Liczebnik: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 83.27.3.74 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Salicyna. Znacznik: Wycofanie zmian |
polski jest podkategorią, szczególnym przypadkiem |
||
Linia 1:
'''Liczebnik''' – [[część mowy]] określająca cechy ilościowe desygnatu: liczbę, ilość, liczebność, wielokrotność lub kolejność{{odn|Bąk|1977|s=170}}. Odpowiadają na pytania: ile? który z kolei?
Liczebniki występują w większości języków świata. Za wyjątek uchodzi [[język pirahã]] z dżungli amazońskiej. W języku tym występują tylko wyrazy ''hoi'' – mało i ''baagiso'' – dużo. Nie występuje też [[liczba mnoga]] [[rzeczownik]]ów i [[zaimek|zaimków]]<ref>[http://web.archive.org/web/20160419060901/http://www.pnglanguages.org/americas/brasil/PUBLCNS/ANTHRO/PHGrCult.pdf Daniel L. Everett ''Constraints on Grammar and Cognition in Pirahã''] {{lang|en}}.</ref>.▼
W [[języki indoeuropejskie|językach indoeuropejskich]], [[języki semickie|semickich]], [[języki ałtajskie|ałtajskich]] i [[języki chińsko-tybetańskie|chińsko-tybetańskich]] system liczebnika jest oparty na [[dziesiętny system liczbowy|układzie dziesiętnym]]. Rozpowszechnienie tej bazy wynika z faktu, że ludzie mają dziesięć palców u rąk.▼
Wiele plemion w [[Afryka|Afryce]] i [[Oceania|Oceanii]] używa systemu opartego na liczebnikach o bazie '''5'''. W niektórych językach [[Nowa Gwinea|Nowej Gwinei]] system jest oparty na bazie '''4''' lub '''8'''<ref>[http://web.archive.org/web/20080307093217/http://www.science.uts.edu.au/msc/Language.pdf J.E. Phythian ''Counting Systems of Papua New Guinea''] {{lang|en}}.</ref>. Prekolumbijska cywilizacja [[Majowie|Majów]] używała systemu dwudziestkowego, a [[Sumerowie]] – sześćdziesiątkowego.▼
== Liczebnik w języku polskim ==
Linia 17 ⟶ 23:
# w tradycyjnych połączeniach, np. ''<u>dwoje</u> oczu'' (rzeczownik ''oko'' występuje w liczbie pojedynczej i nie kończy się w mianowniku na -ę, ale utarło się w języku polskim, że należy zastosować liczebnik zbiorowy).
Rzeczowniki odliczebnikowe (liczebnik abstrakcyjny){{odn|Polański|1999|s=338}} są to rzeczowniki powstałe na podstawie liczebnika np. jedynka, dwójka, trójka.
▲Liczebniki występują w większości języków świata. Za wyjątek uchodzi [[język pirahã]] z dżungli amazońskiej. W języku tym występują tylko wyrazy ''hoi'' – mało i ''baagiso'' – dużo. Nie występuje też [[liczba mnoga]] [[rzeczownik]]ów i [[zaimek|zaimków]]<ref>[http://web.archive.org/web/20160419060901/http://www.pnglanguages.org/americas/brasil/PUBLCNS/ANTHRO/PHGrCult.pdf Daniel L. Everett ''Constraints on Grammar and Cognition in Pirahã''] {{lang|en}}.</ref>.
▲W [[języki indoeuropejskie|językach indoeuropejskich]], [[języki semickie|semickich]], [[języki ałtajskie|ałtajskich]] i [[języki chińsko-tybetańskie|chińsko-tybetańskich]] system liczebnika jest oparty na [[dziesiętny system liczbowy|układzie dziesiętnym]]. Rozpowszechnienie tej bazy wynika z faktu, że ludzie mają dziesięć palców u rąk.
▲Wiele plemion w [[Afryka|Afryce]] i [[Oceania|Oceanii]] używa systemu opartego na liczebnikach o bazie '''5'''. W niektórych językach [[Nowa Gwinea|Nowej Gwinei]] system jest oparty na bazie '''4''' lub '''8'''<ref>[http://web.archive.org/web/20080307093217/http://www.science.uts.edu.au/msc/Language.pdf J.E. Phythian ''Counting Systems of Papua New Guinea''] {{lang|en}}.</ref>. Prekolumbijska cywilizacja [[Majowie|Majów]] używała systemu dwudziestkowego, a [[Sumerowie]] – sześćdziesiątkowego.
== Zobacz też ==
| |||