Filomaci Pomorscy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MILczek (dyskusja | edycje)
m jęz. - usunąłem konstrukcję pleonastyczną
Linia 1:
'''Filomaci Pomorscy''' – nazwa określająca tajne związki młodzieży działające głównie na Pomorzu Nadwiślańskim ([[Pomorze Gdańskie|Pomorzu Gdańskim]] i [[ziemia chełmińska|ziemi chełmińskiej]]) w latach 1830–1920. Po odrodzeniu niepodległości wyszły z konspiracji i nadal kontynuowały swoją działalność, dając początek wielu Polskim Korporacjom Akademickim. Jedną z korporacji najliczniej skupiających Filomatów z Pomorza była [[Baltia (korporacja akademicka)|Korporacja Akademicka „Baltia”]]<ref>'''Maciej Konarski, Historia Korporacji Baltia (fragment), www.baltia.pl''' „Generalnie rzecz ujmując wszystkie Polskie Korporacje Akademickie wywodzą się od tej pierwszej, najstarszej – Konwentu Polonia (1828) i jej licznych ekspozytur. Korporacja Baltia pośrednio też jest spokrewniona z K! Polonia w Genewie, której przewodniczył nasz Fhc! Władysław Jabłonowski (bratanek Aleksandra z Konwentu Polonia, członka PAU i powstańca styczniowego) w latach 1888–1890. Pozostali Filistrzy hc (o ile wcześniej nie działali w korporacjach) przewodziła Filomatom, akademickiemu Związkowi Młodzieży Polskiej ZET, TTZ etc.
Oto przykłady działalności Filistrów hc Baltii w tajnych organizacjach młodzieży: Władysław Jabłonowski w okresie studiów w Szwajcarii nawiązał kontakt m.in. z Teodorem Tomaszem Jeżem i Georgijem Plechanowem, od 1888 należał do Związku Młodzieży Polskiej „Zet”; X. Józef Prądzyński (Chełmno 1896–1898 zastępca przewodniczącego koła Towarzystwo Filomatów) był skazany w procesie toruńskim filomatów w 1901; prof. Stefan Łaszewski Chełmno (okres 1839–1901) 1879–1882 koło Tomasz Zan, koło Mickiewicz, Prezes koła Towarzystwo Filomatów; Patron Baltii Prezes dr Roman Dmowski w 1888 został członkiem warszawskiego koła organizacji młodzieży patriotycznej „Zet”, a potem „starszym” Koła Braterskiego „Zet”; dr Paweł Ossowski TF 1897–1900 Chełmno (okres 1839–1901), X. Feliks Bolt 1880 TF Chełmno, dr Józef Wybicki TF, sen. Stanisław Kozicki ZET etc.
Założyciele, pierwsze pokolenie członków i pierwszy zarząd (prezydium) Baltii w większości należeli lub sprawowali kierownicze stanowiska w związkach filomackich, Filomatów Pomorskich: pierwszy Prezes red. Wacław Ciesielski – wchodził w skład Zarządu TTZ w Chełmnie, należeli m.in. Leon i Franciszek Raszeja, Jan Baumgart; organizator, przewodniczący i kwatermistrz (udostępniał własną stancję) koła TTZ w Świeciu 1917–1920 Marian Palicki (członek pierwszego czynnego konwentu) zorganizował uroczystość obchodu Kont. 3-Maja, na którym referat wygłosił Władysław Rogoziński (pierwszy sekretarz Baltii) prezes TTZ w Chełmnie; Wincenty Mazurkiewicz – przewodniczący TTZ w Świeciu, rodzina Kurowskich [Witold] i Łąckich [Wincenty] (pierwsze prezydium/konwentowicze) – kierownictwo filomackiego Towarzystwa Tomasza Zana w Starogardzie; Józef Karasiewicz (pierwszy II wiceprezes Baltii) wchodził w skład Komitetu kierującego pracami TTZ na całe Pomorze jako bibliotekarz; Alfons Sergot przewodniczący i Alojzy Kasprowicz TTZ Lubawa; Konkolewscy, Stojałowscy (TTZ Toruń); Jerzy Żuralski i Błędzki(?) (Towarzystwo Filaretów gdańskich) – pomocy i poparcia moralnego udzielił filaretom dr Józef Wybicki (fhc); Leon Ossowski Brodnica (okres od 1873–1901) 1894 (koło filomackie na Pomorzu Gdańskim); Stanisław Dzięgielewski TTZ 1914–1920 (koło filomackie na Pomorzu Gdańskim) etc.”.</ref>.