Wikipedia

Sarvastivada: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
lit.
m WP:SK+ToS+mSI.v2+Bn, int.
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2011-05 }}
'''Sarvāstivāda''' (dosł. "Nauka„Nauka głosząca, że wszystko istnieje"istnieje” -– od słów "sarvam„sarvam asti"asti”) – nazwa jednej ze [[wczesne szkoły buddyjskie|wczesnych buddyjskich szkół]], głosząca, że wszystkie [[dharma|dharmy]] istnieją w każdym czasie (przyszłość, przeszłość i teraźniejszość). Są uważani za panrealistów.
 
Sarvāstivāda to jedna z dwóch "wczesnych„wczesnych szkół"szkół” [[buddyzm]]u, których pisma przetrwały nienaruszone do dzisiejszego dnia.
 
Pomiędzy kanonicznymi tekstami pozostawionymi przez sarvāstivādę, najciekawszym jest [[Maha-vaibhasa-abhidharma-shastra]], tradycyjnie uznawana za systematyzację ustnego przekazu [[Budda Siakjamuni|Buddy Gautamy]]. Tekst ten prezentuje unikatową [[kosmologia|kosmologię]] i [[ontologia|ontologię]] sarvāstivādy.
 
Podstawy nauk sarvāstivādy wiązały się z redukcją świata do kilku różnych elementów lub "współtwórców„współtwórców istnienia"istnienia”; pozornie były determinowane przez listę różnorakich "niepodzielych"„niepodzielych” czynników i esencji wymienionych w kazaniach Buddy. Gorąco na przykład było "lak„lak{{Unicode|ṣ}}ana"ana” (znak wyróżniający) ognia, i istniała wspólna "dharma"„dharma” dotycząca wszelkiego rodzaju ognia. Poglądy zawarte w [[abhidharma|Abhidharmie]] są niezwykle interesujące np. teoria wyprzedzająca teorię kolorów [[Isaac Newton|Newtona]] (mówiąca, iż białe światło składa się z kolorowego, a następnie wyjaśnia te podstawowe kolory w odniesieniu do "lak„lak{{Unicode|ṣ}}an"an” i "dharm"„dharm”), i wiele innych szczegółowych systemów psychologicznych.
 
Sarvāstivādini uważali, że przeszłe i przyszłe dharmy rzeczywiście istnieją. Dharmy są niepodzielnymi częściami rzeczywistości, każda posiada swą "własną„własną naturę"naturę”. Przestrzeń wraz z [[nirwana|nirwaną]] postrzegali jako nieuwarunkowaną dharmę. Wiedza o [[Cztery Szlachetne Prawdy|Czterech Szlachetnych Prawdach]] jest stopniowa w różnych momentach.
 
Pośród krytyków sarvāstivādy był [[Nagardżuna]], który kompletnie zaprzeczył ich interpretacji nauki Buddy jako sugestii, iż podstawą wszystkich widzialnych fenomenów są atomopodobne jednostki, a także wielu innym podstawom ich [[filozofia|filozofii]], takich jak kompleksowa teoria przyczynowości i czasu.
 
Ironią jest, że to [[Wasubandhu|Vasubandhu]], jeden z uczniów Nagarjuny, ukształtował filozofię sarvāstivādy w formę, w jakiej jest najczęściej czytana (i używana) w religii buddyjskiej do dzisiaj: [[Abhidharma-kośa]].
 
== System ābhidharmiki ==
Linia 18:
{|
|-
| style="background:#E3E3E3; color:black"|
| style="background:#E3E3E3; color:black" | <blockquote>Dowody, jakie otrzymaliśmy ze źródeł sanskryckich, tybetańskich i chińskich nie są sprzeczne, trafnie wytłumaczyliśmy założenia, że we wczesnym okresie ich oddzielnej historii, sarwastiwadinowie byli w posiadaniu literatury Abhidharmy składającej się z siedmiu ksiąg, jednej głównej i sześciu uzupełniających, i że te prace były szeroko studiowane w [[Kaszmir (region)|Kaszmirze]], siedlisku tej szkoły (...)</blockquote>▼
|}<ref>T.R.V. Murti. ''The Central Philosophy of Buddhism. A Study of Mādhyamika System''. Ss. 67, 68</ref>. ▼
Przeciwnie do traktatów Abhidhammy, tych siedem prac, ''Jñānaprasthāna'' i uzupełniające "pādy" (''Prakaraṇapāda'', ''Jñānaprasthānasya'' Katyāyaniputry, ''Prakaraṇa-pādasya'' [[Vasumitra|Wasumitry]], ''Vijňānakāyasya'' [[Devaśarmā|Dewaśiarmy]], ''Dharmaskandhasya'' [[Śārīputra|Śiariputry]], ''Prajñaptiśāstrasya'' [[Maudgalyāyana|Maudgaljajany]], ''Samgītiparyāyasya'' [[Mahākauṣṭhila|Mahakauszthili]]) są przypisywane ludzkim autorom. Te prace nie reprezentują jednego okresu buddyjskiej filozofii, ani nie zgadzają się one w całej zawartości z ich odpowiednikiem w j. [[Język pali|palijskim]]<ref>T.R.V. Murti. ''The Central Philosophy of Buddhism. A Study of Mādhyamika System''. Str. 68</ref>.▼
 
▲| style="background:#E3E3E3; color:black" | <blockquote>Dowody, jakie otrzymaliśmy ze źródeł sanskryckich, tybetańskich i chińskich nie są sprzeczne, trafnie wytłumaczyliśmy założenia, że we wczesnym okresie ich oddzielnej historii, sarwastiwadinowie byli w posiadaniu literatury Abhidharmy składającej się z siedmiu ksiąg, jednej głównej i sześciu uzupełniających, i że te prace były szeroko studiowane w [[Kaszmir (region)|Kaszmirze]], siedlisku tej szkoły (...)</blockquote>
Drobiazgowe porównanie tych traktatów z ich odpowiednikami abhidhammicznymi będzie możliwe, gdy cała literatura sarwastiwadinów będzie dostępna w tłumaczeniach. ''Mahā Vibhāṣā'' i ''Vibhāṣā'' są niezwykle obszernymi komentarzami do ''Jñānaprasthāny'', ale zawierającymi również materiał z innych tekstów typu "pāda". Całkowicie utracone w sanskrycie, dostępne są w tłumaczeniach chińskich. Reprezentują one prawdziwą "śāstrę" ābhidharmików i dają nazwę całemu systemowi - "[[vaibhāṣika]]". Doskonałym i autorytatywnym opracowaniem całego systemu jest praca [[Wasubandhu]] - ''[[Abhidharmakośa]]'', pomimo tego, że był on [[sautrantika|sautrantikiem]]. Właściwe i adekwatne zrozumienie systemu vaibhāṣiki jest niezwykle istotne dla zrozumienia i docenienia [[dialektyka|dialektyki]] [[Nagardżuna|Nagardżuny]], chociaż jest ona ukierunkowana przeciwko systemowi vaibhāṣiki<ref>T.R.V. Murti. ''The Central Philosophy of Buddhism. A Study of Mādhyamika System''. Str. 69</ref>.▼
 
▲|}<ref>T.R.V. Murti. ''The Central Philosophy of Buddhism. A Study of Mādhyamika System''. Ss. 67, 68.</ref>.
▲Przeciwnie do traktatów Abhidhammy, tych siedem prac, ''Jñānaprasthāna'' i uzupełniające "pādy"„pādy” (''Prakaraṇapāda'', ''Jñānaprasthānasya'' Katyāyaniputry, ''Prakaraṇa-pādasya'' [[Vasumitra|Wasumitry]], ''Vijňānakāyasya'' [[Devaśarmā|Dewaśiarmy]], ''Dharmaskandhasya'' [[Śārīputra|Śiariputry]], ''Prajñaptiśāstrasya'' [[Maudgalyāyana|Maudgaljajany]], ''Samgītiparyāyasya'' [[Mahākauṣṭhila|Mahakauszthili]]) są przypisywane ludzkim autorom. Te prace nie reprezentują jednego okresu buddyjskiej filozofii, ani nie zgadzają się one w całej zawartości z ich odpowiednikiem w j. [[Język pali|palijskim]]<ref>T.R.V. Murti. ''The Central Philosophy of Buddhism. A Study of Mādhyamika System''. Strs. 68.</ref>.
 
▲Drobiazgowe porównanie tych traktatów z ich odpowiednikami abhidhammicznymi będzie możliwe, gdy cała literatura sarwastiwadinów będzie dostępna w tłumaczeniach. ''Mahā Vibhāṣā'' i ''Vibhāṣā'' są niezwykle obszernymi komentarzami do ''Jñānaprasthāny'', ale zawierającymi również materiał z innych tekstów typu "pāda"„pāda”. Całkowicie utracone w sanskrycie, dostępne są w tłumaczeniach chińskich. Reprezentują one prawdziwą "śāstrę"„śāstrę” ābhidharmików i dają nazwę całemu systemowi -– "„[[vaibhāṣika]]"”. Doskonałym i autorytatywnym opracowaniem całego systemu jest praca [[Wasubandhu]] -– ''[[Abhidharmakośa]]'', pomimo tego, że był on [[sautrantika|sautrantikiem]]. Właściwe i adekwatne zrozumienie systemu vaibhāṣiki jest niezwykle istotne dla zrozumienia i docenienia [[dialektyka|dialektyki]] [[Nagardżuna|Nagardżuny]], chociaż jest ona ukierunkowana przeciwko systemowi vaibhāṣiki<ref>T.R.V. Murti. ''The Central Philosophy of Buddhism. A Study of Mādhyamika System''. Strs. 69.</ref>.
 
== Przypisy ==
Linia 28 ⟶ 31:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | autor = T.R.V. Murti| |tytuł = The Central Philosophy of Buddhism. A Study of Mādhyamika System| |wydawca = Munshiram Manoharlal Publishers| |miejsce = New Delhi| |rok = 2003| |strony = 372| |isbn = 81-215-1080-5}}
 
[[Kategoria:Wczesne szkoły buddyjskie]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Sarvastivada”