Efekt Bohra: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Usunięty zbędny przecinek. |
m dodanie opisu funkcji 2,3-DPG |
||
Linia 1:
[[Plik:Hb saturation- Bohr Effect.svg|thumb|350px|Krzywa saturacji hemoglobiny w zależności od warunków. Na zielono krzywa w warunkach prawidłowych]]
'''Efekt Bohra''' - zjawisko występujące w [[Fizjologia|fizjologii]], polegające na zmniejszaniu [[Powinowactwo chemiczne|powinowactwa]] [[hemoglobina|hemoglobiny]] do [[tlen]]u w warunkach obniżonego [[Skala pH|pH]] (wzrost stężenia [[jon wodorowy|jonów wodorowych]], H<sup>+</sup>). Powoduje to, że tlen jest łatwiej oddawany przez hemoglobinę ([[Dysocjacja elektrolityczna|dysocjacja]] tlenu). Ułatwia to oddawanie tlenu w tkankach. Przeciwnie podwyższenie pH zwiększa powinowactwo wiązaniu tlenu przez hemoglobinę i utrudnia oddawanie go w tkankach. W procesie tym bierze udział [[kwas węglowy|H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>]], który pod wpływem [[Anhydraza węglanowa|anhydrazy węglanowej]] rozkłada się do jonu wodorowęglanowego oraz kationu wodoru. Krzywa wysycenia hemoglobiny tlenem ma [[Funkcja sigmoidalna|kształt sigmoidalny]].
==== 2,3-DPG (2,3-difosfoglicerynian) ====
2,3-DPG wpływa na zdolność wiązania i uwalniania [[tlen]]u przez [[hemoglobina|hemoglobinę]], warunkując strukturę przestrzenną jej łańcuchów polipeptydowych w formie luźnej (R) - ułatwiającej utlenowanie hemoglobiny oraz w formie ciasnej (T) - sprzyjającej [[Dysocjacja elektrolityczna|dysocjacji]] [[oksyhemoglobina|oksyhemoglobiny]] <ref>{{Cytuj książkę | autor = Clerbaux T., Gustin P., Detry B., Cao M. L., Frans A. | tytuł = Comparative study of the oxyhaemoglobin indissociation curve of four mammals: man. dog, horse and cattle | wydawca = Comp Bioch. Physiol A. Comp. Physiol. | rok = l993 | strony = 687-694}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | autor = Geor R. , McCutheon L., Ecker G., Lindinger M. | tytuł = Thermal and cardiorespiratory responses of horses to submaximal exercise under hot and humid conditions | wydawca = Equin. Vet. J. suppl | rok = l995 | strony = 125-132}}</ref>. 2,3-dwufosfoglicerynian powstaje jako produkt pośredni [[Glikoliza|beztlenowej glikolizy]] z [[aldehyd]]u 3-fosfoglicerolowego przy udziale mutazy dwufosfoglicerynianowej w cyklu [[Glikoliza|Embdena-Meyerhofa]], zwanym także ''cyklem Rapaporta-Lueberinga''. Cykl ten ma praktyczne znaczenie w [[erytrocyt|erytrocytach]], gdzie powstający dwufosfoglicerynian łączy się bezpośrednio z hemoglobiną stabilizując jej formę T<ref>{{Cytuj książkę | autor = Avery R. A., Bettger W. J. | tytuł = Effect of dietetary Zn cleficiency on 2,3-diphosphogllcerate and adenosine triphosphate concentrations in the rat erythrocyte | wydawca = J. Nutr. Bioch. | rok = l99l | strony = 395-398}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | autor = Geor R. , McCutheon L., Ecker G., Lindinger M. | tytuł = Thermal and cardiorespiratory responses of horses to submaximal exercise under hot and humid conditions | wydawca = Equin. Vet. J. suppl | rok = l995 | strony = 125-132}}</ref>.
Nasilenie przemian beztlenowych, m.in. podczas wysiłku prowadzi do wzrostu stężenia 2,3-dwufosfoglicerynianu w erytrocytach. Podobnie jest w stanach [[hipoksja|hipoksji tkanek]] w niedokrwistościach hemolitycznych wywoływanych czynnikami toksycznymi, pasożytniczymi, niedoborowymi oraz niewydolnością [[nerka|nerek]]. <br>
Wzrost stężenia 2,3-DPG prowadzi do przemian w strukturach hemoglobiny ułatwiających uwalnianie tlenu w tkankach.
[[Kategoria:Fizjologia układu krążenia człowieka]]
| |||