Ochrana: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Linia 2:
[[Plik:Okhranka group photo.jpg|thumb|300px|Szef Ochrany (dolny rząd, w środku) [[generał porucznik|gen. por.]] ''Aleksandr Wasiliewcz Gierasimow'' ({{w języku|ru|''Александр Васильевич Герасимов''}}) z naczelnikami wydziałów i śledczymi, [[Petersburg]], (1905)]]
[[Plik:Arrest of a Propagandist.jpg|thumb|300px|''Aresztowanie propagandysty'', obraz [[Ilja Riepin|Ilji Riepina]]]]
'''Ochrana''' ({{w języku|ru|Отделение по охранению порядка и общественной безопасности}}, ''Otdielenije po ochranieniju poriadka i obszczestwiennojobszcziestwiennoj biezopasnosti'', Oddział ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego) – [[służba specjalna]], tajna policja polityczna w [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskim]] utworzona po zabójstwie caracesarza [[Aleksander II Romanow|Aleksandra II]], na mocy [[ukaz]]u cesarza [[Aleksander III Romanow|Aleksandra III]] z 14 sierpnia 1881, w miejsce istniejącego do 1880 roku [[III Oddział Kancelarii Osobistej Jego Cesarskiej Mości|III Oddziału Kancelarii Osobistej Jego Cesarskiej Mości]]. Zlikwidowana w czasie [[rewolucja lutowa 1917|rewolucji lutowej]] w 1917. Następczą strukturą stworzoną przez [[bolszewicy|bolszewików]] w była [[WCzK]].
 
== Główne zadania i metody działania ==
Linia 11:
* [[Samodzielny Korpus Żandarmów]]
 
Ochrana miała własne szyfry[[szyfr]]y i [[telekomunikacja|system łączności]], niezależne od Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i dowództwa wojskowego. Organizacyjnie podlegała, poprzez powołany w 1898 Wydział Specjalny (Osobyj Otdieł), dyrektorowi Departamentu Policji, działającemu w ramach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Zasadniczą taktyką Ochrany była infiltracja działających wtedy w Rosji licznych organizacji wywrotowych, natomiast jej specjalnością stało się organizowanie wszelkiego rodzaju prowokacji.
 
Ochrana zatrudniała stosunkowo niewielki zespół etatowych funkcjonariuszy, ale korzystała z rozbudowanej (w 1915 około 300 tysięcy) sieci tajnych[[OZI|osobowych agentówźródeł informacji]], z prowokacji jako metody walki politycznej i tzw. filerów.
 
== Struktura terenowa ==
W Imperium Rosyjskim działało siedem wyodrębnionych zarządów ochrany, m.in. w [[Petersburg]]u, [[Moskwa|Moskwie]] (1880), [[Warszawa|Warszawie]] (1881), [[Kijów|Kijowie]], [[Odessa|Odessie]] i Tyflisie (obecnie [[Tbilisi]]), a także 19 terytorialnych, m.in. w [[Białystok|Białymstoku]], [[Łódź|Łodzi]] i [[Wilno|Wilnie]]. Ochrana miała także [[Agentura (służby specjalne)|agenturę]] za granicą z centralą w [[Paryż]]u, której podlegały placówki w [[Genewa|Genewie]], [[Londyn]]ie, [[Berlin]]ie, a także w [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]] i na [[Bałkany|Bałkanach]].
 
== Protokoły mędrców Syjonu ==
Jedną z najbardziejnajsłynniejszych brzemiennych w skutki prowokacjipublikacji ''Ochrany'' było sfabrykowanieopracowanie przez niąinstytucję ''[[Protokoły mędrców Syjonu|Protokołów mędrców Syjonu]]'', czyliw których rzekomychopisano planówplan opanowania świata przez [[Żydzi|Żydów]]. ''Protokoły'' zaczęłystały w pewnym momencie żyć własnymsię życiempopularne i stały się orężem walki politycznej w wielu krajach, m.in. [[III Rzesza|Niemczech nazistowskich]]. Do dzisiaj są też wydawane, dostępne w internecie, są popularne w niektórychpaństwach [[Kraje arabskie|krajach arabskich]] i traktowane jak prawda historyczna.
 
== Funkcjonariusze i współpracownicy (m.in.) ==
Linia 39:
== Bibliografia ==
{{Commonscat|Okhrana}}
* Kossecki J.: Tajniki sterowania ludźmi. [[Krajowa Agencja Wydawnicza]], Warszawa 1984.
* Norman Polmar, Thomas B. Allen: Księga szpiegów. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo Magnum sp. z o.o., 2000, {{ISBN|83-85852-27-1}}.
 
Linia 47:
 
[[Kategoria:Służby specjalne Imperium Rosyjskiego]]
[[Kategoria:Służby specjalne]]
[[Kategoria:Policja polityczna]]
[[Kategoria:Rosja]]
[[Kategoria:Historia Rosji]]
[[Kategoria:Hasła kanonu polskiej Wikipedii]]