Filoteusz Kokkin: Różnice pomiędzy wersjami

Filoteusz urodził się około 1300 r. w [[Saloniki|Tesalonice]]. Kształcił się pod kierunkiem filologa i retora [[Tomasz Magister|Tomasza Magistra]]. Po ukończeniu nauki wstąpił do [[Klasztor Świętej Katarzyny|klasztoru]] na górze [[Synaj (góra)|Synaj]]. Od 1339 r. przebywał w [[Wielka Ławra|Wielkiej Ławrze]] na górze [[Athos|Atos]]. W 1340 r. wystąpił w obronie [[hezychazm]]u i nauki [[Grzegorz Palamas|Grzegorza Palamasa]]. W 1347 r. został metropolitą Heraklei, a w 1354 r. [[Cesarstwo Bizantyńskie|cesarz]] [[Jan VI Kantakuzen]] wyznaczył go na stanowisko patriarchy Konstantynopola, w miejsce usuniętego [[Kalikst I (patriarcha Konstantynopola)|Kaliksta I]]. Po abdykacji Jana VI Kantakuzena w 1354 r. Filoteusz został zmuszony do rezygnacji, a następnie uwięziony pod zarzutem zdrady stanu względem dynastii [[Paleologowie|Paleologów]]. Uwolniony z więzienia w 1355 r. powrócił na stolicę w Heraklei. Zrehabilitowany przez [[Demetriusz Kydones|Demetriusza Kydonesa]], w 1364 r. ponownie objął urząd patriarchy. Przeciwstawiał się unii kościelnej z Rzymem, której zwolennikiem był cesarz [[Jan V Paleolog]]. Popierał hezychazm. W 1368 r. kanonizował Grzegorza Palamasa i potępił jego przeciwnika Prochora Kydonesa (brata Demetriusza). W 1371 r. przywrócił metropolię [[Halicz (miasto)|halicką]]. W obliczu zagrożenia [[Imperium Osmańskie|tureckiego]] wzywał władców prawosławnych (Bułgarii, Serbii, Rusi) do zawarcia przymierza antytureckiego. W 1376 r. zrezygnował ze stolicy patriarszej. Kościół prawosławny czci go jako obrońcę [[Prawosławie|prawosławia]] w tzw. niedzielę prawosławia (I niedziela [[Wielki post|Wielkiego Postu]])<ref name="Enc242">{{Cytuj książkę |tytuł = Encyklopedia katolicka |tom = 5 |strony = 242 |rozdział = Filoteusz Kokkinos |nazwisko r = Hryniewicz |imię r = Wacław |autor link = Wacław Hryniewicz}}</ref>.

W spuściźnie Filoteusza przeważają pisma polemiczno-dogmatyczne w obronie palamizmu. Napisał ''15 Argumentów przeciwnych '' (''Antirretikój'', wyd. w ''Tomos Agapes'', [[Jassy]], 1698; [[Patrologia Graeca|PG]] 151, 773–1186) stanowiące polemikę dogmatyczną z poglądami religijnymi historyka [[Nicefor Gregoras|Nicefora Gregorasa]]. 12 diatryb powstało w okresie późniejszym z namowy Jana Kantakuzena. Filoteusz dowodził w tym dziele, że prawdziwa teologia nie potrzebuje [[dialektykaDialektyka|dialektyki]] [[Arystoteles]]a, lecz wierności nauce [[Ojcowie Kościoła|Ojców Kościoła]]. Napisał również czternaście ''Rozdziałów'' (''Kephalajaj'') poświęconych zwalczaniu ''herezji [[Barlaam z Kalabrii|Barlaama]] i [[Grzegorz Akyndyn|Akyndyna]]''. Oprócz tego napisał ''Żywot Palamasa'' (''Bios''), w którym zastosował doktrynę [[hezychazmHezychazm|palamicką]] do ortodoksyjnej hagiografii. Pozostawił po sobie wiele pism homiletycznych, liturgicznych i poematów kościelno-liturgicznych. Pod redakcją Filoteusza powstał w 1339 r. ''Tomos'' (''Tómos hagiorejtikós'') broniący nauki Palamasa, którym posłużono się na synodzie w 1341 r., dla określenia ortodoksji Kościoła bizantyńskiego. Przygotowywał też tomos synodu z 1351 r. (wspólnie z [[Nil Kabazylas|Nilem Kabazylasem]]) i synodu z 1368 potępiającego Prochora Kydonesa<ref name="Jur287">{{Cytuj książkę |nazwisko = Jurewicz |imię = O. |autor link = Oktawiusz Jurewicz |tytuł = Historia literatury bizantyńskiej |strony = 287–288}}</ref><ref name="Enc242"/>.

* {{Cytuj książkę |tytuł = Encyklopedia katolicka |wydawca = Towarzystwo Naukowe KUL |miejsce = Lublin |rok = 1989 |tom = 5 |strony = 242 |rozdział = Filoteusz Kokkinos |nazwisko r = Hryniewicz |imię r = Wacław |autor link = Wacław Hryniewicz}}

* {{Cytuj książkę |nazwisko = Jurewicz |imię = O.|autor link = Oktawiusz Jurewicz |tytuł = Historia literatury bizantyńskiej |wydawca = Ossolineum |miejsce = Wrocław |rok = 1984 |strony = |isbn = 83-04-01422-X}}