Efekt Mpemby: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 59270093 autorstwa 79.163.148.63 (dyskusja) eksperyment edycyjny
Znacznik: Anulowanie edycji
m poprawa przek., WP:SK, dred, bo jak to 'obalone zjawisko', obala się co najwyżej twierdzenie, albo… zjawisko jest, albo nie
Linia 1:
'''Efekt Mpemby''' – zjawisko polegające na szybszym [[krystalizacja|zamarzaniu]] wody cieplejszej od zimniejszej w określonych warunkach. Fenomen ten, niezgodny z intuicyjnymi przewidywaniami, opisywali w swoich pracach m.in. [[Arystoteles]], [[René Descartes|Kartezjusz]] i [[Francis Bacon (filozof)|Francis Bacon]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://wyborcza.pl/1,75400,14932448,Dlaczego_goraca_woda_zamarza_szybciej_.html | tytuł = Dlaczego gorąca woda zamarza szybciej? | autor = Jacek Krywko | opublikowany = wyborcza.pl | data = 2013-11-12 }}</ref>. W czasach nowożytnych został po raz pierwszy zaobserwowany w [[Tanzania|Tanzanii]] przez ucznia szkoły średniej Erasto B. Mpembę w 1963 roku. Zauważył on, że podgrzana mieszanina do robienia lodów zamarza szybciej niż schłodzona.
 
Proponowano różne wyjaśnienia tego zjawiska, zakładano, że może mieć na nie wpływ wiele czynników:
Linia 8:
* wcześniejsze [[Wrzenie (fizyka)|wrzenie]] (a nawet samo podgrzanie) wody zmniejsza zawartość rozpuszczonych w niej [[gaz]]ów;
* [[ciecz przechłodzona|przechłodzenie]];
* sole mineralne rozpuszczone w wodzie, m.in. [[węglany]] [[wapń|wapnia]] i [[magnez]]u ([[wodaTwardość twardawody|twarda woda]]), obniżają jej temperaturę zamarzania, a w procesie podgrzewania ich część zostaje wytrącona<ref>{{Cytuj | autor= Katz Jonathan | tytuł = When hot water freezes before cold | url = http://arxiv.org/PS_cache/physics/pdf/0604/0604224v1.pdf }}</ref>.
 
Zjawisko zostało wytłumaczone w roku 2013 przez uczonych z [[Singapur]]u., Odpowiedzialnektórzy zazjawisko nieprzypisali obecności [[Wiązanie wodorowe|wiązaniawiązań wodorowewodorowych]]<ref>{{Cytuj | autor = Xi Zhang | tytuł = O:H-O Bond Anomalous Relaxation Resolving Mpemba Paradox | url = http://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/1310/1310.6514.pdf }}</ref>.
 
NastępnieIstnienie zjawiskozjawiska, polegającego za szybszym zamarzaniu wody podgrzanej do odpowiedniej temperatury od chłodniejszej, zostało obalonewykluczone w publikacji z 2016 roku. <ref> {{Cytuj | autor = Burridge | tytuł = Questioning the Mpemba effect: hot water does not cool more quickly than cold | url = https://www.nature.com/articles/srep37665 }}</ref>.
 
== Zobacz też ==