Łukasz Chryzoberges: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne i wykonuje inne drobne zmiany.
drobne techniczne
Linia 42:
|www =
}}
'''Łukasz Chryzoberges''', [[językJęzyk grecki|gr.]] Λουκάς Χρυσοβέργης, ''Loukas Chrysobergēs'' – [[patriarcha Konstantynopola]] w latach 1156–1169.
 
== Życiorys ==
W okresie patriarchatu Chryzobergesa doszło do dwóch poważnych kontrowersji teologicznych. Diakon Soterich Panteugen, patriarcha-elekt [[Antiochia|antiocheński]] stwierdził, że ofiary eucharystycznej nie można składać [[Trójca Święta|Trójcy Świętej]], powodowałoby to bowiem, że jeden Chrystus jednocześnie dokonuje ludzkiej czynności składania ofiary i boskiej przyjmowania jej, co oznaczałoby [[Nestorianizm|nestoriańskie]] rozdzielenie i personalizację Jego dwóch natur. Zwołany przez Chryzobergesa synod w latach 1156–1157 przyjął rozwiązanie wypracowane przez [[Mikołaj z Metony|Mikołaja z Metony]], który wskazał, opierając się w swej odpowiedzi na koncepcjach [[Leoncjusz z Bizancjum|Leoncjusza z Bizancjum]] i [[Maksym Wyznawca|Maksyma Wyznawcy]], że to właśnie [[unia hipostatyczna]] powoduje, że Bóg składa po ludzku akt ofiarny, jednak z natury pozostaje Bogiem, a więc jednocześnie przyjmuje ofiarę{{odn|Meyendorff|1984|s=52}}. Przestrzegał też, by dzieła Chrystusa nie redukować do prawniczego rozumienia ofiary, ujmowanej jako wymiana. Bóg niczego od nas nie potrzebuje, ''Nie idziemy do Niego [by złożyć ofiarę]; to raczej On zstąpił do nas i przyjął naszą naturę, nie jako warunek pogodzenia się, lecz aby spotkać nas otwarcie w ciele''{{odn|Meyendorff|1984|s=53}}.
 
W okresie jego patriarchatu doszło też do kontrowersji chrystologicznej na tle wyjaśnienia, jakie dał Demetriusz z Lampi (we Frygii) do słów Jezusa z Ewangelii: ''bo Ojciec większy jest ode mnie'' (J 14, 28). Zwołany przez Chryzobergesa w 1166 r. synod uznał wyjaśnienie Demetriusza za heretyckie i potępił jego samego i jego zwolenników{{odn|Hussey|1986|s = 152–153}}. Nadal też musiał przeciwstawiać się szerzącym się herezjom bogomilskiej, paulicjańskiej i monofizyckiej{{odn|Hussey|1986|s = 162}}.
 
Chryzoberges zaangażował się również działania mające na celu podniesienie dyscypliny kościelnej. W grudniu 1157 rozszerzył zakaz patriarchy Jana IX Agapeta sprawowania przez duchownego zawodu adwokata w sądach świeckich, na wszystkie świeckie zawody. W zachowanym kanonie pisał: ''Możemy zaobserwować, że niektórzy duchowni, wbrew prawu kanonicznemu, zajmują się sprawami światowymi. Niektórzy zajęli stanowiska kuratorów lub opiekunów arystokratycznych domów i posiadłości, inni pojęli się zbierania podatków publicznych ... Nakazujemy tym ludziom, aby powstrzymali się od wszystkich wymienionych zawodów i poświęcili się służbie kościelnej''{{odn|Magdalino|1993|s = 306}}.
 
== Twórczość ==
Chryzoberges napisał poemat dydaktyczny zatytułowany ''Dieta'' (''Perí diájtas''). W napisanym wierszem politycznym utworze zawarł przepisy na sporządzanie dań postnych przeznaczonych na różne dni kalendarza liturgicznego{{odn|Jurewicz|1984|s = 253}}.
 
== Przypisy ==
Linia 58:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Hussey |imię = J.M. |tytuł = The Orthodoox Church in the Byzantine Empire |wydawca = University Press |miejsce = Oxford |rok = 1986 |odn = tak}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Jurewicz |imię = O.|autor link = Oktawiusz Jurewicz |tytuł = Historia literatury bizantyńskiej |wydawca = Ossolineum |miejsce = Wrocław |rok = 1984 |strony = |isbn=83-04-01422-X |odn = tak}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Kurtz | imię = Johann Heinrich | tytuł = History of the Christian Church to the Reformation | wydawca = T. & T. Clark | rok = 1860 | rozdział = Dogmatic Controversies, 12th and 14th Centuries |odn = tak}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Magdalino |imię = Paul |tytuł = The Empire of Manuel Komnenos |wydawca = University Press |miejsce = Cambridge |rok = 1993 |odn = tak}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Meyendorff |imię = John |autor link = John Meyendorff |tytuł = Teologia bizantyjska |wydawca = Instytut Wydawniczy „Pax” |miejsce = Warszawa |rok = 1984 |strony = |isbn = 83-211-0451-7| |odn = tak}}
 
{{Prawosławny patriarcha Konstantynopola}}