Wikipedia

Didiusz Julianus: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne
przebudowa artykułu w oparciu o źródło
Linia 1:
{{dopracować|nierzetelne|ponieważ oparto na tylko jednym (internetowym) źródle)|styl|data=2018-02}}
{{Władca infobox
|władca = Didiusz Julianus
|imiona = Marcus Didius SalviusSeverus Iulianus Severus
|tytulatura = Imperator Caesar Marcus Didius SalviusSeverus Iulianus Severus Augustus
|grafika = DidiusJulianus.jpg
|opis grafiki =
Linia 30 ⟶ 29:
|1. związek od =
|1. związek do =
|1. dzieci = [[Didia Klara]]
|moneta = DidiusJulianusSestDupondius-Didius Julianus-RIC 0012.jpgpng
|opis monety =
|odznaczenia =
|commons = Category:Didius JulianusIulianus
|wikiźródła =
|wikicytaty =
}}
'''Marcus Didius SalviusSeverus Iulianus''' (ur. [[30 stycznia]] [[133]] w [[Mediolan]]ie, zm. [[1 czerwca]] [[193]]) –w [[senat rzymski|senatorRzym]]ie) i– [[Cesarze rzymscy|cesarz]] [[Cesarstwo Rzymskie|rzymski]] w roku 193.
 
== Życiorys ==
UrodziłDidiusz Julianus urodził się w rodzinie [[ekwiciEkwici|ekwickiej]], która wzbogaciła się na handlu. Julianale nie poszedł w ślady swych przodków i wybrał karierę urzędniczą i wojskową. Był najpierwprawdopodobnie [[legatGalia|galijskiego]]em pochodzenia, jego [[legionRomanizacja (starożytność)|zromanizowaną]]u wrodzinę prowincjachłączyło greckich,też apokrewieństwo potemz namiestnikiemmatką kilku prowincji, m.in.cesarza [[AfricaMarek ProconsularisAureliusz|Marka Aureliusza]], [[Galliaw Belgica]],której [[Dalmacja]]domu się wychowywał. UchodziłMatka zaDidiusza wzorowegodo administratoraswych ikrewnych dobregozaliczała dowódcę.także Sprawował[[Julianus równieżSalwiusz|Salwiusza wJuliana]], rokusłynnego 175prawnika z czasów cesarza [[konsul rzymski|konsulatHadrian]]a. JegoŻoną Didiusza żonąJulianusa była [[Manlia Skantylla]], z którą miał córkę [[Didia Klara|Didię Klarę]]<ref name="AK">{{Cytuj książkę | nazwisko = Krawczuk | imię = Aleksander | autor link = Aleksander Krawczuk | tytuł = Poczet cesarzy rzymskich: kalendarium cesarstwa rzymskiego | wydawca = Wydawnictwo Iskry | miejsce = Warszawa | rok = 2006 | strony = 242-249 | isbn = 83-207-1748-5}}</ref>.
 
Didiusz dzięki poparciu matki Marka Aureliusza i jego samego, zawdzięczał pierwsze godności, urzędy oraz miejsce w [[Senat rzymski|senacie]]. Najpierw sprawował pewne funkcje u boku namiestników [[Africa Proconsularis|Afryki]] i [[Achaja (prowincja rzymska)|Grecji]]. Później dowodził XXII legionem nad [[Ren]]em i pokonał tam [[Germanie|germański]] lud [[Chattowie|Chattów]]. Następnie przez kilka lat zarządzał prowincją [[Gallia Belgica|Gallią Belgicą]], gdzie odparł najazd germańskich [[Chaukowie|Chauków]]. Dzięki tym sukcesom został w roku 175 [[Konsul rzymski|konsulem]]. Był namiestnikiem [[Dalmacja|Dalmacji]], gdzie pokonał plemiona górskie oraz [[Germania Inferior|Germanii Dolnej]]. Za rządów cesarza [[Kommodus]]a objął stanowisko [[Prefekt (starożytność)|prefekta]] funduszów alimentacyjnych w Rzymie – w tym czasie oskarżono go o udział w spisku przeciwko cesarzowi, który przychylnie potraktował Didiusza i uznał go za niewinnego, skazując na śmierć żołnierza [[Flota rzymska|floty rzymskiej]] który był oskarżycielem. W związku z tym Didiusz osiadł na krótki czas w Mediolanie, by potem zostać namiestnikiem [[Pont]]u i [[Bitynia|Bitynii]] w [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]], a następnie Afryki<ref name="AK" />.
Pod koniec [[192]] roku zginął cesarz [[Kommodus]], a w marcu [[193]] [[pretorianie]] zabili jego następcę – [[Pertynaks]]a. Według historyka [[Kasjusz Dion|Kasjusza Diona]], Didiusz dowiedział się o tym na uczcie. Podpity senator postanowił sam sięgnąć po cesarską purpurę. Udał się w tym celu do koszar pretorianów, licząc na ich poparcie w zamian za obietnicę wysokiej premii w wysokości 25 tysięcy [[sesterc]]ów. W koszarach przelicytował prefekta miasta Rzymu [[Flawiusz Sulpicjan|Flawiusza Sulpicjana]], który również chciał kupić władzę oferując każdemu żołnierzowi gwardii 20 tysięcy [[sesterc]]ów.▼
 
▲Pod koniec [[192]] roku zginął cesarz [[Kommodus]], a w marcu [[193]] [[pretorianie]] zabili jego następcę – [[Pertynaks]]a. Według historyka [[Kasjusz Dion|Kasjusza Diona]], Didiusz dowiedział się o tym na uczcie. Podpity senator postanowił sam sięgnąć po cesarską purpurę. Udał się w tym celu do koszar pretorianów, licząc na ich poparcie w zamian za obietnicę wysokiej premii w wysokości 25 tysięcywysokiego [[sestercstipendium]]ów. W koszarach przelicytował prefekta miasta Rzymu [[Flawiusz Sulpicjan|Flawiusza Sulpicjana]], który również chciał kupić władzę oferując każdemu żołnierzowi gwardii 2025 tysięcy [[sesterc]]ówji. Dnia 28 marca 193 złożono mu przysięgę na wierność, a on zobowiązał się przywrócić obalone posągi Kommodusa i nie prześladować Flawiusza Sulpicjana co też uczynił. Senat przyjął uchwałę i uznał Didiusza Julianusa za cesarza z woli wojska, senatu, ludu ale nowy cesarz nie cieszył się poparciem ludu i senatu<ref name="AK" />.
Jednak na przełomie marca i kwietnia przeciwko Didiuszowi wystąpili i obwołali się cesarzami namiestnicy [[Panonia|Panonii]] – [[Septymiusz Sewer]], [[Brytania|Brytanii]] – [[Klodiusz Albinus]] i [[Syria (prowincja rzymska)|Syrii]] – [[Pescenniusz Niger|Pesceniusz Niger]]. Sewer ruszył na czele swoich legionów na [[Rzym]] i zdobył miasto. Didiusz Julian został zamordowany przez pretorianów [[1 czerwca]] 193 roku. Jako ostatnie słowa miał rzec: „I co ja zrobiłem tak strasznego? Kogo zabiłem?”▼
 
▲JednakNa na przełomie marca ipoczątku kwietnia przeciwko Didiuszowi wystąpili i obwołali się cesarzami namiestnicy [[Panonia|Panonii]] – [[Septymiusz Sewer]], [[Brytania|Brytanii]] – [[Klodiusz Albinus]] i [[Syria (prowincja rzymska)|Syrii]] – [[Pescenniusz Niger|Pesceniusz]], Nigermianowani przez swoich żołnierzy. Najenergiczniej postępował Septymiusz Sewer, którego legiony naddunajskie znajdowały się najbliżej [[Italia (kraina historyczna)|Italii]]. Sewer ruszył na czele swoich legionów na [[Rzym]]; ipo zdobyłdrodze miasto.wiele Didiuszmiast Julianotwierało zostałprzed zamordowanynim przezswoje pretorianówbramy, [[1a czerwca]]mieszkańcy 193wiwatowali roku.na Jakojego ostatniecześć słowaz miałgałązkami rzec:[[Wawrzyn „Iszlachetny|wawrzynu]] cow jadłoniach<ref zrobiłemname="AK" tak strasznego? Kogo zabiłem?”/>.
 
Cesarz Didiusz Julianus ogłosił Sewera wrogiem publicznym, wysłał oficera-zabójcę z zadaniem zabicia rywala, stosował magię i wydał rozkaz fortyfikowania Rzymu. Pretorianie przeszli jednak na stronę Sewera, kiedy ten obiecał, że nie spotka ich nic złego, jeśli wydadzą zabójców cesarza Pertynaksa. Septymiusz Sewer zdobył Rzym, a Didiusz Julianus został zamordowany przez pretorianów w pałacu 1 czerwca 193. Kasjusz Dion podaje, że Didiusz umierając rzekł: „I co ja zrobiłem tak strasznego?”<ref name="AK" />.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [{{Cytuj stronę | url = http://www.roman-emperors.org/didjul.htm Michael| L.tytuł Meckler:= "Didius Julianus" w(193 A.D.) | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = | rok = | miesiąc = | praca = | opublikowany = ''De Imperatoribus Romanis''] {{lang| oznaczenie = | strony = | język = en | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-11-21}}
 
{{Cesarze rzymscy}}
Linia 55 ⟶ 61:
 
[[Kategoria:Cesarze rzymscy]]
[[Kategoria:Konsulowie Cesarstwa Rzymskiego]]
[[Kategoria:Rzymscy namiestnicy Afryki]]
[[Kategoria:Rzymscy namiestnicy Bitynii]]
[[Kategoria:Rzymscy namiestnicy Dalmacji]]
[[Kategoria:Rzymscy namiestnicy Galii]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Mediolanie]]▼
[[Kategoria:Zamordowani monarchowie]]
[[Kategoria:Urodzeni w 133]]
[[Kategoria:Uzurpatorzy]]
[[Kategoria:Zmarli w 193]]
▲[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Mediolanie]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Didiusz_Julianus”