Historia Łasku: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
drobne merytoryczne
Linia 2:
 
== Osada i wieś ==
 
[[Łask]] jako osada powstał w XI w. na obszarze zalewowym [[Grabia (rzeka)|Grabi]], zgodnie z przeprowadzonymi badaniami archeologicznymi. W wieku XI Łask należał do [[kasztelania|kasztelanii]] sieradzkiej, w XIII wieku do [[Księstwo sieradzkie|księstwa Sieradzkiego]]. W XIV wieku stał się częścią [[powiat]]u szadkowskiego. [[Łask]] jako osada powstał w XI w. na obszarze zalewowym [[Grabia (rzeka)|Grabi]]. Świadczą o tym badania archeologiczne, gdyż pierwsza wzmianka pisana pochodzi z 1356 r.<ref> Smiałowski s.82</ref> W XIV w. właścicielem wsi Łask był [[Jan z Łaska]] herbu [[Korab (herb szlachecki)|Korab]]. Przodkowie Jana przybyli tu ze wsi Krowica, położonej na ziemi [[Kalisz|kaliskiej]]. Przybrali oni nazwisko od nazwy osady. Pierwsza wzmianka pisana o Łasku pochodzi z 1356 r.
== Prawa miejskie ==
2 września 1422 r. Jan Łaski otrzymał od króla [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełły]] prawa miejskie na [[prawo średzkie|prawie średzkim]] oraz prawo do cotygodniowych targów w poniedziałki i corocznego jarmarku 4 października<ref> Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom V, str.600</ref>, czyli jarmark św. Franciszka. W 1504 roku król [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksander]] nadał miastu przywilej zwalniający z opłat oraz przeniósł jarmark na 29 września (św. Michała).<ref>Śmiałowski s.90</ref> Powstał rynek. Miasto wzięło swój herb od herbu rodu Łaskich, [[Korab]]ia. W 1424 r. wójtem został Maciej Krówka z Grodźca. Ludzie emigrujący do miasta posiadali wiele umiejętności rzemieślniczych, które rozsławiły miasto na przełomie XV i XVI w. Pierwsze niepewne wzmianki o łaskiej grupie rzemieślników pochodzą z 1424 r., natomiast wzmianki o zawodach jakie wykonywali, pochodzą dopiero z połowy XV w. W 1456 działał młyn, w 1464 została odnotowana obecność rybaka, Wiancha Rybitwowicza, w 1476 roku kowala Mikołaja Góreckiego, w 1504 roku krawca Mikołaja z Łasku, w 1512 r. szewca Marka Miazgi, w 1567 r. Macieja Złotnika, w 1585 roku Jana Miecznika.<ref>Śmiałowski s.92</ref>
Linia 25 ⟶ 26:
 
W 1928 ostatni spadkobierca dóbr łaskich, [[Janusz Szweycer]] wydzielił ze swojego majątku 120 ha lasu, gdzie powstała dzielnica rekreacyjna Łasku – [[Kolumna (Łask)|Kolumna]]. Dzielnica ta zasłynęła w niedługim czasie jako kurort wypoczynkowy. Powstało tam wiele luksusowych willi. W latach 30. nastąpił rozwój infrastruktury, szkolnictwa, zdrowia i sportu w mieście.
== II wojna swiatowa ==
 
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] miasto zostało włączone w skład [[Rzesza|Rzeszy Niemieckiej]]. Po rozpoczęciu okupacji rozpoczęły się prześladowania ludności polskiej i żydowskiej<ref>Śmiałowski s.316</ref>. Zacierano ślady polskości, usunięto wszystkie krzyże i kapliczki<ref>Śmiałowski s.316</ref>. Cmentarz żydowski został zniszczony. Niemcy zamknęli szkoły, zmieniając je na koszary<ref>Śmiałowski s.322</ref>. Do Łasku przesiedlano Niemców ze [[Heim ins Reich|Wschodniej Europy]]. Konfiskowano polskie i żydowskie sklepy i zakłady, oddawane Niemcom za symboliczne opłaty<ref>Śmiałowski s.329</ref>. Przejęto banki, rachunki Polaków i Żydów zostały skonfiskowane<ref>Śmiałowski s.331</ref>. Rozpoczęły się aresztowania i wysiedlenia. Trzech księży zostało wysłanych do [[Dachau (KL)|Dachau]], wysiedlano Polaków do [[Generalne Gubernatorstwo|GG]] oraz na roboty [[Roboty przymusowe w III Rzeszy|do Niemiec i Austrii]]<ref>Śmiałowski s.317</ref>. W połowie 1940 r. Niemcy utworzyli [[Getto żydowskie|Getto]]. Nie było ogrodzone, ale za opuszczenie groziła kara śmierci. Do łaskiego getta przesiedlano Żydów z innych miast i wsi<ref>Śmiałowski s.325</ref>. W 1942 r. Niemcy zlikwidowali getto, wymordowali chorych w szpitalu, kilkaset osób przeniesiono do [[Litzmannstadt Ghetto|getta w Łodzi]], a pozostałych wywieziono do [[Obóz zagłady w Chełmnie nad Nerem|Obozu zagłady]]<ref>Śmiałowski s.326</ref>.
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] miasto znajdowało się w składzie [[Rzesza|Rzeszy Niemieckiej]]. Powstało tu też [[getto]], w którym zamknięto 4 tysiące ludzi. W sumie wymordowano na miejscu lub w [[Obóz koncentracyjny|obozach koncentracyjnych]] 90% Żydów mieszkających w mieście.
 
== Druga połowa XX w. i teraźniejszość ==
Po wojnie miasto szybko otrząsnęło się z tragedii. W 1945 r. uruchomiono kino ''Bałtyk''. W latach 60. i 70. nastąpiło szybkie uprzemysłowienie miasta. Powstały takie zakłady jak ''Wólczanka'', ''Łaskie Fabryki Mebli'', ''Silikaty'' czy ''Montoprzem''. W tych latach rozbudowano również sieć szkół. Powstała Szkoła Podstawowa w [[Kolumna (Łask)|Kolumnie]] (w 1961), Liceum Ogólnokształcące (w 1964), Zasadnicza Szkoła Zawodowa i Technikum Ekonomiczne.