Odznaka Elżbiety Teresy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Jakubkaja przeniósł stronę Order Elżbiety Teresy do Odznaka Elżbiety Teresy
m MalarzBOT: WPCHECK#64: poprawiam link tożsamy z tekstem linka
Linia 21:
|commons = Category:Military Order of Maria Theresa
}}
'''Odznaka Fundacji Wojskowej Elżbiety Teresy'''<ref>[[Wiesław Bończa-Tomaszewski]]: ''[http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=85516 Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak]''. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1939, s. 282</ref> ([[językJęzyk niemiecki|niem.]] ''Die Dekoration der Elisabeth-Theresien-Militärstiftung''{{r|js}}, [[językJęzyk węgierski|węg.]] ''Az Erzsébet Terézia Katonai Alapítvány Jelvénye''{{r|bp}}) – [[austria]]ckie [[odznaczenie]] dla [[Oficer (wojsko)|oficerów]]-[[weteran]]ów, istniejące od [[1749]] do [[1918]]<ref name=bp>Bodrogi Péter, Molnár József, Zeidler Sándor: ''Nagy magyar kitüntetéskönyv. A magyar állam rendjelei és kitüntetései a Szent György-rendtől a Nagy Imre érdemrendig''. Budapeszt: Rubicon, 2005, s. 40 {{lang|hu}}</ref>.
 
== Historia ==
[[Plik:Elisabeth Christine of Braunschweig Wolfenbuettel.jpg|thumb|160px|left|Cesarzowa Elżbieta Krystyna]]
[[Fundacja]] została ustanowiona [[1 kwietnia]] [[1749]] w [[testamentTestament|testamencie]] wdowy po cesarzu rzymsko-niemieckim [[Karol VI Habsburg|Karolu VI]], [[Elżbieta Krystyna z Brunszwiku-Wolfenbüttel|Elżbiety Krystyny]] z książąt [[Brunszwik|Braunschweig]]-[[Wolfenbüttel]] (1691–1750){{r|bp}}, która przeznaczyła roczną [[rentaRenta|rentę]] w wysokości 16 tys. [[floren]]ów w celu rozdzielenia między 20 zasłużonych weteranów-oficerów armii habsburskiej, którzy odsłużyli w szeregach co najmniej 30 lat, osiągnęli rangę [[pułkownik]]a i otrzymali specjalną odznakę fundacji{{r|js}}.
 
Córka Karola VI i Elżbiety Krystyny, cesarzowa-królowa [[Maria Teresa Habsburg|Maria Teresa]], odnowiła [[16 listopada]] [[1771]] tą fundację pod nazwą „Fundacja Wojskowa Elżbiety Teresy” (''Elisabeth-Theresianische-Militärstiftung''), która 21 weteranom pozwalała otrzymać odznakę i związaną z nim rentę niezależnie od religii i pochodzenia społecznego{{r|bp|gaa}}.
Linia 33:
Świętem fundacji był dzień św. Elżbiety – [[19 listopada]].
 
W niechęci do wszystkiego co habsburskie proklamowana w [[1918]] [[Republika Niemieckiej Austrii|Republika Niemieckiej Austrii]] rozwiązała fundację [[16 września]] tego roku i odznakę przestano nadawać{{r|js}}.
 
Łącznie odznakę fundacji nosiły 362 osoby, ostatnia z nich zmarła w 1923<ref name=js>Johann Stolzer, Christian Steeb: ''Österreichs Orden vom Mittelalter bis zur Gegenwart''. Graz: Adeva, 1996, s. 236-238, 463 {{lang|de}}</ref>.
 
== Insygnia ==
[[Odznaka|Odznaką]] była ośmiopromienna złota gwiazda z promieniami emaliowanymi po połowie na czerwony i biały kolor, nosząca w środku [[owal]]ny [[medalionMedalion (jubilerstwo)|medalion]]. Medalion ukazuje austriacką koronę cesarską, pod którą znajdują się [[inicjał]]y założycielek: „EC” i „MT”. Koronę otacza [[dewiza]]: „M. THERESIA PARENTIS GRATIAM PERENNEM VOLUIT” (pol. ''M. TERESA CHCIAŁA BY INSTYTUCJA JEJ MATKI WIECZNIE ISTNIEĆ MOGŁA''). Zawieszką była austriacka dynastyczna [[Korona Rudolfa II Habsburga]]. Odznaka noszona była na lewej piersi, mocowana do czarnej wstążki wiązanej w trójkąt na modłę austriacką{{r|js|bp|gaa}}.
 
== Przypisy ==