Wikipedia

Indyk zwyczajny: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne
poprawa przek., drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, poprawki przypisów, link do eBird
Linia 14:
|rząd = [[grzebiące]]
|rodzina = [[kurowate]]
|podrodzina = [[bażanty]]
|plemię = [[Tetraonini]]
|rodzaj = ''[[Meleagris]]''
|gatunek = indyk zwyczajny
Linia 30 ⟶ 32:
|opis mapy występowania =
|wikispecies = Meleagris gallopavo
|commons = Category:Meleagris gallopavo
|wikisłownik = indyk
}}
__BEZSPISU__
'''Indyk zwyczajny''', '''indyk'''{{r|mk}}, '''indyk dziki'''{{odn|Busse i inni|1991|s=215}} (''Meleagris gallopavo'') – gatunek dużego ptaka grzebiącego z rodziny [[kurowate|kurowatych]] (Phasianidae), zamieszkujący pierwotnie różne części [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]].
 
== Systematyka ==
Wyróżniono kilka podgatunków ''M. gallopavo''{{r|ioc|ibc}}:
* ''Meleagris gallopavo sylvestrissilvestris'' – wschodnia część [[Stany Zjednoczone|USA]] i południowa [[Kanada]] od stanu [[Maine]] i południa stanu [[Ontario (jezioro)|jeziora Ontario]] po [[Dakota Południowa|Dakotę Południową]], Dakotępółnocny [[Teksas]] i północnypółnocną [[TeksasFloryda|Florydę]].
* ''Meleagris gallopavo osceola'' – [[Floryda]], [[Luizjana]] i [[Karolina Południowa|Południowa Karolina]].
* ''Meleagris gallopavo intermedia'' – wschodni [[Meksyk]], zachodni i środkowy [[Teksas]], [[Oklahoma]] i [[Kalifornia]].
* ''Meleagris gallopavo mexicana'' – zachodniepółnocno-zachodni [[Sierrai Madre Zachodnia|Sierra Madre]] ipółnocno-środkowy [[Kalifornia]]Meksyk.
* ''Meleagris gallopavo merriami'' – zachodnia część [[Stany Zjednoczone|USA]].
* ''Meleagris gallopavo gallopavo'' – zamieszkiwał [[wulkan]]iczny [[płaskowyż]] na [[północ]] od [[Meksyk (miasto)|miasta Meksyk]], obecnie prawdopodobnie wymarły, jednak wywodzący się od niego '''[[indyk domowy]]''' (''M. g. gallopavo var. domesticus'') jako ptak hodowlany spotykany jest na całym świecie.
Indyki introdukowano również m.in. w [[Niemcy|Niemczech]] i na [[Nowa Zelandia|Nowej Zelandii]].
 
== Morfologia ==
; '''Cechy gatunku''' : długość ciała samców 100–125 cm, masa ciała samców 5000–11 200 g (w niewoli nawet do 13  100 g); długość ciała samic 76–95 cm, masa ciała samic 2200–4200 g{{r|hbwalive}}; rozpiętość skrzydeł ok. 120-180120–180 cm. [[samiec|Samce]] są do 30% większe od [[samica|samic]]{{r|hbwalive}}. Upierzenie samca jest czarne, pokryte brązowo-białym prążkowaniem. Głowa i szyja naga, pokryta brodawkami. Korale i grzebień dobrze wykształcone. W zależności od pory roku naga skóra zmienia kolor od niebieskiego i czerwonego po niemal biały. Nogi szaro-zielonkawo-żółte. Samice mniejsze i mniej kontrastowe. Istnieją różnice w wielkości i upierzeniu między poszczególnymi [[podgatunek|podgatunkami]].
 
Wiele otrzymanych ras indyka domowego znacznie odbiega ubarwieniem i rozmiarami od ptaków dzikich.▼
 
== Tryb życia ==
; '''Biotop''' : Skraje lasów lub lasy z terenami otwartymi.
; '''Gniazdo''' : Płytkie zagłębienie w ziemi ukryte w gęstej roślinności. Często jedno gniazdo jest budowane przez dwie samice, które następnie znoszą w nim jaja, które wspólnie wysiadują.
; '''Jaja''' : W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w styczniu – marcu 4-204–20 jaj.
; '''Wysiadywanie''' : Jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 25-3025–30 dni przez samicę. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 2 tygodniach, lecz w razie zagrożenia mogą to zrobić już po 24 godzinach od wyklucia.
; '''Pożywienie''' : Głównie rośliny, uzupełniane drobnymi zwierzętami.
 
== OchronaStatus ==
[[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody]] (IUCN) uznaje indyka zwyczajnego za [[gatunek najmniejszej troski]] (LC – ''least concern'') nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji jest wzrostowy{{r|iucn}}.
W wielu stanach gatunek łowny.▼
 
▲W wielu stanach gatunek łowny.
▲Wiele otrzymanych ras indyka domowego znacznie odbiega ubarwieniem i rozmiarami od ptaków dzikich.
[[Plik:Indyki.jpg|thumb|350px|center|samiec i samica indyka]]
 
Linia 67 ⟶ 71:
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name=ioc>{{Cytuj stronę |autor = Frank Gill, David Donsker |url = http://www.worldbirdnames.org/bow/pheasants/|tytuł = Family Phasianidae|opublikowany = IOC World Bird List: Version 4.2 |język = en |data dostępu = 2014-07-24}}</ref>▼
<ref name=ibc>{{cytuj stronę |url = http://ibc.lynxeds.com/species/wild-turkey-meleagris-gallopavo|tytuł = Wild Turkey (''Meleagris gallopavo'')|opublikowany = IBC: The Internet Bird Collection| data dostępu = 2013-11-01| język = en}}</ref>▼
<ref name="hbwalive">{{cytuj książkę| autor = J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.)| tytuł = Handbook of the Birds of the World Alive |url = http://www.hbw.com/|rok = 2017|autor r = W.F. Porter & G.M. Kirwan | rozdział = Wild Turkey (''Meleagris gallopavo'')| adres rozdziału = http://www.hbw.com/species/wild-turkey-meleagris-gallopavo| wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|język = en | data dostępu = 2017-07-06}}</ref>
▲<ref name=ibc>{{cytuj stronę |url = http://ibc.lynxeds.com/species/wild-turkey-meleagris-gallopavo|tytuł = Wild Turkey (''Meleagris gallopavo'')|opublikowany = IBC: The Internet Bird Collection| datajęzyk dostępu= en | archiwum = 2013https://web.archive.org/web/20160304053433/http://ibc.lynxeds.com/species/wild-11turkey-01meleagris-gallopavo | językzarchiwizowano = en2016-03-04}}</ref>
▲<ref name="ioc">{{Cytuj stronę |autor = FrankF. Gill, DavidD. Donsker & P. Rasmussen (red.)|url = httphttps://www.worldbirdnames.org/bow/pheasants/|tytuł = FamilyPheasants, partridges, francolins Phasianidae|opublikowany = IOC World Bird List: Version 4(v10.2) |język = en |data dostępu = 20142020-0708-2427}}</ref>
<ref name="mk">Systematyka i nazewnictwo polskie za: {{cytuj stronę|autor = P. Mielczarek & M. Kuziemko |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/nonpasserines1.html#Tetraonini |tytuł = Plemię: Tetraonini Leach, 1820 (wersja: 2020-07-21)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2020-08-25}}</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę| odn = tak | autor = Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech| tytuł = Ptaki | tom = I|url = |rok = 1991|wydawca = Wiedza Powszechna|miejsce = Warszawa|seria = Mały słownik zoologiczny|isbn = 83-214-0563-0}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę | url = https://ebird.org/species/wiltur/ | tytuł = Zdjęcia i nagrania audiowizualne | praca = eBird | opublikowany = Cornell Lab of Ornithology | język = en}}
 
[[Kategoria:Drób]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Indyk_zwyczajny”