Mulam: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
m po czyszczeniu kodu przejrzyj wykonane zmiany!, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Grupa etniczna infobox
|ojczysta = Mulam / Mulao (仫佬族)
|polska = Mulam
|godło =
|populacja = ok. 160 tys. (1990)
|rejon = [[Kuangsi|Guangxi]]
|kraj = = {{Państwo|CHN}}
|język = [[język mulam|mulam]], [[język chiński|chiński]]
|religia = [[taoizm]], [[buddyzm]], [[szamanizm]], [[kult przodków]]
|grupa = Ludyludy tajo-kadajskie
|mapa =
}}
'''Mulam''' (chiń. 仫佬族, [[hanyu pinyin|pinyin]] Mùlǎozú) – oficjalnie uznana [[Mniejszości narodowe w Chińskiej Republice Ludowej|mniejszość narodowa w Chińskiej Republice Ludowej]]. Zamieszkuje [[Kuangsi|Guangxi]] (90% z nich w Powiecie Autonomicznym Mniejszości Mulao Luocheng w prefekturze miejskiej [[Hechi]])<ref name="Diamond">{{cytuj książkę|nazwisko=Friedrich|imię=Paul|tytuł=Encyclopedia of World Cultures|wydawca=G.K. Hall & Company|miejsce=New York|data=1994|strony=476-7476–477|isbn=0-8161-1810-8|nazwisko2=Diamond|imię2=Norma|tom=VI|tytuł tomu=Russia and Eurasia / China|rozdział=Mulam}}</ref>. Blisko spokrewnieni z [[Dong (grupa etniczna)|Dongami]] i [[Maonan]]ami.
 
Zamieszkują głównie doliny i niewysokie góry uprawiając [[ryż kleisty]], [[kukurydza|kukurydzę]], [[Pszenica|pszenicę]], [[ziemniak]]i, [[Orzech ziemny|orzeszki ziemne]] i [[Bawełna (roślina)|bawełnę]] w podobny sposób jak otaczający ich [[Zhuang]]owie i [[Chińczycy Han|Hanowie]]. Najcięższymi pracami polowymi zajmują się głównie mężczyźni, ale kobiety wykonują znaczną część lżejszych robót przy uprawie. Najważniejsze rzemiosła to [[kowalstwo]] i wyrób ceramiki. Do 1949 znaczna część ziem była w rękach dużych posiadaczy<ref name="Diamond" />.
 
Tradycyjnie, rody zaręczały często kilkuletnie dzieci, a właściwe małżeństwo miało miejsce gdy dziewczyna osiągnęła dojrzałość. Nowa małżonka mieszkała z rodzicami aż do urodzenia pierwszego dziecka; do tego czasu mogła swobodnie przebywać i uczestniczyć w zabawach młodych ludzi. Rozwód i ponowne zamążpójście były możliwe i akceptowane. Rodziny były patrylinearne, kontrolę nad domostwem sprawował ojciec; synowie zakładali własne domy, z wyjątkiem najmłodszego wśród braci, który pozostawał w domu rodziców, by ich otoczyć opieką. Córki nie mogły dziedziczyć majątku, który w braku syna przechodził na bratanków<ref name="Diamond" />.
 
Głowy rodów były odpowiedzialne za najważniejsze decyzje, jak sprzedaż ziemi i aranżowanie małżeństw; prowadzili księgi rodowe, kontrolowali zachowanie krewnych i rozsądzali konflikty. Przewodniczyli też obrzędom ku czci przodków, zwłaszcza wielkim świętom, zwanym Yifan, urządzanym co 3-53–5 lat, obejmującym składanie ofiar, uczty, tańce i śpiewy<ref name="Diamond" />.
 
Wpływy chińskie datują się od czasów [[Dynastia Yuan|dynastii Yuan]]; za [[Dynastia Qing|dynastii Qing]] podzielono ich na samokontrolujące się jednostki na wzór systemu [[baojia]]. Pod wpływem chińskim przyjęli [[buddyzm]], [[taoizm]]i [[kult przodków]]. Wcześniejsze [[animizm]] i [[szamanizm]] wciąż są obecne w świadomości; według ich wierzeń duchy/dusze posiadają nie tylko ludzie, ale też zjawisk przyrodnicze, a obrzędom ku czci lokalnych duchów domowych, ognia itp. przewodniczą zarówno męscy kapłani (''mubao''), jak i kobiety-szamanki (zwane ''baya'')<ref name="Diamond" />.
 
Mulamowie posługują się [[Język mulam|własnym językiem]] z grupy dong-shui (kam-sui), z rodziny [[Języki dajskie|tajo-kadajskiej]]. Językiem tym mówi około 86 tys. osób<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Schearer | imię = Walter | nazwisko2 = Sun | imię2 = Hongkai | tytuł = Speakers of the Non-Han Languages and Dialects of China | data = 2002 | wydawca = Edwin Mellen Press | miejsce = Lewiston | strony= 81 |isbn = 0-7734-7306-8}}</ref>.
 
== Przypisy ==