'''Somon''', '''sum''' -– jednostka [[podział administracyjny|podziału administracyjnego]] i wojskowego feudalnej [[Mongolia|Mongolii]] oraz jednostka podziału administracyjnego współczesnej Mongolii, części składowe [[ajmak|ajmaków]] w randze [[powiat]]u.
W [[XVIII wiek|XVIII]] w. po reformach administracyjnych Mongolii przeprowadzonej przez mandżurskie władze, w obrębie księstw [[choszun]]ów wydzielono jednostki niższe, zwane somonami. Somony wyodrębniono głównie z powodu administracji wojskowej, gdyż była potrzeba podzielenia wojskowej jednostki choszunu (chorągwi, szwadronu) na mniejsze oddziały, czyli somony (kompanie). Każdy somon dostarczał terytorialną jednostkę [[pospolite ruszenie|pospolitego ruszenia]], którą też zwano somonem. Liczebność somonu jako jednostki wojskowej wynosiła około 150 jeźdźców, a somon jako jednostka administracyjna liczył około 150 jurt (zazwyczaj w jednej jurcie mieszkała jedna rodzina wielopokoleniowa). Natomiast cywilna administracja i odrębność somonów była słabo zaznaczona.
Rola i odrębność administracyjna somonów wzrosła dopiero w grudniu [[1931]], gdy zlikwidowano choszuny. W tym momencie ajmaki podzielono na somony, a każdy somon zyskał swoją administrację, władze i ściśle wytyczone granice. Ilość somonów oscylowała od [[1931]] do [[1980]] w niewielkich granicach wynosząc zawsze trochę ponad 300 somonów, z wyjątkiem 1958, gdy chwilowo spadła do 200.
== Bibliografia ==
* B. Gungaadasz, 1986. ''Mongolska Republika Ludowa''. PWN.
* S. Kojło, 1983. ''Suche Bator''. Książka i Wiedza.
