillot, 1818)</small> – wybrzeża północnego Atlantyku i Pacyfiku
* ''H. l. chapmani'' <small>von Berlepsch, 1906</small> – wyspy [[Coronados]] i [[Islas San Benito|San Benito]] (zachodni [[Meksyk]])
Do niedawna za podgatunki ''H. leucorhous'' uznawano też [[nawałnik meksykański|nawałnika meksykańskiego]] (''H. socorroensis'') i [[nawałnik zimowy|zimowego]] (''H. cheimomnestes''){{r|ibc|ioc}}. Wydzielenie tych [[takson]]ów do odrębnych gatunków (głównie na podstawie różnic w wokalizacji i morfologii) zostało zaakceptowane przez NACC (North American Classification Committee) w 2016 roku{{r|ioc|nacc|auk2016}}.
; '''Cechy gatunku''' : Brak [[dymorfizm płciowy|dymorfizmu płciowego]]. Ubarwienie ciemnobrązowe, [[Pokrywy (ornitologia)|pokrywy]] skrzydłowe szare, u nasady ogona sercowata biała plama. Ogon dość głęboko wcięty. Dziób i nogi ciemne.
; '''Wymiary i masa ciała''' : dł. ciała ok. 19–21,6 cm<br />rozpiętość skrzydeł 45,7–48 cm<br />waga ok. 42,5–51 g.
; '''Biotop''' : Otwarte morza i oceany.
[[Plik:Oceanodroma leucorhoa MHNT ZOO 2010 11 42 Fair Isle - Naurois.jpg|thumb|lewo|180px|Jajo]]
; '''Lęgi''' : Gnieździ się kolonijnie, na obszarze kolonii hałaśliwy, odzywa się pomrukami i wrzaskami. Gniazdo mieści się w norze, szczelinie skalnej lub opuszczonym budynku. W lęgu 1 białe jajo, inkubacja trwa 41–42 dni; wysiadują oba ptaki z pary. Młode stają się lotne po 63–70 dniach.
; '''Zachowanie''' : Pożywienie stanowią skorupiaki planktonowe, małe ryby, mięczaki, [[głowonogi]] oraz niewielkie ilości oleju lub innych tłuszczów. Na obszarach lęgowych, odwiedzanych jedynie w nocy, towarzyski, poza tym przebywa samotnie.
; '''Status i ochrona''' : [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody]] (IUCN) od 2018 klasyfikuje nawałnika dużego jako [[gatunek narażony]] (VU, Vulnerable). W Polsce podlega [[Gatunkowa ochrona zwierząt|ścisłej ochronie gatunkowej]]<ref>Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt ({{Dziennik Ustaw|2016|2183}})</ref>.
{{clear|left}}
__BEZSPISU__
 
== Zobacz też ==
* [[ptaki Polski]]
Linia 41 ⟶ 50:
== Przypisy ==
{{Przypisy|
* <ref name="auk2016">{{Cytuj pismo | autor = R. Terry Chesser et al | tytuł = Fifty-seventh Supplement to the American Ornithologists' Union Check-list of North American Birds | czasopismo = The Auk | wydanie = 3 | wolumin = 133 | strony = 544–560 | język = en | data = 2016 | doi = 10.1642/AUK-16-77.1}}</ref>
* <ref name=ibc>{{cytuj stronę |url = http://ibc.lynxeds.com/species/leachs-storm-petrel-oceanodroma-leucorhoa|tytuł = Leach's Storm-petrel (''Oceanodroma leucorhoa'') |opublikowany = IBC: The Internet Bird Collection| język = en | archiwum = https://web.archive.org/web/20160302173958/http://ibc.lynxeds.com/species/leachs-storm-petrel-oceanodroma-leucorhoa | zarchiwizowano = 2016-03-02}}</ref>
* <ref name=ioc>{{Cytuj stronę | autor = F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.) | url = https://www.worldbirdnames.org/bow/loons/ | tytuł = Kagu, sunbittern, tropicbirds, loons, penguins, petrels | opublikowany = IOC World Bird List (v10.1) | język = en | data dostępu = 2020-06-22}}</ref>
* <ref name=itis>{{ITIS | TSN = 174628| nazwa = ''Oceanodroma leucorhoa''| data = 2014-02-22}}</ref>
* <ref name="kf2017op2019">{{Cytuj pismo | autor = Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego | tytuł = Raport nr 3435. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017 | url = http://komisjafaunistyczna.pl/wp-content/uploads/2019/09/OP59_2_119-153.pdf2018 | czasopismo = Ornis Polonica | wolumin = 5960 | strony = 119–153125–160 | data = 20182019 | url = http://ornis-polonica.pl/_pdf/OP-60-2-Raport%20KF.pdf}}</ref>
* <ref name="iucn">{{Cytuj stronę | url = https://www.iucnredlist.org/species/132438298/132438484 | tytuł = Hydrobates leucorhous | praca = The IUCN Red List of Threatened Species 2018 | opublikowany = BirdLife International 2018 | data dostępu = 2019-09-03}}</ref>
* <ref name="mk">Systematyka i nazwy polskie za: {{cytuj stronę|autor = P. Mielczarek & M. Kuziemko |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/nonpasserines2.html#Hydrobatidae |tytuł = Rodzina: Hydrobatidae Mathews, 1912-13 (1865) - nawałniki - Northern storm-petrels (wersja: 2019-07-27)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2019-09-26}}</ref>
* <ref name="kf2017">{{Cytuj pismo | autor = Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego | tytuł = Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017 | url = http://komisjafaunistyczna.pl/wp-content/uploads/2019/09/OP59_2_119-153.pdf | czasopismo = Ornis Polonica | wolumin = 59 | strony = 119–153 | data = 2018}}</ref>
* <ref name="ujnacc">Systematyka i nazwy polskie za: {{cytujCytuj stronę |autor = P. Mielczarek, M. Kuziemko |url = http://listaptakowchecklist.ekoamericanornithology.uj.edu.plorg/nonpasserines2assets/proposals/PDF/2016-C.html#Hydrobatidaepdf | tytuł = Rodzina:AOU HYDROBATIDAEClassification Mathews,Committee 1912-13 (1865)North -and nawałnikiMiddle -America Proposal NorthernSet storm2016-petrelsC (wersja:| 2019-07-27)|opublikowanydata = Instytut2016 Nauk| ostrony Środowisku Uniwersytetu= Jagiellońskiego74–78 |praca język = Kompletnaen lista ptaków świata| data dostępu = 20192020-0906-2622}}</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę | nazwisko = Chandler | imię=D. | tytuł = Fakty o zwierzętach świata: Ptaki | wydawca=MULTICO | miejsce = Warszawa | data = 2008 | isbn = 9788370735838 | nazwisko2 = Couzens | imię2 = D.| nazwisko3 = Dunn | imię3 = E. | nazwisko4 = Elphic | imię4 = J.| nazwisko5 = Humme| imię5 = R. | strony = 33}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę | url = https://ebird.org/species/lcspet | tytuł = Zdjęcia i materiały multimedialne | praca = eBird | opublikowany = Cornell Lab of Ornithology | język = en | data dostępu = 2020-06-22}}
 
[[Kategoria:Nawałniki]]