Pensylwania: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
rozbudowałem nagłówek, + sport, źródła/przypisy |
||
Linia 43:
'''Pensylwania''' ([[język angielski|ang.]] ''Pennsylvania'', {{Wymowa|En-us-Pennsylvania.ogg|wymowa:/ˌpɛnsɪlˈveɪnjə/}}) – [[stan (podział administracyjny)|stan]] w północno-wschodniej części [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], pomiędzy rzeką [[Delaware (rzeka)|Delaware]] a jeziorem [[Erie (jezioro)|Erie]]. Pensylwania graniczy od północy z [[Kanada|kanadyjską]] prowincją [[Ontario]] (poprzez jezioro Erie) oraz ze stanem [[Nowy Jork (stan)|Nowy Jork]], od wschodu w dalszym ciągu z Nowym Jorkiem oraz z [[New Jersey]], od południa z [[Delaware]], [[Maryland]] i [[Wirginia Zachodnia|Zachodnią Wirginią]] i od zachodu z [[Ohio]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.nationsonline.org/oneworld/usa_map.htm |tytuł= Map of the United States of America |język = en |opublikowany = One World – Nations Online |data dostępu = 2018-09-07}}</ref>.
[[Obszar metropolitalny]] [[Filadelfia]]–[[Camden (New Jersey)|Camden]]–[[Wilmington (Delaware)|Wilmington]], który rozlewa się na cztery stany, liczy ponad 6 milionów mieszkańców i jest ósmym co do wielkości miastem metropolitalnym w kraju. Obszar metropolitalny miasta [[Pittsburgh]] liczy ponad 2,3 mln mieszkańców<ref>{{Cytuj |tytuł = Metropolitan Areas (USA): Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas - Population Statistics, Charts and Map |data dostępu = 2020-06-25 |opublikowany = www.citypopulation.de |url = https://www.citypopulation.de/en/usa/metro/}}</ref>. Stolicą jest [[Harrisburg]].
Według spisu z 2010 roku Pensylwania jest 11–tym najgęściej zaludnionym stanem USA (106 mieszk./km²)<ref>{{Cytuj |autor = US Census Bureau |tytuł = 2010 Census: Population Density Data (Text Version) |data dostępu = 2020-06-26 |opublikowany = The United States Census Bureau |url = https://www.census.gov/data/tables/2010/dec/density-data-text.html |język = EN-US}}</ref>.
== Historia ==
Linia 123 ⟶ 125:
== Gospodarka ==
[[Plik:Three Mile Island (color)-2.jpg|thumb|left|Elektrownia jądrowa [[Elektrownia jądrowa Three Mile Island|Three Mile Island]]]]
Pensylwania jest jednym z trzech największych producentów [[energia elektryczna|energii elektrycznej]] w kraju. Największą zasługę w tym ma [[energia jądrowa]], a na kolejnym miejscu jest [[gaz ziemny]]. Na obszarze stanu znajduje się 5 elektrowni jądrowych<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Pennsylvania – State Energy Profile Analysis – U.S. Energy Information Administration (EIA) |data dostępu = 2019-02-02 |opublikowany = www.eia.gov |url = https://www.eia.gov/state/analysis.php?sid=PA}}</ref>.
W 2017 roku produkcja gazu ziemnego w Pensylwanii osiągnęła prawie 5,5 biliona stóp sześciennych, co stanowiło około jednej piątej całej produkcji w USA i czyniło Pensylwanię drugim co do wielkości producentem gazu ziemnego w USA, po [[Teksas]]ie. Większość gazu ziemnego przesyłanego z Pensylwanii trafiało rurociągiem do [[New Jersey]], [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], [[Maryland]] i [[Wirginia Zachodnia|Zachodniej Wirginii]]. Przez stan przebiega [[Formacja Marcellus]] – największe amerykańskie złoża gazu łupkowego<ref name=":1" />.
Linia 136 ⟶ 138:
=== Rolnictwo ===
[[Plik:Church Hill Cemetery (3) (19194650223).jpg|thumb|Rolnictwo w hrabstwie [[Hrabstwo Northampton (Pensylwania)|Northampton]].]]
Pensylwania zajmuje pierwsze miejsce w kraju pod względem produkcji [[grzyby|grzybów]]. Poza grzybami największy dochód przynosi uprawa [[kukurydza|kukurydzy]], [[Soja warzywna|soi]], produkcja siana i [[kwieciarstwo]]. Hodowla obejmuje głównie [[bydło]] i [[drób]]<ref>{{Cytuj |autor = Rachel Bertone |tytuł = Top 10 Pennsylvania Ag Products (Infographic) |data = 2017-07-08 |data dostępu = 2019-02-02 |opublikowany = Farm Flavor |url = https://www.farmflavor.com/pennsylvania/pennsylvanias-top-10-ag-products-infographic/ |język = en-US}}</ref>.▼
Rolnictwo w Pensylwanii jest bardzo ważnym sektorem w stanie, generującym dochód i zapewniającym wiele miejsc pracy. Najważniejszą rolę odgrywa sprzedaż produktów zwierzęcych. Pensylwania jest na piątym miejscu wśród stanów USA pod względem wielkości produkcji mleka<ref>{{Cytuj |autor = Rachel Bertone |tytuł = Top 10 Pennsylvania Ag Products (Infographic) |data = 2017-07-08 |data dostępu = 2020-06-26 |opublikowany = Farm Flavor |url = https://www.farmflavor.com/pennsylvania/pennsylvanias-top-10-ag-products-infographic/ |język = en-US}}</ref>.
▲Pensylwania także zajmuje pierwsze miejsce w kraju pod względem produkcji [[grzyby|grzybów]]. Poza grzybami
== Sport ==
[[Plik:Heinz Field (2005).jpg|thumb|Ukończony w 2001 roku stadion futbolu amerykańskiego – [[Heinz Field]], w Pittsburghu.]]
[[Futbol amerykański]] jest najpopularniejszym sportem w Pensylwanii. Pierwszy profesjonalny mecz odbył się w Pittsburgh, w 1895 roku<ref>{{Cytuj |autor = United States Congress House Committee on the Judiciary |tytuł = Hearings |data = 1957 |data dostępu = 2020-06-26 |url = https://books.google.pl/books?id=ZR4aAQAAMAAJ&pg=PA2520&lpg=PA2520&dq=American+football+is+the+most+popular+sport+in+Pennsylvania.+The+first+professional+match+was+held+in+Pittsburgh+in+1895.+There+are+many+professional+sports+teams+in+Pennsylvania,+including+several+of+the+major+national+leagues&source=bl&ots=9F83tx6mls&sig=ACfU3U2StwPSau9hO4U0Zq2cbUYH_w0MgQ&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwiM7tKpjaDqAhWMLewKHazyCV4Q6AEwDXoECAgQAQ#v=onepage&q=American%20football%20is%20the%20most%20popular%20sport%20in%20Pennsylvania.%20The%20first%20professional%20match%20was%20held%20in%20Pittsburgh%20in%201895.%20There%20are%20many%20professional%20sports%20teams%20in%20Pennsylvania,%20including%20several%20of%20the%20major%20national%20leagues&f=false |język = en}}</ref>. W Pensylwanii działa wiele profesjonalnych drużyn sportowych, w tym kilka z głównych lig krajowych:
* [[National Football League|NFL]]: [[Pittsburgh Steelers]] i [[Philadelphia Eagles]],
* w [[Major League Baseball|MLB]] grają kluby baseballowe, takie jak: [[Pittsburgh Pirates]] i [[Philadelphia Phillies]],
* w koszykarskim [[National Basketball Association|NBA]] rywalizuje [[Philadelphia 76ers]],
* a w hokejowym [[National Hockey League|NHL]] występują: [[Philadelphia Flyers]] i [[Pittsburgh Penguins]],
* [[piłka nożna|piłkę nożną]] w [[Major League Soccer]] reprezentuje [[Philadelphia Union]].
== Zobacz też ==
| |||