Sopoćkinie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: drobne redakcyjne
RavpawliszBot (dyskusja | edycje)
poprawa "rzymskokatolicki"
Linia 24:
|www =
}}
'''Sopoćkinie''' ([[język białoruski|biał.]] Сапоцкін, Sapockin) – dawne [[miasto]], obecnie [[osiedle typu miejskiego]] na [[Białoruś|Białorusi]] w [[Rejon grodzieński|rejonie grodzieńskim]] [[obwód grodzieński|obwodu grodzieńskiego]], oddalone o 26  km od [[Grodno|Grodna]]. W 2010 liczyło 1300 mieszkańców, w większości [[Polacy|Polaków]]. Główny ośrodek [[Suwalszczyzna Sopoćkińska|Suwalszczyzny Sopoćkińskiej]], tj. współczesnego białoruskiego skrawka historycznej [[Suwalszczyzna|Suwalszczyzny]].
 
Prywatne miasto szlacheckie położone w drugiej połowie XVI wieku w [[powiat grodzieński (I Rzeczpospolita)|powiecie grodzieńskim]] [[województwo trockie|województwa trockiego]]<ref>Национальный атлас Беларуси, Mińsk 2002, s. 266-267.</ref>.
Linia 35:
Po [[III rozbiór Polski|III rozbiorze Polski]] w 1795 r. Sopoćkinie zostały włączone do [[Królestwo Prus|Prus]], do prowincji [[Prusy Nowowschodnie]]. W 1807 r. znalazły się w [[Departament łomżyński|departamencie łomżyńskim]] w [[Księstwo Warszawskie|Księstwie Warszawskim]]. W latach 1815-1915 miasto wchodziło w skład [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego (Kongresowego)]] – od 1816 r. w [[Województwo augustowskie|województwie augustowskim]], od 1837 r. w [[gubernia augustowska|guberni augustowskiej]], a od 1867 r. w [[gubernia suwalska|suwalskiej]]. Dawna przynależność do [[gubernia suwalska|guberni suwalskiej]] ziem aż do [[Niemen|Niemna]] (na odcinku do ujścia [[Łosośna (dopływ Niemna)|Łosośnej]]) pozwala zaliczyć miasto do historycznej [[Suwalszczyzna|Suwalszczyzny]] i traktować je jako stolicę jej białoruskiej części (zob. [[Suwalszczyzna Sopoćkińska]]). Władze carskie odebrały prawa miejskie 31 maja 1870 w ramach represji po powstaniu styczniowym.
[[Plik:Sapockin. Сапоцкін (1901-39).jpg|mały|lewo|Sopoćkinie w pierwszych dziesięcioleciach XX w.]]
W 1827 r. Sopoćkinie liczyły 98 domów i 733 mieszkańców<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Tabella Miast, Wsi, Osad, Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi| miejsce = Warszawa| rok = 1827| tom = 2| strony = 188}}</ref>, zaś w 1858 - 160 domów i 1568 mieszkańców. W 1890 r. w mieście były 173 domy i 2457 mieszkańców, znajdował się urząd i sąd gminny, poczta, olejarnia<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich| miejsce = Warszawa| rok = 1890| tom = XI| strony = 76}}</ref>. W 1879 r. majątek kościoła przekazany został na klasztor prawosławny. W 1905 roku, dzięki ukazowi cara [[Mikołaj II Romanow|Mikołaja II]], odrodziła się tu parafia rzymsko-katolickarzymskokatolicka i część prawosławnych przeszła na [[katolicyzm]]. Kościół nosi wezwanie Wniebowzięcia NMP i św. [[Jozafat Kuncewicz|Jozafata Kuncewicza]].
[[Plik:Sapockin, Rynak. Сапоцкін, Рынак (1935).jpg|mały|lewo|Targ w Sopoćkiniach w 1935]]
Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] miejscowość w granicach Rzeczypospolitej do 1939 roku, siedziba wiejskiej [[gmina Wołłowiczowce|gminy Wołłowiczowce]] w [[powiat augustowski|powiecie augustowskim]].
Linia 43:
22 września 1939 roku, po [[obrona Grodna|obronie Grodna]], [[Armia Czerwona]] rozstrzelała tutaj dowódcę obrony, generała [[Józef Olszyna-Wilczyński|Józefa Olszynę-Wilczyńskiego]] i jego adiutanta kapitana Strzemeskiego. Początkowo siedziba [[rejon sopoćkiński|rejonu sopoćkińskiego]] w [[obwód białostocki (BSRR)|obwodzie białostockim]], a od 1944 r. w [[obwód grodzieński|obwodzie grodzieńskim]]. Od 1959 r. znajduje się w [[rejon grodzieński|rejonie grodzieńskim]].
 
Przed wojną mieszkało tu wielu [[Żydzi|Żydów]], z których większość została zamordowana przez Niemców. Społeczność żydowska posiadała synagogę powstałą w II poł. XVIII wieku (obecnie nieistniejącą), oraz szkołę koedukacyjną. W roku szkolnym 1930/31 uczęszało na zajęcia 76 uczniów, lekcje prowadziło 4 nauczycieli<ref>{{Cytuj |tytuł = Szkoła religijna w Sopoćkiniach {{!}} Wirtualny Sztetl |data dostępu = 2020-03-08 |opublikowany = sztetl.org.pl |url = https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/s/1471-sopockinie/102-oswiata-i-kultura/182364-szkola-religijna-w-sopockiniach}}</ref>.
 
Na mocy postanowień [[konferencja jałtańska|konferencji jałtańskiej]], władze sowieckie zobowiązały się do zwrotu Polsce terytoriów na zachód od [[Linia Curzona|linii Curzona]], która w tym rejonie przebiega wzdłuż [[Niemen|Niemna]]. Miejscowość Sopoćkinie znajduje się na zachód od [[Linia Curzona|linii Curzona]], ponadto zamieszkana była prawie wyłącznie przez Polaków. Mimo to, zapadła decyzja o pozostawieniu jej w składzie Białoruskiej SRR. W lipcu 1944 roku mieszkańcy Sopoćkiń utworzyli komitet, który 15 lipca 1945 roku skierował list do ''Pana Posła Poselstwa Polskiego w Moskwie'' z prośbą o pomoc i interwencję na rzecz zmiany decyzji: