Limassol: Różnice pomiędzy wersjami

|wikisłownik = Limassol

}}

'''Limassol''' ([[język grecki|gr.]] '''Λεμεσός''' [[transliteracja|trl.]] ''Lemesós''; [[język turecki|tur.]] '''Limasol''' lub '''Leymosun''') – drugie co do wielkości miasto [[Cypr]]u, położone na południowym wybrzeżu wyspy nad [[Morze Śródziemne|Morzem Śródziemnym]], u podnóża [[Troodos|Gór Troodos]]. Ośrodek administracyjny dystryktu [[Dystrykt Limassol|Limassol]]. W miejscowości mieszka 101 000 mieszkańców<ref name="cystat.gov.cy">[http://www.cystat.gov.cy/mof/cystat/statistics.nsf/populationcondition_22main_en/populationcondition_22main_en?OpenForm&sub=2&sel=2 ''Population Census – Key Figures''] – Statistical Service of Cyprus.</ref>, w zespole miejskim mieszka 170 000<ref name="urban">[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf World Urban Areas] – Demographia, 2018.</ref>, natomiast w całej aglomeracji 237 000 mieszkańców<ref>[http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=urb_lpop1&lang=en Population on 1 January by age groups and sex - functional urban areas] - Eurostat</ref>. Sąsiaduje z [[Brytyjskie terytoria zamorskie|brytyjskim terytorium zamorskim]] i bazą [[Akrotiri (baza wojskowa)|Akrotiri]].

 

=== Czasy Bizancjum ===

Według akt [[Sobór chalcedoński|Soboru Chalcedońskiego]] z [[451]] w założeniu Limassolu obok biskupów miast Amathus oraz Arsinoe zaangażowany był biskup z Theodossiani o imieniu Sotir. Theodossiani uznawane jest za kolebkę Limassolu, które z czasem stało się znane jako Neapolis. Biskup [[Leoncjusz z Neapolis|Leontios z Neapolis]] był znanym pisarzem chrześcijańskim z [[VII wiek|VII]] wieku. Akta [[Sobór nicejski II|Drugiego Soboru Nicejskiego]] z [[787]] wymieniają go jako biskupa mającego swoją siedzibę biskupią w starożytnym Neapolis, a więc Limassolu. Miasto było znane jako Nemesos w [[X wiek]]u. [[Konstantyn VII Porfirogeneta|Konstantyn Porfirogeneta]] w jednym ze swoich dzieł wymienia miasto o tej nazwie.

 

=== W dobie wypraw krzyżowych ===

Rok później wyspa została sprzedana [[Lista zakonów rycerskich|rycerskiemu Zakonowi]] Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, czyli [[Templariusze|Templariuszom]]. Zakonnicy ci trudnili się ochroną [[Bazylika Grobu Świętego|Bazyliki Bożego Grobu]] w [[Jerozolima|Jerozolimie]]. Nowi panowie nałożyli olbrzymie podatki na mieszkańców wyspy, chcąc w ten sposób szybko odzyskać wyłożone za zakup pieniądze. Polityka ta doprowadziła do rewolty. Cypryjczycy zażądali od Ryszarda anulowania traktatów. Król przystał na ich petycję. Nowym właścicielem został [[Gwidon de Lusignan]], [[Francuzi|Francuz]] i były [[Królestwo Jerozolimskie|król Jerozolimy]]. Od tej pory na Cyprze panowali przez blisko trzysta lat francuscy królowie z dynastii Lusignanów.

W latach [[1192]]-[[1489]] istniało zatem na wyspie, założone przez [[Wyprawy krzyżowe|krzyżowców]], [[Królestwo Cypru]]<ref>Bogdan Rudnicki (red.), ''Cypr'', Warszawa 2007, s. 47-50.</ref>. To [[średniowiecze|średniowieczne]] [[Feudalizm|państwo feudalne]] ciszyło się dobrobytem. Założonych zostało wiele [[Diecezja|biskupstw]] łacińskich. Sytuacja trwała aż do podboju wyspy przez [[Imperium Osmańskie|Turków Osmańskich]] w [[1570]]. W Limassolu stacjonowały wówczas wojska łacińskie.

W [[XIII wiek]]u na Cyprze, a szczególnie w Limassolu, osiedlali się [[Kupiec (zawód)|kupcy]], co przyczyniło się do wzrostu zamożności mieszkańców miasta. Istnienie [[Port morski|portu]] wpłynęło na szybki rozwój gospodarczy.

 

 

=== Próby dominacji egipskiej ===

 

=== Wenecjanie ===

W roku [[1489]] królowa cypryjska [[Katarzyna Cornaro]] sprzedała Cypr [[Republika Wenecka|Republice Weneckiej]]. Nowych właścicieli interesowały tylko podatki i eksport dóbr naturalnych. Sami zburzyli zamek w Limassolu. Odwiedzający Cypr w okresie dominacji weneckiej opisywali opłakany stan miast na wyspie i biedę jej mieszkańców. [[Cypryjczycy]] traktowani byli jak [[niewolnictwo|niewolnicy]]. Płacili wysokie [[podatek|podatki]] od wszystkiego, co udało im się wyhodować lub wyprodukować ([[mąka]], [[wino]], [[Olej oliwkowy|oliwa]], [[bydło|rogacizna]]).

 

=== Dominacja turecka ===

 

=== Pod panowaniem brytyjskim ===

[[Brytyjczycy]] zdobyli Cypr w [[1878]]. Pierwszym angielskim gubernatorem wyspy został pułkownik Warren. Wykazał on szczególne zainteresowanie Limassolem, co przyczyniło się do rozkwitu miasta. Już w pierwszych dniach oczyszczono i naprawiono drogi, usunięto zwierzęta z centrum miasta oraz zasadzono drzewa. W [[1880]] ustawiono latarnie miejskie, które w [[1912]] zastąpione zostały elektrycznymi.

 

Brytyjczycy wybudowali [[urząd pocztowy]] z [[telegraf]]em oraz [[szpital]]. W [[1880]] zaczęła działać pierwsza [[drukarnia]]. To właśnie w tej drukarni wydano pierwsze numery gazet «Alithia» oraz «Anagennisis» w [[1897]]. W tych latach zaczął się również ukazywać «Salpinx». Pod koniec XIX wieku powstały pierwsze hotele «Europe» i «Amathus».

 

 

== Klimat ==

 

== Gospodarka i turystyka ==

Limassol stał się najważniejszym miastem portowym [[Cypr]]u po inwazji tureckiej w [[1974]]. Przed tym rokiem rolę tę spełniała [[Famagusta]], która obecnie znajduje się w [[Cypr Północny|części okupowanej przez Turcję]].

 

 

Limassol jest największym centrum przemysłowym w prowincji. Znajduje się tutaj ponad 350 zakładów przemysłowych. Produkuje się [[tekstylia]], meble, buty, napoje, produkty spożywcze, stal, sprzęt elektryczny i inne.

Miasto jest również ważnym centrum handlowym na wyspie. Ma na to wpływ obecność brytyjskiej bazy wojskowej w Episkopi i Akrotiri oraz nagły wzrost liczby ludności po inwazji tureckiej w 1974. Większość sklepów znajduje się w centrum Limassolu oraz wzdłuż wybrzeża, od starego portu w kierunku Amathus. W tej przeznaczonej dla turystów części miasta znajdują się [[hotel]]e, restauracje, [[dyskoteka|dyskoteki]] i miejsca związane z czynnym [[Rekreacja|wypoczynkiem]].

 

== Demografia ==

Wewnętrzna emigracja od lat [[Lata 60. XX wieku|60. XX wieku]] oraz napływ ludności po 1974 znacząco wpłynęły na wzrost liczby ludności w Limassolu i jego okolicy. Na Limassol składają się dzisiaj następujące gminy: Limassol, Agia Fyla, Polemidhia, Mesa Geitonia, Agios Athanasios oraz Germasogeia.

 

Liczba narodzin wzrosła w latach [[1878]]-[[1960]] o 70%. W [[1881]] Limassol zamieszkiwało 6131 osób. W 1960 liczba ta wynosiła już 43.593. W mieście żyło wówczas w przybliżeniu 37&nbsp;478 Greków oraz 6115 Turków. W [[2005]] w Limassolu mieszkało 94&nbsp;250.

 

== Zabytki ==

* [[Zamek w Limassol]]u, średniowieczny zamek w którym obecnie mieści się [[Muzeum Średniowiecznego Cypru]]

* [[Zamek w Kolossi]] z 1454 roku

* [[Kurion]], kompleks archeologiczny ze starożytnymi obiektami

* [[Amathus]], kompleks archeologiczny ze starożytnymi obiektami

* [[Meczet Cami Kabir]]

* [[Meczet Cami Jedid]]

 

== Atrakcje ==

* Wytwórnie win

* [[Muzeum Sztuki Ludowej]]

 

== Sport ==

* kluby sportowe:

** [[AEL Limassol]] – klub [[Piłka nożna|piłkarski]]