Śląsk Opawski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: poprawa linków
Cojan (dyskusja | edycje)
Linia 2:
 
== Historia ==
Tereny te zamieszkiwało we wczesnym średniowieczu śląskie plemię [[GolęszycyGolęszyce|Golęszyców]], których zdaniem historyków centralny gród był w miejscu dzisiejszych [[Holasovice|Holasovic]], jednak brak dowodów archeologicznych czyni wspomnianą lokalizację wątpliwą<ref name="hgś">{{Cytuj książkę |nazwisko = Žáček | imię = Rudolf | autor link = [[Rudolf Žáček]] | tytuł = Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu. | wydawca = Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej | miejsce = | rok = 2011 | strony = 98 | isbn = 978-83-60470-41-1}}</ref>. W wiekach [[X wiek|X]]-[[XII wiek|XII]] obszar tego plemienia stanowiły przedmiot ciągłych wojen polsko-czeskich. W wyniku [[pokój kłodzki|pokoju kłodzkiego]] kończącego pięcioletnią wojnę ([[1132]]-[[1137]]) [[Bolesław III Krzywousty|Bolesława Krzywoustego]] z [[Sobiesław I Przemyślidaczeski|Sobiesławem I]], większość Śląska pozostała przy Polsce, zaś [[ziemia kłodzka]] i opawska przypadły Czechom i w początkowym okresie istnienia osady Opawa była częścią [[Margrabstwo Moraw|Margrabstwa Moraw]] i [[archidiecezja ołomuniecka|diecezji ołomunieckiej]] (do którego większa część regionu należała aż do 1978).
 
W [[1269]] król Czech, [[Przemysł Ottokar II]], osadził na tronie utworzonego księstwa opawskiego swego syna z pozamałżeńskiego związku, [[Mikołaj I Opawskiopawski|Mikołaja I]], który dał początek [[Książęta opawsko-raciborscyopawscy|śląskiej linii Przemyślidów]] rządzącej księstwami opawskim (do [[1456]]), karniowskim (do [[1474]]), a potem także raciborskim (do [[1521]]) i integracji regionu z Górnym Śląskiem, którego częścią była już zdecydowanie przynajmniej od końca XV wieku (doba integracji administracyjnej przeprowadzonej przez króla węgierskiego [[Maciej Korwin|Macieja Korwina]]).
 
Północna, znajdująca się w [[Jesioniki|Jesionikach]] część, znajdowała się w obrębie kościelnego [[Księstwo Nyskienyskie|księstwa nyskiego]] i [[archidiecezja wrocławska|diecezji wrocławskiej]], będącego własnością biskupów wrocławskich (w [[Javorník (powiat Jesionik)|Javorníku]] znajduje się dawna letnia siedziba biskupia).
 
W czasie panowania dynastii [[Jagiellonowie|Jagiellonów]] na tronie czeskim namiestnikiem księstwa opawskiego w latach [[1501]]-[[1506]] był przyszły król polski [[Zygmunt I Stary]]. W [[1515]] roku w dożywotnie władanie księstwo objął [[Kazimierz II cieszyński|Kazimierz II]], [[książęta cieszyńscy|książę cieszyński]] z dynastii [[Piastowie|Piastów]].
Linia 15:
[[Plik:Austria-Hungary map-pl.svg|thumb|250px|right|Śląsk Opawski oraz [[Śląsk Cieszyński]] (11) w [[Austro-Węgry|monarchii Austro-Węgierskiej]]]]
 
W [[1918]] roku po upadku imperium [[Habsburgowie|Habsburgów]] całość tych ziem znalazła się w Czechosłowacji. Także należący wcześniej do Cesarstwa Niemiec, a zamieszkany częściowo przez ludność [[Morawcy|morawską]] [[Ziemia hulczyńska|kraik hulczyński]] (południowa część [[Powiat raciborski (1818–1945)|powiatu raciborskiego]]) między [[Opawa|Opawą]], [[Ostrawa|Ostrawą]] i [[Bogumin]]em, został przekazany [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]].
 
Jednak w większości Śląsk Opawski zamieszkiwali – zwłaszcza pogórskie obszary Jesioników w północnej części z głównym ośrodkiem w [[KrnovKarniów|Karniowie]] – [[Niemcy sudeccy]], będący potomkami osadzanych w średniowieczu na całym południu Śląska niemieckich kolonistów z [[Turyngia|Turyngii]] i [[Frankonia|Frankonii]]. Ludność czeska posługująca się [[gwary laskie|gwarami laskimi]] zamieszkiwała głównie kotlinę wokół miasta Opawy, obszar najdogodniejszy rolniczo i najstarszego osadnictwa.
 
Pod koniec międzywojnia stało się to pretekstem do hitlerowskich nacisków na Czechosłowację. W [[1938]] wraz z innymi ziemiami pogranicza czesko-niemieckiego i austriackiego Śląsk opawski został przekazany III Rzeszy na mocy [[układ monachijski|układu monachijskiego]] i stał się częścią [[Kraj Sudetów|Kraju Sudetów]]. Po II wojnie światowej niemal wszyscy Niemcy zostali przymusowo wysiedleni. W 1978 powstała [[diecezja ostrawsko-opawska]], kończąc wielowiekowy okres przynależności regionu do diecezji ołomunieckiej i wrocławskiej.